TEMEL YEM BİLGİSİ VE HAYVAN BESLEME - Deneme Sınavı - 10

Bir buzağının hayatta kalması ve birçok enfeksiyöz hastalığa karşı direnç geliştirmesi için ilk iş doğumun ilk birkaç gününde salgılanan kolostrumdur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

2 aydan sonra doğuma kadar geçen evrede süt sığırlarının ismi düvedir. Bundan öncesinde ise düve adayı olarak adlandırılırlar. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Eğer aşırı beslenme yüzünden fazla besili hale gelerek aşırı gelişmiş bir sığır değilse, ilk kızgınlık dönemi normal olarak en erken 9. Ayda başlar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yiyeceklerin bol olması yaşama payı gereksinimini etkileyen faktörler arasında değildir. Örneğin vücut ağırlığı artan hayvanın bu gereksinimi de artar. Soğuk havalar, meraya çıkma, mera kalitesi ve stres de bu gereksinimi artırır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sağmal sığırların beslenmesi sütün en çok yağ ve protein içeriğine etki eder. Bunun yanı sıra duyusal faktörlerden renk, tat ve kokuda beslenmeden etkilenir. Ancak su oranı bunlardan biri değildir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Laktasyon dönemi süt veriminin olduğu ve yükseldiği zamanlardır. Ve erken orta ve geç laktasyon dönemleri olmak üzere toplam üç aşamada incelenirler. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Şirden sığırların 4. midesidir. Bu mide tek mideli hayvanların midelerine benzer özellikler gösterir. Bu mide bölümünde sindirim ile ilgili enzimler ve asit (Hidroklorik asit) salgısı bulunmaktadır.

Sığılarda tükürük salgılanmasının çok önemli fonksiyonları vardır. Bunlar sırasıyla;
Yemin kayganlaşmasını ve lokma biçimini almasını sağlamak,
İşkembe sıvısı için tampon görevi yapmak,
İşkembede yer alan mikroorganizmalar tarafından kullanılan bazı besin maddelerini (üre, klor, sodyum, fosfor vb.) sağlamak,
İşkembe içeriğini sulandırarak asit yoğunluğunu azaltmak.

Ağız sütü ya da kolostrum yeni doğum yapmış bir ineğin doğumun ilk birkaç günü içerisinde salgıladığı normal sütten farklı özelliklere sahip süte denir. Yeni doğan bir buzağıya verilecek ilk ve en önemli gıdadır. Buzağıların yaşamlarının ilk birkaç saati içerisinde 2-2,5 litre civarında ağız sütü almaları gerekmektedir.

Süt sığırlarının toplam besin maddesi gereksinimleri; yaşama payı, süt verimi, gebelik ve büyüme için gereksinim duyduğu ihtiyaçlar dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Süt sığırının yaşama payı, bütün yaşam dönemleri boyunca ele alınırken süt verimi ve gebelik duruma göre ele alınır.

Yaşama payı gereksinimi, vücudun herhangi bir canlı ağırlık kaybı ya da kazancı olmaksızın, herhangi bir verimde bulunmaksızın, solunum, sindirim, dolaşım ve hareket için gerekli olan besin maddesi miktarıdır. Yaşama payı gereksinimini etkileyen faktörler ise aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
Yürüme: Meraya çıkma ve mera mesafesi ile sağım mesafesi enerji gereksinimini etkiler.
İklim: Soğuk havalarda yaşam payı gereksinimi artarken sıcak ve nemli havalarda azalır.
Stres: Hayvan hareketleri, bakıcıların davranışları ile yanlış sevk ve idare yaşama payı gereksinimini artırır.
Sağlık: Sağlık sorunları yaşama payı gereksinimini artırır.
Vücut ağırlığı: Vücut ağırlığı fazla olan hayvanların daha fazla yaşama payı gereksinimleri vardır.
Mizaç: Mizaçları gereği daha hareketli ya da hareketsiz olan hayvanların yaşama payı ihtiyaçları farklıdır.
Bireysel farklılık: Hayvanlar arasında bireysel farklılıklar da bulunabilir.

