TEMEL YEM BİLGİSİ VE HAYVAN BESLEME - Deneme Sınavı - 17

Kuru ot elde edilmesinde besin maddeleri kayıplarının azaltılması amacıyla
aşağıda belirtilen hususlara özen gösterilmelidir:
• Yeşil bitkiler erken biçilmelidir.
• Uygun hava koşulları seçilmelidir.
• Yeşil bitkilerin su miktarı azaltılmalıdır.
• Bitki sapları yumuşaklığını korumalıdır.
• Bitki yabancı ve zararlı maddelerle karışık olmamalıdır

Silaj yapımı kuru ot elde etmeye göre daha masraf­lı bir uygulama olduğundan silajık yemin seçiminde silajı kolay yapılan (mısır hasılı silajı) bitkiler tercih edilmelidir. Silajlık yemin kimyasal komposizyonu: Silaj yapılacak yemde kimyasal komposizyon son derece önemlidir. Bu anlamda bir yemin kolay eriyebilir karbonhidrat içeriği ne kadar yüksekse o oranda silajı kolay yapılmaktadır

Silajın avantajlarını şu şekilde belirtebiliriz:
• Silaj yemlerde besin madde kaybı minimum seviyededir.
• Kötü hava koşullarında daha iyi kaliteli yem elde edilir.
• Yeşil yemlerin bulunmadığı kış aylarında, kurak geçen yaz aylarında ve hatta meranın yetersiz kaldığı durumlarda hayvanlara kaliteli, ucuz ve özsu
bakımından zengin yem yedirme olanağı sağlanır.
• Kurutuldukları zaman hayvan tarafından yenilemeyecek kadar sertleşen
yemler, silolandığında daha yumuşak bir hal alır ve sevilerek tüketilir.
• Fermantasyon sırasında yeşil yemler tazeliğini ve yumuşaklığını koruduğundan lezzetli ve hoş kokuludur ve hayvan tarafından istekle tüketilebilir.
• Silaj yemler her dönüm araziden maksimum verim alma olanağı sağlar
• Silajın depolanması kuru ota nazaran daha kolaydır ve her kg kuru madde
için daha az alana gereksinim vardır.
• Tarla erken boşaltılır, dolayısıyla ikinci bir ürün ekimine hazırlanabilir.
• Yangın tehlikesi yoktur.
• Silo yemi usulüne uygun elde edildiğinde, uzun süre değerini kaybetmeden
saklanabilir. Dolayısıyla iyi bir yedek yem olarak işletmede tutulabilir.
Silajın dezavantajları ise şu şekilde ifade edilebilir:
• Kaliteli bir silo yemi üretimi için silo adı verilen yapılara ihtiyaç duyulur.
• Silo yemi güneşte kurutulan ota göre daha az D vitamini içerir.
• Yüksek düzeyde su kapsadığından aynı miktar kuru maddenin servisi için
3-4 misli daha fazla işçilik gerektirir.
• Silolama sırasında özellikle silajı zor yapılan yem bitkilerine katkı maddesi
ve prezervatif (koruyucu madde) kullanmak gerekir. Bunlar da ekstra masraf oluşturur.

Pancarın, şeker pancarı ve hayvan pancarı olmak üzere iki varyetesi vardır.
Bunlardan hayvan pancarı iri köklü, bol ürün veren ve düşük kuru maddeye sahip iken, şeker pancarı daha küçük köklü, kuru maddesi yüksek ve şeker bakımından zengindir. Hayvan pancarı, şeker pancarına göre düşük düzeyde şeker içerir. Hasat edildikten sonra bir süre bekletildikten sonra hayvanlara yedirilmelidir. Hayvanlara aşırı miktarda hayvan pancarı verilecek olursa, sindirim sisteminde bozukluklar, hipokalsemi hatta ölümler görülebilir. Sindirim sisteminde meydana gelen bozukluk muhtemelen köklerin yüksek düzeyde şeker içeriği nedeniyledir. Rumene fazla miktarda şeker alınması durumunda şekere eğilimi olan bakteriler ortamda ağırlık kazanır, bu durum diğer bakterilerin azalmasına neden olur.

Ülkemizde en fazla yonca, korunga, üçgül ve fiğ gibi baklagiller kültür yem bitkisi olarak önem taşımaktadır.

Önemli olanları arpa, mısır, yulaf ve çavdar hasıllarıdır.

