TEMEL YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 15

Özelliklerine Göre Standartlar
1. Temel Standartlar: Ticari ilişkilerde kıyaslamaya, değer ölçmeye ve anlaşma sağlamaya yarayan genel
kapsamlı standartlardır. Örneğin; yapı malzemeleri, yağmurlama başlıkları, beyaz eşya, otomobil,
plastik boru vb.

2. Türev Standartlar: Temel standartlar esas alınarak oluşturulan standartlardır.
Ürün Standartları: İşlenen, imal edilen ya da doğal şekilde değerlendirilen ürün ve malzemelerin asgari kalite özelliklerini belirleyen standartlardır. Örneğin; yangın tesisatını oluşturan
sabit tesisat elemanları yangın muslukları, alarm cihazları, alev dedektörleri, damperler, hava
kanalları, yangın kapıları vb.
Metot Standartları: Üretim veya hizmetin standartlara uygun olması için hangi tür alet, araç,
gereçlerle ve nasıl yapılacağını açıklayan rehber niteliğindeki standartlardır. Örneğin; ISO 9004
Kılavuz Standardı, Tuz Testi Standardı, Yangına Tepki Sınıflandırma Standardı, Yağ Tayini
Standardı vb.
Hizmet Standartları: Mal ve hizmetlerin insanın can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürmeden,
kaliteli, ekonomik ve verimli bir şekilde üretilmesi için uygulanması zorunlu olan asgari sistem
gerekliliklerini belirleyen standartlardır. Örneğin; ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardı,
ISO 18001 OHSAS İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Standardı vb.

2. Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Kuruluşu - CENELEC

Kuruluş Yılı: 1973
Üye Sayısı: -
TSE’nin üyelik tarihi: 1991

IEC’nin amaçlarına benzer amaçlarla kurulan ve elektrik ve elektroteknik konularda standartlar hazırlayan bölgesel bir kuruluştur.

Ülkemizde yangın güvenliği ile ilgili standartlar Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından hazırlanmaktadır. Dünyada gelişmiş ülkelerin kabul gören standardizasyon kuruluşlarının hazırladığı direktifler ile AB bünyesindeki kuruluşların hazırladıkları standartlar ülkemizde TSE tarafından Türkçe formatlarıyla yayımlanmakta ve kullanıcıların kullanımına sunulmaktadır. TSE standartları aranırken kolaylık sağlanması açısından ICS (The International Classification for Standards) kodları bulunmaktadır. Mevcut standartlar ICS kodlarının altında kendilerine uygun başlık altında yayımlanmaktadır

Osmanlı’da ise düzenli yangın söndürme teşkilatı 1714’te kurulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yangından kaçış yollarının planlanması, yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yangın yükünün belirlenmesi yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemlerden biridir. Doğru cevap B'dir.

Aktif yangın güvenlik önlemleri, yapı tamamlandıktan sonra kurulan algılama, uyarı ve söndürme sistemleri gibi genellikle mekanik savunma ve önleme sistemleridir.

Doğru sıralama III-II-IV-I-VI-V şeklindedir. Doğru cevap C'dir.

Olası Hata Türleri ve Etkileri Analizi Metodu (FMEA): Risklerin skorlarına göre en yüksekten en düşüğe doğru sıralanmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Risk bölgeleri 5 ayrı grupta toplanır.

1. Risk Bölgesi (çok riskli): Büyük ticarethaneler, mağazalar, oteller, büyük bürolar ve idari yapılar, kongre-fuar salonlarının bulunduğu şehir merkezleri, limanlar, antrepo bölgeleri, hava alanları ve tüneller
2. Risk Bölgesi (riskli): Eski yapıların yoğun olduğu bölgeler, küçük endüstri ve imalat işletmeleri, karışık toplu yerleşim yerleri, gökdelenler, bölgesel alışveriş merkezleri
3. Risk Bölgesi (orta riskli): Toplu yerleşim bölgeleri, mağaza grupları ve küçük alışveriş bölgeleri
4. Risk Bölgesi (az riskli): Seyrek düzenli konutlar ve ticari amaçlı yapılar, az katlı toplu konutlar
5. Risk Bölgesi (risksiz): Tarımda yararlanılan alanlar ve çok seyrek yapılaşmanın bulunduğu yerler

Yapıların yakın olmaması durumu yaygın yangın çıkma olasılığının önüne geçebilecek olumlu bir durumdur. Bu sebeple doğru cevap C şıkkıdır.

