TEMEL VETERİNER PATOLOJİ - Deneme Sınavı - 15

Parafine gömülerek homojen bir biçimde sertleşmiş olan blok mikrotom adı verilen alet ile kesilir. Desikatör, nemsiz ortam sağlayan cam kaplardır. trimleme, mikroskobik kesitler için organ ya da dokuları keserek küçültme işlemidir. Vakumsuz karosel tipli doku işleme aleti, otomatik doku işlenmesinde kullanılan alettir.

Propidium İyodid; mutasyon oluşturabilir, irritandır ve karsinojen olduğu şüphesi vardır.

Masson’un Triktom boyası, bağ ve destek dokularının boyanarak ışık mikroskopisi ile incelenmesinde kullanılır.

Oil Red O Boyası
Tespit: %10’luk tamponlu nötral formalin veya sulu genel bir tespit solüsyonu.
Bloklama: Dondurma mikrotomunda (Kriostat) 10-15 μm

Von Kossa (Kalsiyum boya), parafin veya donmuş bölümlerdeki kalsiyum birikimlerinin histolojik olarak göstermek için tasarlanmıştır. Bu yöntem kalsiyumun kendisine özgü değildir, ancak dokular bir gümüş nitrat çözeltisi ile muamele edilir ve gümüş, güçlü ışık tarafından azaltılmış kalsiyumun yerine konur ve böylece metalik gümüş olarak görselleştirilebilir.

Amiloidlerin ışık mikroskopisi ile incelenmesinde kullanılır. Kongo Kırmızısı, çözeltilerde kümeleşmeye yatkındır. Boyanın molekülleri arasındaki hidrofobik etkileşimler π (pi) kümeleşmesine (bir tür kovalent bağ) neden olur. Bu kümeleşme derişik, yüksek tuzlu ve/veya düşük pH’lı Kongo kırmızısı çözeltilerinde daha çok görülür.

Gram (+) ve Gram (-) bakterilerin ışık mikroskopisi ile gösterilmesinde kullanılır. Bakterilerin mikroskopik incelemesinde temel boyama yöntemidir. Hücre duvar yapısının biyokimyasal özelliklerine dayanarak hemen tüm bakterilerin 2 gruba ayrılmasını sağlar.

Tespit: %10’luk tamponlu nötral formalin.
Bloklama: 8-10 μm parafin kesitler.
Boyama Solüsyonunun Hazırlanması:
Luxol Fast Blue Solüsyonu; 0.1 gr luxol fast blue MBS 100.0 ml %95’lik alkolde eritilir. (Solüsyonun değişmez hale gelebilmesi için her 1000.0 ml solüsyon için %10’luk asetik asitten 5 ml ilave edilir)

Sonuçlar:
Myelin: Mavi-yeşil. ; Mantar ve PAS pozitif elementler: Pembeden kırmızıya. ; Çekirdekler: Koyu mavi. ; Sitoplazmik nükleoproteinler: Mavimsi mor. ; Kapillarlar: Kırmızı

Faz Kontrast mikroskop, boyanmamış canlı hücre ve doku kesitlerinin incelenmesine olanak sağlar. Boyanmamış örneklerin tüm kısımları hemen hemen aynı optik yoğunluğa sahip olduğundan ayrıntılı olarak gözlenmeleri güçtür. Faz kontrast mikroskobu geçirgen nesnede seçilebilir görüntüler elde edebilen mercek sistemine sahiptir. Temel ilkesi ışığın farklı kırılmaya sahip hücre ve hücre dışı yapılardan geçerken hız ve yönünü değiştirmesine bağlıdır. Bu değişiklikler yapıların daha açık veya koyu görünmesine neden olur. Özellikle doku kültürü gibi canlı hücresel yapıların gözlenmesinde kullanılırlar.

Konfokal terimi bir objenin ve görüntüsünün aynı odağa sahip olmasına denir. Floresans mikroskop esaslarına göre çalışan çoğunlukla floresans mikroskobun gelişmiş şekli olarak kabul edilir. Konfokal mikroskop floresansla işaretlenmiş, saptanmış ya da canlı hücrelerde yüksek çözünürlük sağlayarak görüntü elde etme ve elde edilen görüntüleri birleştirerek üç boyutlu yapısı hakkında fikir vermektedir. Anlaşılacağı üzere örnek, floresan bir molekülle işaretlenmesi gerekir ki bu rutin kesitlerde çalışamaz anlamına gelmektedir. Diğer taraftan elde edilen görüntüleri birleştirerek üç boyutlu görüntüye dönüştürmesi bu mikroskobu bilgisayara bağımlı bir teknik haline getirmektedir.

