TEMEL YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 10

 Yapılarda yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda boyutlarının sınırlandırılmasına yönelik önlemler olup, binaların tasarım aşamasında başlamakta ve yapıdaki pencere büyüklüklerinden, mekânların birbirinegöre konumlandırılmasına, çıkışların, kaçış yollarının boyut ve özelliklerine, kullanılan malzemelerin seçimine kadar pek çok tasarım değişkenini etkilemektedir. Pasif yangın güvenlik önlemleri yapının işlevine, yüksekliğine, alanına, konumuna, kullanıcı sayısına ve kullanıcıların fiziksel özelliklerine göre yapılarda uygulanmaktadır. Pasif yangın güvenlik önlemlerinde esas amaç, yangının çıkmasını engellemek ve/veya çıkan bir yangının yayılmasını önleyerek insanların güvenli bir bölgeye kaçmaları ve yangına müdahale için gerekli süreyi ve uygun ortamı sağlamak; aynı zamanda da maddi kaybı asgari düzeyde tutmaktır.

Aktif yangın güvenlik önlemleri, yapı tamamlandıktan sonra kurulan algılama, uyarı ve söndürme sistemleri gibi genellikle mekanik savunma ve önleme sistemleridir.
Bunlar, yangın başlangıçlarının bulunmasını sağlayan ısı, duman, alev ve gaz dedektörleri gibi algılayıcılar, yangın başlangıçlarını ses çıkararak ve/veya ışıklı olarak kullanıcılara haber veren erken uyarı sistemleri ve yangını kontrol altında tutan söndürme sistemlerinden oluşmaktadır.

Nitel yangın risk analizi, yangın güvenliğinin sağlanabilmesi için, risk oluşturan etmenlerin, deneyim ve gözlemlere dayanarak belirlenmesi, olayların bir senaryo bağlamında, gerçekte nasıl oluşabileceğine yönelik kurguların oluşturulması olarak tanımlanmaktadır. Nitel yangın risk analizinde riski hesaplarken ve ifade ederken sayısal değerler yerine tanımlayıcı (düşük, yüksek, çok yüksek gibi) değerler kullanılmaktadır.

Ön tehlike analiz yöntemi; hangi tür tehlikelerin sıklıkla ortaya çıktığı ve hangi tür analiz yönteminin uygulanması gerektiğini belirleyen, daha detaylı analiz çalışmalarına veri oluşturan, hızlı bir şekilde hazırlanabilen nitel risk değerlendirme yöntemidir.
Bu yöntemde önce tehlikeler tanımlanır, sonra ayrı ayrı çözümler bulunur. Tanımlanan çözümler sıklık/sonuç diyagramı ile sıraya konulur. Bu analizden çıkan sonuç hangi tür tehlikelerin sıklıkla ortaya çıktığını ve hangi analiz metotlarının uygulanması gerektiğini belirlemektedir. Belirlenen potansiyel tehlikelerin “Ön Tehlike Analizi Risk Derecelendirme ve Seçim Diyagramı” kullanılarak frekansı ve şiddetine göre risk skoru saptanır. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus şiddetin “felakete yol açan”, “tehlikeli”, “marjinal” ve “önemsiz” olarak değerlendirilmesidir.

Hata ağacı analiz yöntemi; önceden tahmin edilebilen istenmeyen hata olayını en üst olay olarak ele alır ve olayı alt bileşenlerine ayırarak grafiksel olarak gösterir. Hata ağacı risk analiz yöntemi, risk analiz yöntemleri içerisinde en ayrıntılı ve etkili olanıdır.
Büyük bilgi ve tecrübe gerektirdiğinden oldukça zor bir yöntemdir.

• Cephe geometrisi

• Cephedeki doluluk/boşluk oranı (cephe yüzeyini oluşturan duvarlar üzerindeki kapı ve pencere açıklıkları)

• Seçilen taşıyıcı sistem

• Dış duvarların inşasında kullanılan yapımalzemeleri

• Yalıtım malzemeleri ve uygulama detayları

Tabii ve tesviye edilmiş/düzenlenmiş zemin kotu üzerindeki 1,5 metre mesafe hiç yanmaz malzemeile kaplanmalıdır.

Bina yüksekliği 6,5 metreye kadar olan binalarda dış cephe kaplama malzemeleri veya sistemi (ısıyalıtım sistemi dahil) ilave herhangi bir şart aranmaksızın uygulanabilir.

Bina yüksekliği 6,5 metreden fazla, ancak 28,5 metreden az olan binalarda ise pencere ve bunabenzer boşlukların yanlarında en az 15 cm, üst kısımlarında en az 30 cm A1 sınıfı yangın bariyeri kullanılması gerekmektedir.

• Çatının çökmesi

• Çatıdan yangının girişi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutuşması

• Çatının altında ve içinde yangının yayılması

• Çatı ışıklığı üzerindeki rüzgâr etkileri

• Çatı ışıklığından binaya yangının geçmesi

• Yangının çatı kaplamasının dış yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması

• Alev damlacıklarının oluşması

• Bitişik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komşu çatıya geçmesi