TEMEL YEM BİLGİSİ VE HAYVAN BESLEME

Atların, kedi ve köpeklerin tükürük salgılarında karbonhidratları parçalayacak enzimler bulunmaz. Bu hayvanlarda karbonhidratların sindirim yeri ince bağırsaklardır. İnce bağırsaklarda karbonhidratları sindiren enzimler pankreastan (amilaz) ve bağırsak villuslarından salgılanırlar (amilaz, maltaz, glikosidaz, laktaz ve sükraz ).

Basit proteinler (albuminler, globulinler, prolaminler, protaminler, histonlar, globinler): Bu proteinler sadece aminoasitlerden oluşmuşlardır.

Hayvan yemlerine katılan yağların enerji ve esansiyel yağ asitlerinin kaynağı
olmalarının yanı sıra daha pek çok avantajları vardır. Bu avantajları şu şekilde sıralamak mümkündür. Yağlar;
• Kolin kaynağıdırlar,
• Yağda eriyen (A, D, E, K) vitaminlerin taşıyıcısıdırlar ve bu vitaminlerin
bağırsaklardan emilmesinde rol alırlar,
• Yemin tozumasını önleyerek, hayvanların yemi tüketmesi esnasında solunum yollarının korunmasını sağlarlar,
• Yemden yararlanmayı artırırlar,
• Yemlerin lezzetini dolayısıyla yem tüketimini artırırlar,
• Pelet yem yapımını kolaylaştırırlar,
• Hayvanlar üzerinde çevre sıcaklığının yarattığı stresi azaltırlar

Hayvanların yaşamsal işlevlerini sürdürebilmeleri ve çeşitli verimlerde bulunabilmeleri için, vitaminlerin dengeli bir şekilde hazırlanan rasyonlarla düzenli olarak hayvanlara verilmesi gerekir. Ancak, geviş getiren hayvanların işkembesinde bulunan mikroorganizmalar B grubu vitaminleri, tavşanların ise kalın bağırsağındaki bakterilerin K vitaminini sentezleyebilme yetenekleri olduğu için bunların rasyonla verilmesine gerek yoktur

Premiks: Yemlere katılarak hayvanlara verilmek üzere hazırlanan yem katkı maddelerinin karışımı veya bir ya da daha fazla yem katkı maddesinin bir taşıyıcı madde ile karışımıdır.

Vitaminler genel özellikleri açısından;
• Yağda eriyen (A, D, E ve K vitamini)
• Suda eriyen (B grubu vitaminler ile C vitamini) olmak üzere iki grup altında toplanmaktadırlar.

Yağda ve suda eriyen vitaminleri birbirinden ayıran farklar Tablo 1.2’de kısaca
özetlenmiştir

Makromineraller: Vücut ağırlığının her kilogramında 50 miligramdan daha fazla bulunuyorsa makromineral olarak adlandırılır. Bunlar; kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, klor ve kükürttür.

Tablo 1.4; Makro ve Mikrominerallerin Bulunduğu Kaynaklar, Görevleri ve Eksikliğinde Görülen Hastalıklar

Yemlerin değerliliği çeşitli yöntemler kullanılarak anlaşılabilir. Bu yöntemleri
şu şekilde açıklamak mümkündür: Fiziksel Değerlendirme, Kimyasal Değerlendirme, Biyolojik Değerlendirme, Mikrobiyolojik Değerlendirme.

Verimleri nedeniyle bakılıp beslenmek üzere kurulan hayvancılık işletmelerinde ortaya çıkan giderlerin % 60-70’ini yem giderleri oluşturmaktadır. Bu yüksek gider oranı yem maddelerinin hayvan yetiştiriciliğindeki önemini arttırmaktadır. Bu tip işletmelerde beslenme hatası ya da dengesizliği sonucu oluşan problemler yaşanan tüm sorunlar içerisinde en ön sıradadır. Doğru cevap B'dir.

Yem maddelerinin büyük bir kısmı hayvanlara çeşitli işlemlerden geçirilerek verilmektedir. Öğütme, ezme, ısıyla muamele, doğrama yem maddelerine hayvanlara verilmeden önce uygulanan işlemlerden bazılarıdır. Doğru cevap E'dir.

Yemlerde bulunan besin maddeleri kimyasal yapılarına göre karbonhidratlar, proteinler, lipitler, vitaminler ve mineraller olmak üzere 5’e ayrılır. Doğru cevap D'dir.

Yemlerde bulunan besin maddeleri kimyasal yapılarına göre karbonhidratlar, proteinler, lipitler, vitaminler ve mineraller olmak üzere 5’e ayrılır.

Karbonhidratlar hayvanlar tarafından vücutta ısı ve enerji kaynağı olarak kullanılırlar.

Karbonhidratlar, karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşan organik bileşiklerdir. Yapılarında bir karbon atomuna karşılık iki hidrojen atomu ve karbon
atomu kadar da oksijen atomu bulunmaktadır. Karbonhidratlar bitkilerde fotosentez yoluyla oluşmaktadır. Doğru cevap C'dir.

İşkembede karbonhidratların fermantasyonu sırasında uçucu yağ asitlerinin yanı sıra metan ve karbondioksit de meydana gelir.

Hayvan besleme açısından amino asitler; yemlerle dışarıdan alınması zorunlu (esansiyel) amino asitler, vücutta kısmen sentezlenen (yarı esansiyel) amino asitler ve vücutta sentezlenen (endojen) amino asitler olarak sınıf­landırılır.

Tek midelilerde, yemlerle alınan proteinlerin sindirimi, mide sıvısı içerisinde proteini sindiren enzimlerle (pepsin ve katapsin) karşılaştığında başlamış olur.

Yemlerle dışarıdan alınması zorunlu amino asitleri; arjinin, fenilalain, histidin, izolöysin, lizin, löysin, metiyonin, treonin, triptofan ve valin oluşturur. Vücutta kısmen sentezlenen amino asitler; tirozin, sistin ve hidroksilizin’dir. Vücutta sentezlenen amino asitler ise alanin, aspartik asit, asparajin, glutamik asit, glutamin, hidroksiprolin, glisin, serin ve prolindir. Doğru cevap A'dır.