TEMEL VETERİNER PARAZİTOLOJİ

Normal şartlarda paraziter saf­halar, normal su içerisinde bulundukları kabın dibine çökerler. Flotasyon (Yüzdürme Yöntemi), yoğunluğu yüksek, doymuş sıvılar kullanılarak
yumurta, ookist gibi paraziter saf­haların dışkı içerisinden çıkarak sıvı yüzeyinde toplanması esasına dayanır. Bu amaçla genellikle tuzlu su, şekerli su, çinko sülfat ve çinko klorür kullanılır. Bu sıvılar, organizmalardan daha yüksek özgül ağırlığa sahip oldukları için paraziter yapılar yüzüp yukarı çıkarken çoğu dışkı kalıntıları dibe çöker. Bu şekilde sıvı yüzeyinde toplanan paraziter saf­halar lam üzerine alınarak mikroskop altında incelenir

McMaster yönteminin amacı, dışkı içerisindeki helmint yumurtalarının veya protozoon ookistlerinin kantitatif olarak yani bir gram dışkıdaki sayılarının belirlenmesidir. McMaster yöntemi bu özelliği ile paraziter enfeksiyonların şiddeti hakkında fikir sahibi olunmasını sağlar. Bu yöntem ayrıca ilaç etkinlik çalışmalarında da sıkça kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Modifiye Knott Yöntemi, mikrofilaryaların yoğunlaştırılmasında ve incelemesinde kullanılır. Perifer (kapillar) kan örneği alınır ve yayma preparat hazırlanarak inceleme yapılır.

Yöntemin yapılışı:

Doğru cevap C'dir.

Zenginleştirme yönteminde (Tüm uyuz etkenleri için) amaç: Deri parçaları potaskostik (KOH=potasyum hidroksit) ile eritilir. Böylece uyuz etkenleri rahatça görülür.

Yöntemin yapılışı:

Doğru cevap A'dır.

Otopside paraziter yönden muayene edilen başlıca organ ve sistemler şunlardır:

Doğru cevap E'dir.

Özellikle domuz etlerinde Trichinella adlı zoonoz parazit larvasının tanısı amacıyla kaslar otopside paraziter yönden muayene edilir. Bu amaçla çene kası, diyafram, dil gibi vücut kısımları kullanılır. Pirinç büyüklüğünde kesilmiş kas parçaları temiz bir lam üzerine konur. İkinci bir lam ile doku parçaları kapatılır. İki lam parmaklar arasında dikkatlice kırılmadan sıkıştırılır. Lamlar gevşetilmeden bir bant ile sıkıca yapıştırılır. Bu şekilde hazırlanan preparatlar mikroskopta tanıya hazır hale gelir. Doğru cevap A'dır.

Otopside baş incelemelerinde; beyin, üst solunum yolları (burun boşlukları) göz, konjunktivalar ve kulak içi incelenir. Kafatası açılarak beyin zedelenmeden dışarı alınır. Üzerinde larva, kistler veya içi sıvı dolu keseler aranır. Yine burun boşluğu da değişik paraziter saf­halar yönünden muayene edilir. Göz muayenesinde, saydam tabaka üzeri ve göz kapaklarının alt kısımları dikkatli bir şekilde makroskobik parazitlerin varlığı yönünden incelenmelidir. Doğru devap E'dir.

Sindirim sistemi inceleneceği zaman, mide bağırsak gibi organ içeriklerinin birbiri içine girmelerini engellemek amacıyla organ geçişleri sağlam bir iple bağlanmalıdır (ligatür atmak). Bu geçişler kısaca şunlardır:

Doğru cevap D'dir.

Parazitoloji laboratuvarlarında çalışanlar için tehlike oluşturabilecek konuların başında şunlar gelmektedir:

idrar gibi örnekler aracılığıyla enfekte olma riski. Doğru cevap C' dir.

Canlı hayvanlarda paraziter tanı amacıyla uygulanan başlıca metodlar şunlardır:
• Dışkı Muayenesi
• Kan Muayenesi
• İdrar Muayenesi
• Balgam ve Burun Akıntısı Muayenesi
• Deri (deri örtüsü ve deri kazıntısı) Muayenesi

Doğru cevap E' dir.

