TEMEL YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 12

B Sınıfı Yangınlar: Yanabilen sıvıların sebep olduğu yangınlardır (örneğin; petrol ürünleri, boyalar, alkol, asfalt vs.)

Büyük Londra Yangını (10-12 Temmuz 1212): Tarihin en ölümcül yangınlarından biri olan yangında eski Londra’nın üçte biri yıkıntılar içinde kalmış, Londra’nın Southwark bölgesi kül olmuştur. Yaklaşık 3.000 kişinin ahşap olan Londra köprüsünde yanarak öldüğü belirtilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sinop Gerze Yangını (13 Şubat 1956): Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketlerinden birisi olan Gerze yangının çıkış nedeni tam olarak bilinememektedir. Ancak kısa süre içerisinde tüm ilçeyi kaplayarak Gerze’nin yanıp kül olmasına neden olmuştur. Yangın sonrasında 18 kişi hayatını kaybetmiş, 833 ev ve 300 dükkân yanarak kullanılamaz hâle gelmiştir. Bunlardan 267 ev, 103 dükkân Hamidiye mahallesinde, 236 ev 7 dükkân Köşk mahallesinde, 330 ev ve 190 dükkân Çarşı mahallesindedir. Hayatını kaybedenlerin önemli bir kısmı hamama sığınan kişilerdir. Bu kişiler dumandan boğularak vefat etmişlerdir. Yangın sonrasında birçok imalathane yanmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Atrium: İki veya daha çok sayıda katın içine açıldığı, merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boşluğu veya su, elektrik, havalandırma, iklimlendirme, haberleşme tesisat bacaları ve şaftlar hariç, üstü kapalı geniş ve yüksek hacimdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Duman haznesi: İçinde dumanın toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacimdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Son çıkış: Bir yapıdan kaçış sağlayan yolun yapı dışındaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana geçit veren bitiş noktasıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Çok yaygın olarak her mekânda bulunabilecek bazı önemsenmesi gereken yakıtlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır: • Boya, vernik, tiner ve yapıştırıcı gibi ürünlerden kaynaklanacak tutuşabilir akışkanlar • Petrol, beyaz ispirto, parafin gibi tutuşabilir akışkanlar ve eriyikler • Tutuşabilir kimyasallar • Ahşap ürünler • Kâğıt ve kartonlar • Mobilya döşemelerinde ya da iç mekândan yalıtım amacıyla kullanılan polistiren ve poliüretan gibi köpük, kauçuk ve plastikler • LPG ve asetilen gibi tutuşabilir gazlar • Tekstil ürünleri • Geniş alanlarda sunta, kontrplak ya da masif ahşap panel duvarlar ya da tavan kaplamaları • Polistiren seramikler gibi duvar ya da tavan kaplamaları • Dağınık paketlenmiş malzemeler • Çöpler

Doğru cevap E seçeneğidir.

İletim yoluyla ısı transferi (Conduction): Bir ortam içerisinde bulunan bölgeler arasında ya da fiziksel olarak temas eden ortamlar arasındaki ısı alış-verişi, iletim yoluyla gerçekleşir. Birbiri ile temas eden ortamlarda daha sıcak oldukları için kinetik enerjileri yüksek olan moleküller, temas hâlinde oldukları kinetik enerjileri daha düşük moleküllere doğrudan moleküler etki yoluyla ısı enerjilerini naklederler. Burada sözü edilen ortak katı, sıvı ya da gaz olabilir. Ancak mimarlık alanında ısı iletim yoluyla ısı geçişi örneklerine çoğunlukla birbiriyle temas eden katı ortamlarda rastlanır. Isı iletkenliği yüksek olan malzemeler (örneğin metal borular) ısıyı uzak mesafelere aktararak etrafındaki yanıcı maddelerin sıcaklığını tutuşma noktasına yükseltir ve yanmalarına neden olur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yangınlar genellikle tek bir noktada başlar ve yakıt miktarına, havalandırma koşullarına, başladığı mekânın geometrisine bağlı olarak büyür. Bir yangın olayı genel olarak dört safhada gerçekleşir:

Doğru cevap C seçeneğidir.

