TEMEL YEM BİLGİSİ VE HAYVAN BESLEME - Deneme Sınavı - 15

Hayvanın yumurtlamaya başlamasıyla birlikte artan kalsiyum gereksiniminin karşılanmasıdır. Çünkü tavuklar yumurta kabuğunu oluşturan kalsiyumun bir bölümünü rasyonla alırken, bir bölümünü de medullar kemiklerden karşılarlar. Bu yüzden, yumurta kabuğu oluşumunda önemli rolü olan medullar kemiklerdeki kalsiyum depolarının yumurtlama öncesi dönemde oluşturulması gerekir. Bu amaçla, % 2-2,5 düzeyinde kalsiyum içeren prelayer yeminin damızlıkçı firmanın önerisi doğrultusunda, sürünün yumurtaya giriş tarihinden önceki 10-15 gün süreyle verilmesi uygundur. Böylece hayvanların medullar kemiklerinde yumurtlama öncesi kalsiyumun depolanması için imkân tanınmış olur.

Yumurtlama öncesi dönemde dikkat edilmesi gereken diğer bir konu da esansiyel bir yağ asidi olan linoleik asitin yemdeki düzeyidir. Linoleik asit, yumurta iriliğini artıran bir etkiye sahiptir. Bu dönemde rasyonun linoleik asit düzeyi sınırlanarak, yumurta büyüklüğü kontrol altında tutulmalıdır. Böylece özellikle yumurtaya girişte büyük problem yaratan ve yumurta kanalının dışarı çıkması olarak bilinen prolapsus olayı önlenebilir.

Yumurta Dış Kalite Bozuklukları Oluşum Nedenleri

Pütürlü, anormal kabuk dokusu Aşırı kalsiyum tüketimi, aşırı antibiyotik kullanımı, bakır eksikliği

Bozuk şekilli yumurta Hastalıklar (Enfeksiyöz bronşitis, Newcastle), yaşın ilerlemesi, kalıtsal özellikler

Kabukta incelme D vitamini, kalsiyum, fosfor ve magnezyum eksikliği, aşırı sodyum ve klor, hastalıklar ve stres, çevre sıcaklığında artış, yaşın ilerlemesi

Kabuk renginde değişimler Kalıtsal, aşırı antibiyotik kullanımı, çok düşük ve yüksek nem, nikarbazin

Yumurta ağırlığında düşme Enerji, protein, metiyonin, linoleik asit eksikliği, yetersiz aydınlatma

Yumurta Dış Kalite Bozuklukları           Oluşum Nedenleri

Pütürlü, anormal kabuk dokusu Aşırı kalsiyum tüketimi, aşırı antibiyotik kullanımı, bakır eksikliği

Bozuk şekilli yumurta Hastalıklar (Enfeksiyöz bronşitis, Newcastle), yaşın ilerlemesi, kalıtsal özellikler

Kabukta incelme D vitamini, kalsiyum, fosfor ve magnezyum eksikliği, aşırı sodyum ve klor, hastalıklar ve stres, çevre sıcaklığında artış, yaşın ilerlemesi

Kabuk renginde değişimler Kalıtsal, aşırı antibiyotik kullanımı, çok düşük ve yüksek nem, nikarbazin

Yumurta ağırlığında düşme Enerji, protein, metiyonin, linoleik asit eksikliği, yetersiz aydınlatma

Yumurtanın dış kalitesinde meydana gelen bozuklukları azaltmak için yukarıda verilen oluşum nedenlerinin iyi kavranması ve ayrıca aşağıda verilen tavsiyelere uyulması yararlı olacaktır. • Yumurta tavuklarında bazı hatların kırık-çatlak yumurta oranı daha yüksek olduğu için hibrit seçimi dikkatli yapılmalıdır. • Özellikle yumurtlama döneminin ikinci devresinde, yumurtalar kırılmaya daha hassas olduğu için yumurta toplamada daha dikkatli olunmalıdır. • Kafes bölmelerine daha az sayıda hayvan konulmalıdır. • Özellikle yaşlı sürülerin yumurtaları ve yaz aylarında yumurtlanan yumurtalar daha sık toplanmalıdır. • Yumurtalar toplanırken doğrudan viyollere yerleştirilirse, ikinci bir işlemden kaçınılmış ve dolayısıyla kırık-çatlak oranı azaltılmış olur. • Eğer sürüde düşük kabuk kalitesi sürekli problem ise rasyon bileşiminde gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. • Kullanılan su temiz ve iyi kalitede olmalıdır. • Tüm stres faktörleri azaltılmalıdır. • Kanibalizm önlenmelidir. • Hayvanlarda korku oluşturacak ani hareketlerden kaçınılmalıdır. Çünkü korku nedeniyle hayvanların kafeslerdeki hareketleri artmakta ve daha fazla hasarlı yumurta oluşumuna neden olunmaktadır.