Ön tehlike analiz yöntemi; hangi tür tehlikelerin sıklıkla ortaya çıktığı ve hangi tür analiz yönteminin uygulanması gerektiğini belirleyen, daha detaylı analiz çalışmalarına veri oluşturan, hızlı bir şekilde hazırlanabilen nitel risk değerlendirme yöntemidir. Doğru cevap B'dir.

Yeni planlanan kentsel alanlarda bitişik nizam olarak düzenlenen imar adalarının uzunluğu 75 metre ile sınırlandırılmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Asansör boşlukları binalarda yangın ve yan ürünlerinin yayılmasına olanak veren yatay bağlantılardan değil, dikey bağlantılardandır. Doğru cevap D'dir.

Yol seviyesinin çok altındaki katlara müdahale etmek yol seviyesinin üstündeki kotlara göre  daha güçtür.

Büyük araçların rahat ulaşımı için güzergahında bulunan yollarda en çok %6 eğim olmalıdır. İfadesi doğrudur. Bu bağlamda ilgili yönetmelik gereği iç ulaşım yollarında olağan genişlik en az 4 m çıkmaz sokak bulunması hâlinde ise en az 8 m olarak düzenlenmelidir. Dönemeçlerde iç yarıçap en az
11 m dış yarıçap en az 15 m alınmalı, yolların taşıma yükü 10 tonluk arka dingil ağırlığı düşünülerek en az 15 ton şeklinde hesaplanmalıdır. Zaten kendisi son derece ağır olan bu büyük araçların rahat ulaşımı için güzergahında bulunan yollarda en çok %6 eğim olmalıdır.

Bina cephelerinin yangına karşı güvenliğinin sağlanmasında dikkat gerektiren hususlar aşağıda sıralanmıştır:
• Cephe geometrisi
• Cephedeki doluluk/boşluk oranı (cephe yüzeyini oluşturan duvarlar üzerindeki kapı ve
pencere açıklıkları)
• Seçilen taşıyıcı sistem
• Dış duvarların inşasında kullanılan yapı malzemeleri
• Yalıtım malzemeleri ve uygulama detayları

şeklindedir. Mutfak malzemesi bu kategoride yer almaz.

Skor:8-9-10-12 olarak belirlenen riskler orta düzeydeki risklerdir ve kabul edilebilir seviyeye düşürülünceye kadar, alternatifler kontrollü biçimde kullanılabilir. Çözüm sırası 3. önceliklidir. Doğru cevap C'dir.

Giydirme cepheler veya çok katmanlı cephe sistemleri ise beraberinde farklı riskleri getirmektedir. Özellikle yüksek binaların saydam/cam giydirme cephelerinde yangın sırasında aşağıya düşen cam parçaları güvenlik açısından büyük tehlikeler içerir. Dayanıksız camlar yangın sırasında oluşan basınçla patlayarak aşağı düşmekte ve kaldırımda yürüyen insanları yaralayabilmekte ya da yangına müdahale ekiplerinin kullandığı hortumları kesebilmektedir. Bu nedenle giydirme cephelerde kullanılan camların can güvenliğini sağlayan özel işlemden geçmiş camlar olması giydirme cephe sistemlerinin geleneksel cephe düzenlemelerine göre zarar görme tehlikesini artıran nedenlerden biri değildir. Doğru cevap A şıkkıdır.