TEMEL VETERİNER PARAZİTOLOJİ - Deneme Sınavı - 21

Domuz etlerinde Trichinella adlı zoonoz parazit larvasının tanısında  çene kası, diyafram, dil gibi vücut kısımları kullanılır. Bu da hareket sistmenin ilgilendiren bir tanıdır. Doğru cevap D şıkkıdır

Protozooon enfeksiyonlarında parazitli bir omurgalı canlıdan sağlam omurgalı canlıya hastalık etkenlerini aktif olarak taşıyıp bulaştıran omurgasızlara vektör denir.

Kanın plazma kısmında ya da kan hücreleri içinde yaşayan parazitlere hemoparazit adı verilir.

Poliheteroksen Gelişme: bu gelişme şeklinde parazit biyolojisini tamamlayabilmek için birden fazla ara konak kullanmak zorundadır. Koyunların karaciğer safra kanallarında yaşayan Dicrocoelium dendriticum gelişmesini tamamlayabilmek için iki ara konak kullanmaktadır. Bu parazitin birinci ara konağı toprakta yaşayan salyangozlar ikinci ara konağı ise karıncalardır. Kedilerin karaciğer safra kanallarında yaşayan Platynosomum fastosum ise gelişmesinde üç ara konağa ihtiyaç duymaktadır. Bu ara konaklar sırasıyla kara salyangozları, kabuklu artropodlar ve kertenkelelerdir.

Deri yoluyla ve zeminden bulaşma genellikle temizlik ve hijyen kurallarına uymayan bireylerde, özellikle de çocuklarda görülür. Örneğin köpek dışkısıyla dış ortama çıkan Toxocara canis (yuvarlak solucan) yumurtaları çocuk parklarında bulunan kum havuzlarında oynayan çocuklara daha kolay bulaşabilir. Aynı şekilde insanlarda görülen Enterobius vermicularis adlı parazitin yumurtaları, özellikle kreş ve anaokullarında kıyafet, oyuncak, mobilya gibi bulaşık nesneler aracılığıyla ağız yoluyla bulaşmaktadır. Çevrede bulunan paraziter etkenlerin konaklara bu şekilde ağızdan bulaşmalarının yanı sıra bir de deriden giren parazitler bulunmaktadır. Örnek olarak kancalı kurtların (Ancylostoma caninum ve Bunostomum phlebotomum v.d.) enfektif larvaları ile kontamine olmuş zeminlerden konaklarına deri yoluyla girişi gösterilebilir.

Su, konakların derisinden giren bazı parazitler için konağa ulaşım aracı olarak ta kullanılabilir. Örneğin Schistosoma cinsindeki parazitlerin enfektif formları nehir, göl, gölet gibi doğal su kaynaklarında bulunur ve bu tarz sulara giren konaklarına suda yüzerek yaklaşırlar ve derilerinden girerler.

1- Belirli bir alanda bulunan canlı ve cansız varlıkların birbirleriyle etkileşerek birarada bulunduğu sistem=(b-Ekosistem)

2-Ekolojik ortamın sadece canlı varlıklardan oluşan kısmı=(a-biyosönoz)

3-Sadece canlı varlıkların bulunduğu doğal yaşam alanı=(c-Biyotop)

4-İnsanlar tarafından kurulan canlı yaşam alanları= (d-Kültür biyotopları) olarak eşleştirilir.

Yani "c" şıkkı doğru cevaptır

Larvanın olumsuz koşullar nedeniyle gelişimine bir müddet ara vermesi ile hidrobiyoz görülür. Koşullar uygun hale geldikten sonra larva gelişimine devam eder. "b" şıkkı doğru seçenektir.

