TEMEL VETERİNER PARAZİTOLOJİ - Deneme Sınavı - 11

Paraziter enfeksiyonlarda konağın gösterdiği reaksiyonların şiddetine bağlı olarak konak ile organizmaya dahil olan parazit arasındaki ilişki aşağıdaki şekillerden birisi ile sonuçlanır.

Doğru cevap B'dir.

Parazit çok farklı şekillerde konak üzerinde patojenik etkiler göstermektedir. Patojenik, hastalığa neden olan, patolojik belirtilere yol açan anlamındadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Genel anlamıyla virulans bir mikroorganizmanın hastalık oluşturma yeteneği olarak tanımlanır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Parazitler konakların sindirim enzimlerinden kendilerini korumak amacıyla bazı enzim inhibitörleri salgılarlar. Doğru cevap A şıkkıdır.

İnsanlarda Wuchereria bancrof­ti büyük lenf damarlarına girerek lenf akımını bloke etmekte ve elefantiasis (fil bacaklılık) denen hastalığa neden olmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hipertrofi hücre büyüklüğünün dolayısı ile de hücrelerden oluşan dokuların ve organların büyüklüğünün artmasıdır. Bu reaksiyon daha çok hücre içinde yerleşen parazitlerle ilgili olarak ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Duyarlılıktan hemen sonra anaf­laksi meydana gelmez. Duyarlılık ve anaflaktik şok arasında bir ara bulunmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Genellikle protein yapısında olan, antikorlara bağlanarak bağışık yanıtı oluşturan, bakteri, virüs, parazit ve bunların ürünleri gibi vücuda yabancı olan maddelere antijen adı verilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Karaciğerin Fasciola hepatica’lar tarafından tahrip edilmesi sonucunda bu organlarda doku ölümleri ve anaeorobik (oksijensiz) bir ortam oluşur. Karaciğerdeki anaeorobik ortamda hızla çoğalan bu bakteriler salgıladıkları toksinlerle koyunlarda ölümlere ve kara hastalık denilen hastalığa neden olmaktadırlar. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bazı bağırsak parazitleri, yer kaplayan geniş hacimli parazit larvaları, ascites (karın boşluğunda sıvı toplanması)’e sebep olan bazı parazitler karın şişliğine neden olabilmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ateş, çoğunlukla protozoon enfeksiyonlarında görülen bir belirtidir. Helmint ve artropod enfeksiyonlarında ateş çok nadir olarak görülen bir belirtidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Ekosistemin canlı varlıklardan oluşan kısmına biyosönoz denmektedir. Biyosönozun doğal yaşam alanı da biyotop olarak tanımlanır. Biyotoplar, insan eliyle değişikliğe uğratılabilir. Bu şekilde örneğin insan aracılığıyla oluşan alanlara (mera ve tarım alanları gibi) kültür biyotopları denir. Bir ekosistem içersinde farklı türden organizmalarla çevresel faktörler arasında geniş çaplı karşılıklı etkileşimler olur. Doğru cevap E'dir.

Paraziter ilaçlar oral (ağız yolu), enjeksiyon (subkutan-derialtı, intravenöz-damariçi, intramuskuler-kasiçi) ve haricen (damlatma, banyo, sürme, daldırma ve püskürtme) gibi yollarla kullanılabilir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Parazitler açısından ekosistem içersindeki ana faktörler parazitin kendisi, ara konak(lar), vektör(ler) ve konak canlılardır. Bu faktörlerin birbirleriyle olan ilişkileri yanında her bir faktöre ait biyolojik ve fiziksel çevrelerin de bu ilişkilerde mutlak yeri bulunmaktadır. Parazitler tüm bu karşılıklı etkileşimler arasında en iyi şekilde yaşayabilecekleri ve üreyebilecekleri en uygun koşulları ararlar. Bu koşullardan bazıları iyi ve yeterli beslenme, kolay üreme ile neslinin devamını sağlama, kendisine zararlı olabilecek başta fiziksel ve kimyasal etkiler olmak üzere konağın savunma mekanizmalarından kaçmadır. Doğru cevap B'dir.

Parazitler, ekosistemin dengede kalmasında çok önemli roller oynayabilirler, zira parazitlerin doğada varoluş düzeninde meydana gelebilecek herhangi bir değişiklik (enfekte ettikleri konak sayısının artması veya azalması gibi) hiç beklenmedik sonuçlar doğurabilir.

Diğer taraf­tan iklimsel değişiklikler, tatlı su kaynaklarının kirlenmesi, doğadaki biyoçeşitlilik (=biyolojik çeşitlilik) kayıpları, yoksulluk artışı, egzotik hayvan türlerinin dağılımındaki değişiklikler gibi faktörler parazitlerin ortaya çıkışını etkiler. Doğru cevap E'dir.

Etiyolojik sağaltımda hedef etken parazitken, paraziter sağaltım şeklinde amaç konakta oluşan etki ve hasarların giderilmesine yöneliktir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Otoenfeksiyon: Parazitin organizma dışına çıkmadan sürekli olarak biyolojini aynı konakta tamamlayıp enfeksiyonu devam ettirmesi.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Antiparaziter İlaçlarda Toksisite ve Kalıntıya Yol Açan Uygulama Hataları
• Doz aşımı-ilaç yüklemesi veya eksik doz kullanımı
• Gereksiz ilaç kullanımı
• Farklı parazit gruplarına karşı etkinlik özelliklerini bilmeden birden fazla ilacın kokteyl olarak hazırlanması
• Onanmamış-ruhsatsız ya da başka amaçlarla üretilmiş ilaçların kullanılması
• İlaçların etiket ve talimat dışı kullanımı
• Hatalı ilaç ve yanlış uygulama yolu
• Zamansız ilaç kullanımı

Doğru cevap E seçeneğidir.

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) bölgesinde mevsimlik ve kalıcı göçlerle birllikte, sağlıksız kentleşme, yetersiz konut hijyeni, temiz içme ve kullanma suyunun yetersizliği gibi faktörlerin birleşmesi neticesinde parazit hastalıklarının bu bölgede çok yaygın olmasına zemin hazırlayacaktır. GAP bölgesinde insan sağlığı için tehdit oluşturacak hastalıklar arasında sıtma, taeniosis (abdest bozan şeridi), kist hidatik, şark çıbanı gibi önemli paraziter kökenli olanlar bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.