TEMEL VETERİNER PATOLOJİ

Fiziksel faktörler; vurma, çarpma itme ve tekme atma gibi travmatik etkiler, termik faktörler ve iyonize ışınlardır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Hidranensefali; beyin yarımlarının içerisinin sıvı ile dolu olmasına verilen isimdir. Makroglossi dilin büyük şekillenmesine verilen isimdir. Polidaktili; parmakların normalden fazla sayıda olmasına verilen isimdir. Gigantismus devliktir. Akrani; kafatasının yokluğu anlamına gelir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ameli anterior; ön bacakların yokluğu anlamına gelir. Sakrokoksigeal agenezis; kuyruğun olmamasıdır. Gnatoşizis; çenenin yarık olmasıdır. Anoftalmi; gözlerin şekillenmemesidir. Siklopi; tek gözlü olma durumudur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ameli; bacakların hiç oluşmamasına denir. Fissura abdominalis; karın duvarının yarık olmasıdır. Spina bifida; vertebraların dorsal arkuslarının yokluğu sonucu omurganın yarık olmasıdır. Polidaktili; parmakların normalden fazla sayıda olmasına verilen isimdir. Atlardaki çok parmaklılık (polidaktili) soya çekme ile ilgili bir gelişim bozukluğudur. Atrezia rekti bağırsağın son kısmının olmayışını ifade eder. Doğru cevap D seçeneğidir.

A, B, C ve D şıklarında yer alan bilgiler doğrudur. Germ hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar kalıtımsal mutasyonlara yol açar. E şıkkındaki bilgi yanlıştır. Doğru cevap E seçeneğidir. 

Akrani (kafatasının yokluğu), anensefali (beyinin yokluğu), siklopi (tek gözlü olma) ve anoftalmi (gözlerin şekillenmemesi) baş bölgesinde oluşan anomalilerdir ancak median torakoşizis (göğüs bölgesinin yarık olması) gövde anomalisidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Makroglossi (dilin büyük şekillenmesi) baş bölgesi anomalisi, Fissura abdominalis (karın duvarının yarık olması) ve Sakrokoksigeal agenezis (kuyruğun olmaması) gövde anomalisi, polidaktili (parmakların normalden fazla sayıda olması) ekstremite anomalisidir. Nanozomi (cücelik) vücudun tümünü kapsayan bir anomalidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Teratom, bir çeşit doku anomalisidir, embriyonik dönemde her üç embriyonal yaprağı da içeren anormal üremiş doku parçasına verilen isimdir ve en çok erkek hayvanların testis bölgelerinde gözlenir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Serbest ikizlik anomalilerinde amorfus globozus özellikle sığırlarda gözlenir. Bu anomalide, normal bir yavru yanında bir adet şekilsiz, yuvarlak, üzeri deri kaplı bir kitleye rastlanır. Doğru cevap A seçeneğidir.

DNA hasarlarını tartışmanın önemi, DNA’nın onarımı sırasında oluşan hatalardır ve hatalar meydana geldiğinde mutasyon ile sonuçlanır. Bu mutasyonlar germ hücrelerinde meydana geldiği zaman kalıtımsal mutasyonlara yol açar. Mutasyonlar üçe ayrılır:

1-Genom Mutasyonları; tüm kromozomun kaybı veya kazanımını belirtir. Örneğin monozomi veya trizomi.

2-Kromozom Mutasyonları; kromozom yapılarında görülebilir değişikliklere yol açar.

3-Gen Mutasyonları; tek nükleotid değişimine (nükleotidin kaybına ya da kazanımına) bağlıdır ve bunlara nokta mutasyonlar da denir.

Doğru cevap E'dir.

Chediak-Higashi sendromunda lizozomların anormallikleri önemli bir bozukluktur. Bu sendrom insan, fare, kedi, sığır ve minklerde oluşur. Sendrom granül içeren hücrelerle ilişkilidir, bu hücreler normal olarak fagositoz yapmalarına karşın nötrofillerde, kemotakside ve lizozomal degredasyonda yetersizlikler gösterir. Anormallikler, hücre içerisindeki sitoskeletonu (hücre içi iskelet) kontrol eden mikrotubuller fonksiyonlardaki defektlere bağlanmaktadır. İnsan ve hayvanları içeren Chediak-Higashi sendromlu bireyler enfeksiyon hastalıklarına daha duyarlı iken, diğer bazı hayvan türlerinde enfeksiyona duyarlılık gözlenmez, örneğin kedilerde bu durum sadece nötrofillerin fonksiyon yetersizliği şeklinde gözlenir. Doğru cevap A'dır.

Anomalilerin nedenleri iki gruba ayrılır. Bunlar çevreye bağlı olarak yavrudaki hasarları içeren ekzojen sebepler ve genetik (kalıtsal) faktörleri içeren endojen sebeplerdir.

Embriyo üzerine gebeliğin belirli dönemlerinde veya sürekli etkiyen dış faktörlerin etkisi ile oluşan durumlardır. Bu faktörler fiziksel, kimyasal, viral, beslenme ve hormonlardan oluşur. Doğru cevap C'dir.

Embriyolojik dönemde vücutta ya da organların bir kısmında oluşan taslak tomurcukların çift şekillenmesi sonucu, çift şekillenme halinde olan anomaliler oluşur. Örneğin hayvanda iki uterus veya iki adet yüzün şekillenmesi gibi. Doğru cevap D'dir.

Baş ve Boyunu Kapsayan Anomaliler: Akrani; kafatasını yokluğu anlamına gelir. Hayvan doğduğunda başından kesilmiş gibi doğar. Anensefali; beyinin yokluğu anlamına gelir. Mikroensefali; kafatasının küçük olmasına denir. Hidranensefali; beyin yarımlarının içerisinin sıvı ile dolu olmasına verilen isimdir. Özellikle buzağılarda Akabane, Sığır Virus Diaresi ve Border hastalıkları sırasında oluşur. Siklopi; tek gözlü olma durumudur. Doğru cevap B'dir.

Gövde Anomalileri şunlardır:

Fissura abdominalis; karın duvarının yarık olmasıdır.

Median torakoşizis; göğüs bölgesinin yarık olmasıdır. Bu durumda kalp göğüs boşluğundan dışarı çıkar.

Spina bifida; vertebraların dorsal arkuslarının yokluğu sonucu omurganın yarık olmasıdır. Bu anomali buzağılarda fazla gözlenir. En çok sakral ve lumbal bölgede rastlanır.

Sakrokoksigeal agenezis; kuyruğun olmamasıdır. Bazı türler için spesifik bir özellik olmakla birlikte birçok türde kalıtsal bir bozukluk olarak kabul edilir.

Şistozoma ref­leksum; göğüs ve karın boşluğundaki organların karın boşluğu dışına çıkmasına verilen isimdir. En çok sığırlarda daha az olarak koyun, keçi, domuz, kedi ve atlarda gözlenir. Bu gibi durumlarda her zaman güç doğum şekillenir ve omurgada şekil bozukluklarına rastlanır. Doğru cevap E'dir.

Ekstremite anomalileri hemen bütün türlerde gözlenebilir. Ameli; bacakların hiç oluşmamasına denir. Ameli anterior ön bacakların, ameli posterior arka bacakların yokluğu anlamında kullanılır. Polidaktili; parmakların normalden fazla sayıda olmasına verilen isimdir. Polimeli ise fazladan bacak bulunması durumudur ve hayvanın sırt veya başının üzerinde yer alır. Doğru cevap C'dir.

Doku Anomalileri: Teratom; embriyonik dönemde her üç embriyonal yaprağı da içeren anormal üremiş doku parçasına verilen isimdir ve en çok erkek hayvanların testis bölgelerinde gözlenir. Doğru cevap D'dir.

Kalıtımsal hastalıkların çoğu otozomal resesif, otozomal dominant veya X-bağlantılı olarak görülür. Bunlar genellikle tek bir genin mutasyonu sonucu şekillenir.

Otozomal resesif, aynı yerleşimdeki gen çiftinden her ikisinin de değişikliğe uğramış
olmasının hastalığın oluşması açısından gerekli olduğu kalıtım şeklidir. Hastalık her kuşakta kendini göstermez; daha çok kardeşler etkilenir. Doğru cevap A'dır.

Genetik hastalıkların temelini DNA’da meydana gelen hasarlar oluşturur. DNA çeşitli yollar ile hasarlanabilir. Bunlar; bireysel bazlardaki hasarlar, DNA ipliklerinde kırıklar, değişen baz dizileri ve baz dizileri arasındaki anormal çapraz bağlanmalardır. Bu değişikliklerin nedenleri çeşitlidir ve kimyasallar etkiler kadar radyasyon da DNA’ların hasarında önemlidir.

Hücreler birçok mekanizmayı kullanarak hasarlanmış olan DNA’larını onarabilmektedirler. Bazı durumlarda tek sarmallı kırıklar, sarmalların kırık uçlarını polinükleotid ligaz enzimi ile yeniden birleştirerek onarılabilmektedir. Doğru cevap B'dir.