A Sınıfı Yangınlar: Alevli ve korlu hâlde yanan katı madde yangınlarıdır (örneğin; odun, kömür, kağıt, tahta, plastik, pamuk vs.). Bu tür yangınlar adi yangınlar olarak da bilinir. A sınıfındaki bir yangının söndürülmesinde soğutma veya yanmayı engelleme yöntemleri kullanılır. Ortam sıcaklığı yüksek tazyik veya sprey şeklinde uygulanan su ile alev alma noktasının altına düşürülür veya kuru kimyasal tozlar ile müdahale edilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemler:
• Yangın yükünün belirlenmesi
• Yapının arazi üzerindeki konumunun değerlendirilmesi
• Yapı malzemelerinin ve yapı elemanlarının yangın karşısındaki davranışlarının irdelenmesi
• Yapı taşıyıcı sisteminin yangından korunumunun sağlanması

Doğru cevap A seçeneğidir.

Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler:
• Yapılarda duman kontrolünün sağlanması
• Yangından kaçış yollarının planlanması
• Yangın kompartımanlarının oluşturulması
• Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi

Doğru cevap B seçeneğidir.

Zapt etme: Yangını başladığı mahalde, mümkün olduğunca küçük alanlarda sınırlayarak yapı içerisinde serbestçe yayılmasını önlemektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İletişim: Tutuşma olduğunda, yangın başladığını haber vererek kullanıcıları uyarmak ve söndürme
sistemlerini harekete geçirmektir. Doğru cevap E seçeneğidir.

4. ADIM-Bulguları kaydetmek ve olması gerekenleri saptamak: Mevcut koşullar saptanarak eksikliklerin
ortaya konması ve beklenen performans gereğince yeterli güvenlik ihtiyacının karşılanması için alınabilecek
önlemlerin belirlenmesi aşamasıdır. Saptanan veriler bağlamında ilgili yönetmelikler – standartlar – kodlar
irdelenerek güvenliğe dair stratejilerin geliştirilmesi uzman bilgisini gerektirmektedir.

5. ADIM-Kaçış yollarının ve güvenlik bölgelerinin tasarlanması: Kaçış yollarının tasarımı ve ilgili hesaplamaların yapılması, risk altında kalabilecek bina kullanıcılarının değerlendirilmesi, binanın işlevi, geometrisi, taşıyıcı sistemi, iç yüzey bitiş/son kat malzemeleri, tüm donatılar, bina içerisinde yangın riski yaratabilecek alt işlevlerin varlığı, yangın güvenlik sistemlerinin standartları gibi tasarımı etkileyecek ve yönlendirecek
karmaşık bir süreci içerir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Düşey Bağlantılar: 
• Merdiven Kovaları 
• Asansör Boşlukları 
• Tesisat akanları ve Şaftları 
• Havalandırma Boşlukları/ Bacaları 
• Aydınlık Boşlukları 
• Tüm Bacalar/Şaftlar 
• Dilatasyon Derzleri 
• Atrium ve Galeriler
• Giydirme Cephe Birleşim Noktaları

Doğru cevap B seçeneğidir.

Bu konudaki en önemli gelişme, 26 Temmuz 2002 yılında Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönet­melik (BYKHY)” ile başlamıştır. Bu yönetmelikle, Türkiye’de ilk defa bütün ülke genelinde kamu ku­rum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişiler­ce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin yangın güvenliği hususunda uyulması gerekli düzen­lemeleri içeren zorunluluklar getirilmiştir.

Yönetmeliğin gelişim sürecindeki ilk değişikli­ğin yapıldığı 2007 tarihli bu yönetmelikteki deği­şiklilerin nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

olduğu kadar Türkçe kelimelerin kullanılması, bölümler arası dil birliğinin sağlanması ihtiyaçları (örneğin bir yerde “kaçış merdiveni” ifadesi kullanılırken başka bir yerde “yangın merdiveni” ifadesi yer alıyordu).

Doğru Cevap D'dir.