Parazitler, ekosistemin dengede kalmasında çok önemli roller oynayabilirler, zira parazitlerin doğada varoluş düzeninde meydana gelebilecek herhangi bir değişiklik (enfekte ettikleri konak sayısının artması veya azalması gibi) hiç beklenmedik sonuçlar doğurabilir. Küresel ısınma (veya iklimsel değişiklikler), tatlı su kaynaklarının kirlenmesi, doğadaki biyoçeşitlilik (=biyolojik çeşitlilik) kayıpları, ormanların yok olması, yoksulluk artışı, egzotik hayvan türlerinin dağılımındaki değişiklikler gibi faktörler parazitlerin ortaya çıkışını etkiler. Bizzat insanlar tarafından veya başka sebeplerle (doğa olayları v.d.) örneğin ormanların yok edilmesi, yeni tarım alanlarının oluşturulması, şehirlerin sınırlarının genişlemesi, geniş otoyolların yapılması ve benzeri sebeplerle ekosistem düzeninde meydana gelebilecek değişiklikler de çok önemlidir.Diğer taraf­tan iklimsel değişiklikler, tatlı su kaynaklarının kirlenmesi, doğadaki biyoçeşitlilik (=biyolojik çeşitlilik) kayıpları, yoksulluk artışı, egzotik hayvan türlerinin dağılımındaki değişiklikler gibi faktörler de parazitlerin ortaya çıkışını etkiler. Ancak içme suyu kaynaklarının arıtılması direk olarak parazitlerle değil insan sağlığı ile ilgili bir önlemdir. "e" seçeneği doğru cevaptır.

Konak vücuduna girdiği andan itibaren paraziter etkenin maruz kaldığı şartlardan biri olan; konakta, ilgili parazit türüne spesifik uygun habitatların seçilmesi ile bir nematod türünün bağırsaktan karaciğere, oradan da akciğer üzerinden tekrar bağırsağa gelişi ortaya çıkabilmektedir. "b" şıkkı doğrudur.

Parazitlerin konak dışındaki habitatlarına; ısı, nem, oksijen vs. örnek verilebilir. Sivrisineklerin 40 derecenin üstünde ölmesi (Isı),

Fasciola hepatica'nın nemli ortamda üremesi (nem),

Kancalı kurt larvalarının toprakta uzun süre nemli ortamda yaşaması (nem)

Geviş getiren hayvanların mide-bağırsak kıl kurtlarının oksijene ihtiyaç duyması (Oksijen)

Pire larvalarının evlerde halı yünleri arasına girerek yaşaması (Negatif fototropizm)'e örnektir."e" seçeneği doğrudur.

Parazitlerin fiziksel çevrelerinde kendilerini etkileyen değişik faktörler (Isı, nem, ışık, oksijen ve toprak) bulunur. pH değişimi ise kimyasal çevreye dahildir. "d" seçeneği doğrudur.

Cestod grubu parazitlerin, ağır metalleri vücutlarında biriktirebilme yetenekleri, parazit türlerinin çeşitliliğinde artma veya azalma ve Acanthocephala grubu parazitlerin ağır metalleri vücutlarında biriktirme yetenekleri parazitlerin değişik sebeplerle ortaya çıkan çevresel kirlilikle direkt olarak etkileşimine bir örnektir. Bazı parazitlerin (Balık parazitleri gibi) üzerinde bulundukları konakların maruz kaldığı çevresel faktörlerden etkilenmesi ise parazitlerin değişik sebeplerle ortaya çıkan çevresel kirlilikle dolaylı olarak etkileşimine bir örnektir. "c" şıkkı doğru cevaptır.

Parazitlerin birçoğu yüksek sıcaklık derecelerinde (60-100°C) birkaç dakika içinde canlılıklarını kaybederken, düşük sıcaklıklara ise genelde daha fazla dayanıklılık göstermektedirler

Neozoa konaklar, yayılış gösterdikleri yeni habitatlardaki mevcut parazitlerle enfekte olurlar. "a" seçeneği doğru cevaptır.

Larval gelişimin geçici olarak bir noktada durmasına hipobiyoz denir.

Ekosistemin canlı varlıklardan oluşan kısmına biyosönoz denmektedir. Biyosönozun doğal yaşam alanı da biyotop olarak tanımlanır. Biyotoplar, insan eliyle değişikliğe uğratılabilir. Bu şekilde örneğin insan aracılığıyla oluşan alanlara (mera ve tarım alanları gibi) kültür biyotopları denir

Ekosistemin canlı varlıklardan oluşan kısmına biyosönoz denmektedir

Parazitlerde birçok canlıda olduğu gibi, pH değişimine karşı belli bir tolerans vardır. Parazitin tolerans yeteneğine göre pH değiştiği zaman yaşamı devam eder veya ölür