TEMEL YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 3

Yangın riskinin gerçekleşme olasılığının bağlı
olduğu etkenler şunlardır [2]:
• Yapının işlevi
• Konstrüksiyonun yanabilirliği
• Planlama hataları
• Yapının yangın yükü
• Dikkatsiz malzeme seçimi
• Döşeme ve son kat malzemeleri
• Yanıcı malzemelerin göz ardı edilen davranışları (cila vb.)
• İşçilik ve detaylandırma hataları

Yapının sigortasız olması yangının doğurduğu sonuçlardan sonraki bir sürece ait bir detaydır.

* Önleme tedbirleri: Yakıt olarak, tutuşmaya neden olabilecek her şeyi ve tutuşma kaynaklarını kontrol altına alarak yangının çıkmasını engellemek
• Algılama: Gerçekleşen bir yangın olayını erken safhada keşfetmek
• İletişim: Tutuşma olduğunda, yangın başladığını haber vererek kullanıcıları uyarmak ve söndürme
sistemlerini harekete geçirmek
• Kaçış: Yapı içerisinde ve çevresinde bulunan kullanıcıları duman, zehirli gazlar ve sıcaklıktan etkilenmeden güvenli bölgelere ulaştırmak
• Zapt etme: Yangını başladığı mahalde, mümkün olduğunca küçük alanlarda sınırlayarak yapı içerisinde serbestçe yayılmasını önlemek
• Söndürme: Yangın çıktıktan sonra tehlikeyi en az zararla atlatabilmek için yangının hemen söndürülmesini sağlamak

Merdiven kovaları düşey bağlantılardandır.

1 felakete yol açanı ifade eder A ise sık tekrarlanmayı. Yani en kötü senaryo bu olacaktır.

Hata Ağacı Analiz Yöntemi (Fault Tree Analysis-FTA): Hata ağacı analiz yöntemi; önceden tahmin edilebilen istenmeyen hata olayını en üst olay olarak ele alır ve olayı alt bileşenlerine ayırarak grafiksel olarakgösterir. Hata ağacı risk analiz yöntemi, risk analiz yöntemleri içerisinde en ayrıntılı ve etkili olanıdır. Büyük bilgi ve tecrübe gerektirdiğinden oldukça zor bir yöntemdir.

Aktif yangın güvenlik önlemleri, yapı tamamlandıktan sonra kurulan algılama, uyarı ve söndürme sistemleri gibi genellikle mekanik savunma ve önleme sistemleridir. Bunlar, yangın başlangıçlarının bulunmasını sağlayan ısı, duman, alev ve gaz dedektörleri gibi algılayıcılar, yangın başlangıçlarını ses çıkararak ve/veya ışıklı olarak kullanıcılara haber veren erken uyarı sistemleri ve yangını kontrol altında tutan söndürme sistemlerinden oluşmaktadır.

Yapının arazi üzerindeki konumunun değerlendirilmesi yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemler arasında yer alır. Diğerleri ise yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemlerdir.

İnsanları güvenli ortama en kısa yoldan ulaştırmak, en az zararla tehlikeyi atlatmak, yangını erken safhada algılamak ve yangına erken safhada müdahale olanaklarını sağlamak olay gerçekleştiği zaman geçerli amaçlardır. Yapıda yangın çıkma riskini en aza indirmek ise olay gerçekleşmeden önce amaçlanır.

Yangın güvenliğinde risk yöntemi kapsamında veriler değerlendirilirken izlenecek adımların şu şekildedir:

Koridorlar binalarda yangın ve yan ürünlerin yayılmasına olanak veren yatay bağlantılar arasında yer alır.

Havalandırma boşlukları yangın ve yan ürünlerin yayılmasına olanak veren düşey bağlantılardandır.

Ön tehlike analiz yöntemi; hangi tür tehlikelerin sıklıkla ortaya çıktığı ve hangi tür analiz yönteminin uygulanması gerektiğini belirleyen, daha detaylı analiz çalışmalarına veri oluşturan, hızlı bir şekilde hazırlanabilen nitel risk değerlendirme yöntemidir.

Nicel risk analizinin temel formülü şu şekildedir,

Risk = Olasılık x Şiddet.

Olay Ağacı Analiz Yöntemi (Event Tree Analysis-ETA): Başlangıçta seçilmiş olan olayın meydana gelmesinden sonra ortaya çıkabilecek sonuçların akışını diyagram ile gösteren bir yöntemdir.

Risk = Olasılık x Şiddet formülüne göre bu binanın risk skoru 5 x 4=20 olur. Risk skoru 15,16 ve 20 olan yapılar yüksek riskli olarak sınıflandırılır.

Bu süreçlerde yaşanan yangın olaylarının ciddi sonuçları ve gelişmiş ülkelerin konuya ilişkin mevzuatları ülke geneli için hazırlanacak bir yönetmelik ihtiyacını açıkça ortaya koymuştur ve bu konudaki en önemli gelişme, 26 Temmuz 2002 yılında Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY)” ile başlamıştır. Bu yönetmelikle, Türkiye’de ilk defa bütün ülke genelinde kamu kurum
ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin yangın güvenliği hususunda uyulması gerekli düzenlemeleri içeren zorunluluklar getirilmiştir.

Türkiye’de 2002 yılından önce, sadece yerel ölçekte geçerliliği olan ve 1992 yılında yürürlüğe giren “İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yangından Korunma Yönetmeliği” gündeme gelmiştir ve içeriğinde devlet tarafından kullanılan binalarda alınacak yangın güvenlik önlemlerini kapsayan hususlar yer almıştır.

Temmuz 2002 yılında Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY)” ile başlamıştır. Bu yönetmelikle, Türkiye’de ilk defa bütün ülke genelinde kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin yangın güvenliği hususunda uyulması gerekli düzenlemeleri içeren zorunluluklar getirilmiştir.

09 Temmuz 2015 tarihinde ise “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlanmış ve BYKHY yürürlükteki son hâlini almıştır.

Yönetmeliğin uygulanmasında proje ve yapım ile ilgili konular dışındaki alanlarda ise İçişleri Bakanlığı yetkilidir. Belediyelerdeki itfaiye teşkilatını kapsayan İtfaiye Yönetmeliği de İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlamıştır.