TEMEL VETERİNER PATOLOJİ - Deneme Sınavı - 7

Biliverdin ve hemosiderin gibi hematoidin de bir hemoglobin ürünüdür. Kan pigmentlerindendir. Hemosiderinden demir içermemesi özelliği ile farklılık gösterir.

Parazitler veteriner parazitolojinin ilgi alanıdır. Patoloji: Hücre, doku ve organlardaki yapısal ve işlevsel değişiklikler ile ilgilenir; hücresel ve moleküler düzeydeki bozuklukları inceler. Hücreleri, dokuları, organları, vücut sıvılarını ve tüm vücudu morfolojik, immunolojik ve moleküler yöntemler ile inceleyerek hastalardaki belirti ve bulguların nedenlerini açıklamaya çalışır, hastalığı tanımlar. Paraziter hastalıklarda patolojinin konusuna girebilir ama parazitleri tanımlamak yaşam döngülerini taşıyıcılar vb unsurları incelemek patolojinin doğrudan ilgi alanı değildir.

Patoloji: Hücre, doku ve organlardaki yapısal ve işlevsel değişiklikler ile ilgilenir; hücresel ve moleküler düzeydeki bozuklukları inceler. Hücreleri, dokuları, organları, vücut sıvılarını ve tüm vücudu morfolojik, immunolojik ve moleküler yöntemler ile inceleyerek hastalardaki belirti ve bulguların nedenlerini açıklamaya çalışır, hastalığı tanımlar

Hastalığın nedeni (etiyoloji), gelişmesindeki mekanizmalar (patogenez), hastalık tarafından hücrelerde veya dokularda oluşturulan yapısal değişiklikler ve bunların işlevsel sonuçlarıdır (klinik önem)  gelişme süresinin öğelerinden  biridir. Ultrastruktur: Elektron mikroskopta izlenebilecek kadar küçük hücresel yapılara denir.

Hastalığın nedeni, etiyoloji olarak da tanımlanır.  Hastalık etiyolojisi,  İçsel (veya genetik) ve edinsel (örneğin, kimyasal ve fiziksel, infeksiyona veya beslenmeye bağlı) sebepleri olabilir.

Histopatoloji hastalıklı dokuları, sitopatoloji de doku ve vücut sıvılarından elde edilen hücreleri mikroskobik yöntemler ile inceler. Klinik patoloji ise kan ve idrar gibi vücut sıvılarını ve dokuları kimyasal, mikrobiyolojik, hematolojik ve moleküler yöntemler ile değerlendirerek hastalığın tanısını koymaya çalışır. Tıbbi patoloji insan hastalıkları, fitopatoloji ise bitki hastalıkları ile ilgilenir. Hayvansal hastalıklarla ilgilenmediği için tıbbi patoloji ve fitopatolojinin veteriner patoloji ile ilgileri dolaylıdır.

Fenol; yutulması, solunması ve deri emilimi zehirlidir. Deriden kolaylıkla emilir, kalp hızında artışa, titremelere ve ölüme yol açabilir. Göz ve deride yanık; idrar yolları, sindirim ve sinir sisteminde hedef organ etkileri oluşturur. Parlayıcıdır.

Benzen kanda etki oluşturur.

İzopentan ve dietil eter gibi yanıcı sıvılar, yüksek derecede uçucu olmaları ve düşük tutuşma noktaları nedeniyle yanma ve patlama riski taşır ve buz dolabında saklanmamalıdır.

Pikrik Asit; deri emilimi zehirlidir. Pikrik asit içeren solüsyonlar metal borulardan geçerken patlayıcı pikratlar oluşturabileceğinden normal atık sistemine verilmemelidir.

Alkolün doku içine tamamen girmesi (tam penetrasyonu), prionlar hariç tüm enfeksiyöz ajanları öldürdüğünden doku işlemenin sonunda mikroskobik risk kalmadığı için örnek rahatlıkla özel önlem alınmadan işlenebilir. Deli dana hastalığı gibi hastalıkların etkeni olan prionlar normal buhar sterilizasyonunda etkisiz hale gelmez. Şüpheli materyal 48 saat formalinde bekletildikten sonra bir saat yoğun formik asitte tutulur, daha sonra 48 saat daha formalin ile muamele edilirse bulaşma riski ortadan kalkar.

Boyama, örnek alma, tespit, yıkama histolojik inceleme teknikleri olarak değerlendirilir. Sterilizasyon doğrudan histolojik inceleme tekniklerinden değil inceleme öncesi ve sonrası kullanılan malzemelerin temizliği açısınsan önemlidir

Ölümden sonra doku ve hücrelerin enzimatik olarak yıkıma uğrayıp kendi ken­dini eritip sindirmesine otoliz denir. Otoliz işlemi enzimlerce zengin olan dokularda   öncelikli olarak başlar. Bu süreçte Lizozozomal hidrolitik enzimler hücrede serbest hale geçer. Bu enzimler hücrelerdeki yüksek moleküllü organik bileşikleri parçalayarak basit kimyasal bileşenlere ayırması sonu hücreler erir.

1 kısım formalin, 9 kısım su: Bu karışım genel amaçlar için kullanılan en iyi tespit solüsyonudur.

Nötral Buffer Formalin (% 37-40 formaldehit 100 ml + distile su 900 ml +sodyum dihidrojen fosfat monohidrat 4 gr + disodyum hidrojen fosfat anhidroz 6.5 gr); özellikle sinir sistemi dokularının tespitinde kullanılır.

Formalin pigmentini uzaklaştırmak için en etkili yol boyanmamış doku kesitlerinin alkolle doyurulmuş pikrik asit uygulamasıyla formalin pigmentini uzaklaştırmaktır

Hazırlanan yayma ve tuşe preparatlarda tespit ıslak ya da kuru olabilir. Islak tespit için hazırlanan preparat, çoğunlukla % 96’lık etil alkolde 10 dakika bırakılarak yapılır. Bu tür tespitte antijenik yapılar iyi korunur.

EtilenDiaminTetraAsetik asit (EDTA): Yavaş işlem hızına sahiptir. Zaman uygun ise mükemmel bir dekalsifikasyon solüsyonudur. Doku yıkımı ve boyanma üzerine olumsuz etkisi yoktur. Formalin EDTA (Hilleman & Lee 1953); (EDTA disodyum tuzu 5.5 gr + distile su 90 ml + % 35-40 stok formaldehit 10 ml) en bilinenidir.

Doku banyo­sunun içindeki suya albumin, jelatin veya poly-L-lysine gibi yapıştırıcı kimyasal­lar değişen oranlarda katılır. Bu yapıştırıcılar katılmaz ve banyonun ısısı düzgün ayarlanmazsa dokular lama sıkı yapışamaz

Parafine gömme işlemi kesit alma işlemi için kullanılır, parafine gömülmüş homojen bir biçimde sertleşmiş olan blok, mikrotom adı ve­rilen aletle kesilir.