Natif Muayene
Bu işlem için lam, lamel ve dışkı örneği gereklidir. Az bir miktar (Örn: pirinç
tanesi büyüklüğünde) dışkı alınıp lam üzerine konur. Dışkı sert kıvamlı ise bir
iki damla su veya doymuş tuzlu su ile sulandırılır. Bir iğne ucu veya lamelin sivri
kenar ucuyla dışkı örneği lam üzerinde dairesel hareketlerle yayılır; sonra üzerine lamel kapatılarak mikroskobik muayeneye hazır hale gelir. Bu tür yayma
preparatlarda dışkı kalınlığı çok olmamalıdır, çünkü paraziter tanıyı güçleştirir.
Bu şekilde hazırlanan preparatlar kuruma riskinden dolayı kısa süre (10-15 dk.)
içersinde muayene edilmelidir. Natif muayene bazı tek hücreli parazitlerin tanısının daha kolay konması için lam üzerinde yayılacak dışkıya değişik boyaların
ilave edilmesiyle de yapılabilir. Doğru cevap B' dir.

Normal şartlarda paraziter saf­halar, normal su içerisinde bulundukları kabın dibine çökerler. Bu yöntem yoğunluğu yüksek, doymuş sıvılar kullanılarak
yumurta, ookist gibi paraziter saf­haların dışkı içerisinden çıkarak sıvı yüzeyinde
toplanması esasına dayanır. Bu amaçla genellikle tuzlu su, şekerli su, çinko sülfat
ve çinko klorür kullanılır. Bu sıvılar, organizmalardan daha yüksek özgül ağırlığa
sahip oldukları için paraziter yapılar yüzüp yukarı çıkarken çoğu dışkı kalıntıları
dibe çöker. Bu şekilde sıvı yüzeyinde toplanan paraziter saf­halar lam üzerine alınarak mikroskop altında incelenir.Lamelin lam üzerine alınmasından sonra kısa bir süre (2-3 dk.) içersinde muayenenin yapılması gerekir, aksi halde lamel kenarında tuz kristalleri oluşmaya başlar bu da paraziter tanıyı güçleştirir. Bu yöntem ile tanısı konabilecek bazı paraziter formlar şunlardır: Sindirim sisteminde yaşayan parazitlerden nematod ve
şerit yumurtaları, bazı protozoon kist ve ookistleri. Doğru cevap A' dır.

Teleman Yönteminde amaç, eter ve asitler yardımı ile özellikle yağlı dışkılarda (kedi, köpek gibi et ile beslenen hayvanların ve insanların) helmint yumurtalarını aramak için
uygulanır. Doğru cevap D' dir.

Baerman Wetzel yöntemi ile nematod larvası aranması: Bu yöntemde amaç dışkıda bulunan nematod larvalarını özellikle de akciğerlerde yaşayan kıl kurtlarının larvalarını görmektir. Doğru cevap C' dir.

McMaster Yöntemi
Amaç: Bu yöntemin amacı dışkı içersindeki helmint yumurtalarının veya protozoon ookistlerinin kantitatif olarak yani bir gram dışkıdaki sayılarının belirlenmesidir. McMaster yöntemi bu özelliği ile paraziter enfeksiyonların şiddeti hakkında fikir sahibi olunmasını sağlar. Bu yöntem ayrıca ilaç etkinlik çalışmalarında
da sıkça kullanılır. Doğru cevap B' dir.

Deri (Deri Örtüsü ve Deri Kazıntısı) Muayenesi: Deri, erişkin veya larva şekilleri deride yaşayan parazitler (bit, pire, kene, uyuz etkenleri, hipoderma=nokra=büvelek) açısından muayene edilir. Doğru cevap E' dir.

Ölü hayvanlarda tanı, otopside makroskobik veya mikroskobik olarak değişik organ ve dokularda parazitlerin erişkin ya da gelişme dönemlerinden biri görülerek yapılır. Bunda en önemli amaçlardan biri ölmüş hayvanın ne tür parazitlerle
enfekte olduğunu görerek ölüm sebebinin belirlenmesinde parazitlerin rolünün
olup olamayacağı hakkında bilgi edinmek ve ona göre değerlendirme yapmaktır. Doğru cevap D' dir.

Özellikle domuz etlerinde Trichinella adlı zoonoz parazit larvasının tanısı amacıyla yapılır. Bu amaçla çene kası, diyafram, dil gibi vücut kısımları kullanılır. Pirinç büyüklüğünde kesilmiş kas parçaları temiz bir lam üzerine konur. İkinci bir
lam ile doku parçaları kapatılır. Doğru cevap C' dir.

İçinde enfeksiyon etkeni bulunan kaplar işi bittikten sonra, tek kullanımlık ise atılmalı (atık sistemine uygun olarak); yıkanabilir özellikte ise ilgili yerlere konmalıdır. Bu tür kaplar hiçbir zaman yatık vaziyette bırakılmamalı veya cepte taşınmamalıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Vücuda giren her hangi bir yabancı maddeye karşı vücudun meydana getirdiği savunma maddelerine antikor adı verilir. Doğru cevap B şıkkıdır.