Süt sığırlarında enerji gereksiniminin büyük bir kısmının karşılandığı karbonhidratlar, yapısal (selüloz, hemiselüloz, pektin ve lignin) ve yapısal olmayan (nişasta ve şekerler) olmak üzere iki kısımda incelenir. Yapısal olmayan karbonhidratlar mikroorganizmalar tarafından çok hızlı bir şekilde sindirilirler. Yapısal karbonhidratlar ise işkembeli hayvanlar için özel bir önem taşırlar. Süt sığırlarında rasyonda yeteri miktarda yapısal karbonhidrat bulunması; fiziksel doygunluğu, tükürük üretimini, geviş getirmeyi ve çiğneme hareketini sağlar. Süt yağının devamlılığı ile düzenli bir sindirim ortamı oluşmasına neden olur.

Su gereksinimi süt sığırlarının beslenmesinde oldukça önemli bir besin maddesi olmasına karşın çoğu zaman ihmal edilir. Süt sığırlarında su gereksinimi; çevre sıcaklığı, bağıl nem, süt verimi, kuru madde tüketimi ve aktivite gibi pek çok faktöre bağlı olarak değişir. Yüksek verimli bir süt sığırının 100-150 litre arasında günlük su ihtiyacı vardır.

Laktasyonun ilk döneminde bulunan sığırlar;
Kaliteli kaba yemler ile beslenmeli
Kaba yemlerin en az yarısı 3 cm ve yukarısında olmalı,
Rasyon enerji ve protein yönünden yeteri düzeyde olmalı,
Kaba/konsantre(yoğun) yem oranı 45/55 sınırını geçmemeli, mümkünse yarı yarıya düzenlenmelidir.

Sağmal ineklerin yaklaşık doğumdan iki ay öncesinde süt sağımının durdurulması ile girilen özel besleme dönemine kuru dönem denir. İnekler kuruya çıkarıldıklarında iki dönem halinde beslenirler. İlk dönem başlangıçtaki 40 günlük zamanı kapsar. Bu dönemde ineklere yiyebilecekleri kadar kaliteli kuru ot ve bu ota ilave olarak da 3-5 kg arasında konsantre yem verilir. Kaba yem saman gibi kalitesiz kaynaklardan sağlanıyorsa konsantre yem miktarı bir kilogram artırılır. İkinci dönem ise doğuma kalan son 20 günlük süreçtir. Bu dönemde inekler doğumdan sonraki rasyonlara alıştırılırlar. İneklere verilen konsantre yem miktarı günlük olarak belirli oranlarda artırılarak doğum zamanı ineğin canlı ağırlığının % 1’ine ulaşması sağlanır.

Sütün kuru maddesini etkileyen ve beslenme şartları ile en çok değişen süt bileşen süt yağıdır. Yapısal karbonhidratlarca (selüloz, hemiselüloz, pektin) zengin rasyonlar süt yağı oranında ve miktarında artışa neden olur. Oysaki yapısal olmayan şeker ve nişasta gibi kaynaklarca zengin rasyonlarda ise süt yağı miktarı ve oranı azalır. Hayvan sağlığının ve süt yağ düzeyinin devamının sağlanabilmesi için kaba yem oranının en az % 45 ve ham selüloz oranının ise %17 olması gerekir.

SÜT SIĞIRLARINDA SİNDİRİM SİSTEMİ VE SİNDİRİM OLAYLARI: Sindirim Sistemi, Dudak, Diş ve Dil, Tükürük Bezleri ve Yemek Borusu (Özefagus), İşkembe (Rumen) ve Börkenek (Retikulum), Kırkbayır (Omasum), Şirden (Abomasum), İnce Bağırsak, Kalın Bağırsak. Doğru cevap A'dır.

Kırkbayır çok sayıda kaslı yaprakçığın oluşturduğu midenin 3. bölümüdür. Kırkbayır, sığırlarda suyun büyük bir kısmının emildiği yerdir. Doğru cevap B'dir.

Şirden (Abomasum) sığırların 4. midesidir. Bu mide tek mideli hayvanların midelerine benzer özellikler gösterir. Bu mide bölümünde sindirim ile ilgili enzimler ve asit (Hidroklorik asit) salgısı bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kör bağırsak (sekum) kalın bağırsağın ilk kısmı olup depolama görevi yapar. İnce bağırsaktan gelen sindirim içeriği kör bağırsakta tekrar sindirime uğrar. Doğru cevap D'dir.