Kurutma, yeşil yemlerin kapsamlarında bulunan fazla suyun uçurulması şeklinde tanımlanabilir.

Bu yöntemle kurutma sonucu oluşan besin maddeleri kaybını önlemek ya da asgari düzeye indirmek amacıyla sehpada kurutma
yöntemi gerçekleştirilir.

Yeterli düzeyde kuru madde (%30-40) içeren yeşil yemlerin biçildikten sonra anaerob koşullarda saklanması sonucu elde edilen
fermente yemlere silaj yemi,

Silolaması en zor olan yemler: Yonca, korunga ve fiğ.

Yağın ve suyun iyi bir şekilde karışmasını sağlayarak kararlı, homojen ve topaksız bir emülsiyon haline gelmesini sağlayan maddelere emülgatör denilmektedir.

Yem katkı maddelerinin kullanımında aranılan koşullar şu şekilde belirtilebilir: • İnsan ve hayvanlarda kansere yol açmamalıdır. Bu bakımdan hayvan sağlığına olumsuz etki yapmamalı ve hayvan dokularında kalıntı bırakmamalıdır. • Toksik sınırı belirtilmelidir. • Çok az miktarlarda kullanıldığı için az miktarlarını saptayacak analiz metotları belirtilmelidir. • Katılması sonunda bir hile ortaya çıkmamalıdır. • Çevreyi kirletmemeli ve hayvanlarda performans artırıcı amaçla kullanılması durumunda ekonomikse tercih edilmelidir.

Prezervatif­ler (koruyucular), yemlerin mikroorganizmalar tarafından bütünlüklerinin bozulmasını önlemek suretiyle, daha uzun süre emniyet ile saklanmalarına ve kullanılmalarına olanak sağlar. Doğal olarak tüm yem maddeleri bakteri, mantar ve mayalar ile kontaminedir.

Yağın ve suyun iyi bir şekilde karışmasını sağlayarak kararlı, homojen ve topaksız bir emülsiyon haline gelmesini sağlayan maddelere emülgatör denilmektedir. Emülsüyon birbirine karışmamış ve birbiri içinde çözünmeyen sıvı iki fazın üst yüzey ve sınırları arasındaki gerilimi parçalamak suretiyle ve bu iki sıvı fazın küçük damlacıklar şeklinde tek bir faz halinde homojen oluşumuna denir. Emülsiyonlara iki tipik örnek tereyağı ve süttür. Yemlerde emülsifiyer olarak en yaygın kullanılan emülgatör ise lesitindir.

En önemli ve en yaygın tatlandırıcı madde melastır. Bunu yanında bazı doğal ve sentetik tatlandırıcılar da vardır. Bunlar; vanilin, sakkarin, kalsiyum siklonat, Na-glutamat (Mono sodyum glutamat), anisoldehid (P-metoksi propenil benzol), eugenol ve birçok meyve ve esterleri şeklinde sıralanabilir.

Vitamin B12 (Kobalamin); Metabolik olaylarda rol oynar. Normal büyüme ve üreme için gereklidir.

Probiyotikler bağırsak mikrof­lorasını değiştirerek konakçı hayvanda yararlı etkiler oluşturan tek veya karışık canlı mikroorganizma (bakteri, maya veya mantar) kültürleridir. Probiyotik mikroorganizmalar, genel olarak Basilluslar (gram pozitif spor oluşturan bakteriler), laktik asit üreten bakteriler (Lactobacillus, Bifidobacterium, Enterococus) ve mayalar olmak üzere üç kategoride toplanmaktadır.

Frukto-oligosakkaritler, bağırsaklarda sindirimin düzenlenmesine yardımcı olmakta, ayrıca kan kolesterol düzeyini düşürmekte ve bağışıklığı güçlendirmektedir. FOS kanatlılarda büyüme oranını ve yemden yararlanmayı olumlu yönde etkilemektedir.

Tek hücre proteini (THP), besi yerlerinde üretilen küf, maya, bakteri ve alg gibi çeşitli mikroorganizma hücrelerinin kurutulmasıyla elde edilen üründür

Algler sudaki besin piramidinin temelini oluştururlar. Alglerin sudaki azot ve küresel CO2 çevriminde, dünya ikliminde, sera etkisinde ve hatta ozon tabakası üzerinde önemli rol oynadığı bilinmektedir. Algler genellikle alkali pH’lı, azot ve fosforca zengin sularda gelişirler.