Yaygın olarak üretimi yapılan fonksiyonel yumurta çeşitleri şunlardır: • Düşük kolesterollü yumurtalar • Omega-3 bakımından zenginleştirilmiş yumurtalar (ALA ve DHA) • Konjuge linoleik asit bakımından zenginleştirilmiş yumurtalar • Vitamin içeriği zenginleştirilmiş yumurtalar (Vitamin A, E, B, D, Kolin) • Mineral içeriği zenginleştirilmiş yumurtalar (Selenyum, İyot, Krom) • Pigment içeriği zenginleştirilmiş yumurtalar (Lutein, Zeaksantin) • Selenyum, E vitamini, DHA, ve Lutein içeriği zenginleştirilerek sinerjik etki yaratılan yumurtalar • Vejeteryan yumurtalar

Aşağıda broyler etinin kalitesine karar vermede kullanılan önemli kriterler ve bu kriterlerin beslenme tarafından nasıl etkilendiği kısaca özetlenmiştir. Görünüş (renk): Diğer ürünlerde olduğu gibi kanatlı ürünlerinde de renk önemli bir kalite kriteridir ve ürünün satılmasında en önemli etkendir. Broyler derisi genetik ya da beslenmeye bağlı olarak kremden sarıya kadar değişen bir renk gösterebilir. Lezzet ve Koku: Et kalitesini belirlemede önemli kriterlerden biri de lezzettir. Tat hissi ve kokunun her ikisi de kanatlı etinin lezzetinde önemli bir etkiye sahiptir. Raf Ömrü: Broyler eti buzdolabı koşullarında 4-7 gün, derin dondurucuda ise 6-8 ay bozulmadan muhafaza edilebilir. Etin Besin Maddesi İçeriği: Rasyondaki enerji/protein oranı ile amino asitlerin düzeyi etin besin maddesi içeriğini dolayısıyla kalitesini yakından etkilemektedir. Özellikle lizin ve treonin amino asitleri et kalitesi ile yakından ilişkilidirler.

Dünya hindi eti üretiminde Amerika Birleşik Devletleri ilk sırada yer almakta, bu ülkeyi sırasıyla Fransa, Almanya ve Brezilya izlemektedir. Üretimin yüksek olduğu bu ülkelerde kişi başına düşen yıllık hindi eti tüketim miktarları da oldukça yüksek olmaktadır.

Doğru yanıt B'dir. Besicilikte iki önemli terim vardır. Bunlardan birincisi canlı ağırlık artışı olup, bu genelde günlük canlı ağırlık artışı (GCAA) olarak belirlenir. Bunu hesaplamak için besi sonu canlı ağırlıktan besi başı canlı ağırlık çıkarılarak elde edilen sonuç besi süresine bölünür.

Türkiye’de besiye alınan hayvanların %25 (yüzde yirmibeş)’ini yerli ırk sığırlar oluşturur. Bu hayvanlar genetik kapasiteleri ölçüsünde beslendiklerinde günlük canlı ağırlık artışı rahatlıkla 1000 grama yaklaşmaktadır.

Doğru yanıt C'dir. Kişi başı kırmızı et tüketimimiz ise 10 kg/yıl’dır.

Doğru yanıt A'dır. Sığırlarda büyüme 1 yaşına kadar en yüksek düzeyde olup, ilerleyen yaşlarda düşmektedir. İlk yıldaki büyüme %100 kabul edilirse, büyümenin ikinci yıl %70, üçüncü yıl ise %35 düzeyinde gerçekleştiği görülür.

Doğru yanıt E'dir. Yemin ete dönüşümü yüksektir.

Doğru yanıt A'dır. Entansif besi hayvanların tüm ihtiyaçlarının konsantre yemler ile karşılandığı besidir. GCAA 1000-1600 g arasında olup, kısa süreli besi grubundandır. Besi süresi genelde 180 gün kadardır.

Doğru yanıt B'dir.

Doğru yanıt D'dir. Proteince zengin konsantre yemle besleme sadece genç hayvanlarda (200 kg CA’a kadar) ve GCAA 1 kg’dan fazla olan besi sığırlarının beslenmesinde önemlidir. Besi sığırlarının beslenmesinde konsantre yem, kaba yemi tamamlayan ilave yemdir. Besi yemi adı verilen konsantre yemin yapısında en az %12 HP, 2500 kcal/kg metabolik enerji, en fazla %14 ham selüloz ve %9 ham kül bulunur. Gençlerle yapılan beside konsantre yemde ham protein düzeyi en az %16 olarak ayarlanır.

Doğru yanıt C'dir. Kuzular 25-30 günlük oluncaya kadar sütle beslenir.

Genel olarak Ankara (tiftik) keçileri süt verim döneminde 40-50 kg
süt verir. Doğru yanıt E'dir.

Proteinler çok sayıda amino asidin bir araya gelmesiyle oluşmuş yüksek moleküllü besin maddeleridir.

Karma yemlerin kuru madde içeriğinin en az % 88 olması gerekir.