Kesit kalınlığının dalgalı olmasının nedenleri; A, B, C ve D şıklarında doğru verilmiştir. E şıkkında belirtilen neden kesitlerde bıçak açısına bağlı olarak meydana gelen çeltiklenmedir.

Dondurma kesiti hücresel düzeyde iyi bir tespit sağlamadığı ve boyama kalitesi uygun olmadığından tercih edilmez.

Ekzojen antijenler, herhangi bir şekilde vücuda dışarıdan alındığında immun yanıt sonucu, yalnız kendileri ile birleşebilen antikor oluşumuna sebep olan antijenlerdir. Mikroorganizmalar, çiçek polenleri ve bazı toksinler sıklıkla rastlanılan bu grup immunojenlerdir.

Diğer seçeneklerdeki antijenler, endojen antijenler olarak sınıflandırılmaktadır.

Organizmada immun yanıt oluşturabilen ve bunun sonucunda kendilerine karşı özel antikor şekillendirebilen maddelere antijen veya immunojen denir. Genellikle bu maddeler protein, glikoprotein ya da lipoprotein yapısındadırlar. Antijenler, antikorlara epitop veya antijenik belirleyici denilen bir bölgeden bağlanırlar ve her bir antijen sadece kendisiyle reaksiyona girebilecek antikorlar oluştururlar. Buna karşılık belli bir antijene karşı elde edilmiş antikorlar başka antijen(ler)le reaksiyona girebilir ki buna da çapraz reaksiyon denir. Antijenler, vücutta yapılmalarına ve dışarıdan alınmalarına göre iki grupta incelenirler.

IgG’ler vücutta en uzun kalan ve en fazla bulunan antikorlardır.

İdeal moleküler tespit solüsyonlarıyla ilgili olarak;

Değişikliklerden çabuk etkilenmemelidir.

Yüksek ısılarda aktif olmalıdır.

Ekonomik ve etkili olmalıdır.

Proteolitik özellikleri çok iyi bilinmelidir.

DNA, RNA ve proteinlerini korumalıdır.

PCR reaksiyonu üç aşamadan oluşur:

Birinci aşama (denaturasyon); DNA yapısını bozma (denaturasyon) aşamasıdır. Bu amaçla karışım yüksek ısıda (94-97°C arasında 15-60 sn) ısıtılır ve çift sarmal ayrı ayrı tek zincir haline döner. DNA içeren bir çözeltide, yüksek sıcaklıkta bazlar arasındaki hidrojen bağları kopar ve çift sarmal “termal denaturasyon” açılır.

İkinci aşama (annealing); bağlanma dönemidir. Kalıp nükleik asit ipliklerinin eşleşerek çift iplikli molekül oluşturmasıdır. Denatürasyon sonrasında ortam ısısı (47-60°C arasında 30-60 sn) düşürülür ve düşük ısıda primerler, tek zincirli DNA üzerinde kendi ile eşleşen sekanslarla bağlanırlar.

Üçüncü aşama; uzama dönemidir. DNA polimeraz enzimi etkisiyle (72°C’de, 30 sn ile 3 dakika), tamamlayıcı DNA zincirinin uzatılması işlemidir.

Doğru cevap A'dır.

Veteriner patoloji hayvan hastalıkları ile ilgilenir. Adli patoloji, adli olaylarda kadavranın incelenmesine dayanarak ölüm nedeninin belirlenmesi ile ilgilenir. Histopatoloji hastalıklı dokuları, sitopatoloji de doku ve vücut sıvılarından elde edilen hücreleri mikroskobik yöntemler ile inceler. Fitopatoloji ise bitki hastalıkları ile ilgilenir. Doğru cevap C'dir.

Deoksinukleosid Trifosfat: Dört adet “deoksinucleoside triphosphate” olan dATP, dCTP, dGTP ve dTTP, amplikon polimerizasyonu için gerekli olan bileşenlerdir. Doğru cevap E'dir.

Biyozararlılar; bizzat enfeksiyöz etkenler veya enfeksiyöz etkenlerin bulaştığı maddelerdir. İrritan (tahriş edici) kimyasallar; canlı dokuya temas ettiği yerde yangısal geri dönüşlü zedelenme oluşturur. En sık göz, deri ve solunum yolları etkilenir. Koroziv (aşındırıcı) kimyasallar; sağlığa zarar verir, fiziksel etki de oluşturur. Canlı dokularda geri dönüşsüz zedelenme ve yıkıcı etki yapar; bazı metallere temas edildiğinde aşındırıcıdırlar. Duyarlılaştırıcılar; karşılaşan kişilerin çoğunda alerjik reaksiyona neden olur. Duyarlılık ömür boyu sürer ve sonraki karşılaşmalarda oluşan reaksiyon ağırlaşır.  Karsinojenler, insanlarda tümör gelişme riski oluşturur. Doğru cevap A'dır.