TEMEL VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE İMMÜNOLOJİ

Mantar hücre duvarı genellikle çok katlı yapıdadır ve fibrillerden oluşmaktadır. Hücre duvarının yapısında en fazla polisakkaridler (%80), daha sonra, sırasıyla protein (%5-15) ve lipidler (%3-10) bulunmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bazı mantar türlerinde hücre duvarı ile sitoplasmik membran arasında yerleşmiş ve lomazom olarak adlandırılan bazı yapılar bulunmaktadır. Buralarda sitoplazmik membran içe doğru çöküntüler meydana getirmektedir. Bu oluşumlar salgısal aktivitede ve sitoplazmanın sentezinde bazı önemli görevlere sahiptir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Granüler koloniler, başlangıçta genellikle, filamentöz olan kolonilerde sporulasyon fazlaca olmuşsa, aerial hifalarda azalmalara buna karşın sporlarda artmalara rastlanabilir. Sporun özelliğine göre, koloniler ince veya kaba bir granülasyon gösterir. Örneğin; Dermatofitlerden E floccosum, M gypseum böyle koloni formasyonu gösterir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Miselyal koloniler genellikle, oval, yuvarlak bazen de düzensiz bir şekil gösterebilirler (çentikli, loblu, asteroid, poligonal, vb). Bu tür koloniler çeşitli renklere de sahip olabilirler. Örneğin; Dermatofitler (Epidermophyton, Microsporum, Trichophyton cinslerine ait türler)ve sistemik infeksiyona neden olan bazı mantarlar (C. immitis, H. capsulatum, vb) 22-25°C’de üretildiğinde miselyal bir görünüme sahiptirler. Doğru cevap C seçeneğidir. 

Eşeysiz üreme sırasında mantarlarda başlıca 5 tür spor oluşumuna rastlanmaktadır. Bunlar; artrospor, alastospor, klamidiospor, konidiospor ve sporangiospor’dur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bazı dermatofitlerin tanısında Wood lambası olarak bilinen portatif ultraviyole ışık kaynağı kullanılmaktadır. Kıllar karanlık odada Wood lambası (330-365 nm dalga boyunda) ile incelendiğinde bazı dermatofitlerde parıldama görülür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Mantarlar beslenme ve üreme gibi fonksiyonlarını hifalar ile yaparlar. Hifalar farklı morfolojik yapıda (A­septumsuz hifa, B­ septumlu hifa) olabilirler.

Protein sentezinde ve metabolizma için gerekli substansların taşınmasında büyük etkinliği olan endoplazmik retikulum lipoprotein yapısındadır.

Maya Benzeri Koloniler: Koloniler yumuşak, mukoid kıvamda kabarık, nemli bir görünüşte olup oval ve yuvarlak kenarlara sahiptirler. Örneğin; Saccharomyces sınıfına ait türler (S. cerevisiae, S. fragilis, vb) kolonileri ile sistematik infeksiyon oluşturan dimorfik mantarların 37°C’deki kolonileri genellikle maya benzeri bir özellik gösterirler.

Eşeysiz üreme sırasında mantarlarda başlıca 5 tür spor oluşumuna rastlanmaktadır. Bunlar: Artrospor, Blastospor, Klamidiospor, Konidiospor ve Sporangiospor’dur.

Blastosporlar: Bu tür çoğalmada hifaların çeşitli yerlerinde genellikle, birden fazla tomurcuk meydana gelir. Bu küçük tomurcuklar çoğalmayı sağlayan blastosporlardır., Blastosporlara flamaentöz Ascomycetes mantarlarında, mayalarda ve maya benzeri koloni oluşturan mantarlarda rastlanır. Örneğin; Saccharomyces cerevisiae gibi.

Askosporlar: Ascomycetes mantarlarında rastlanan bu sporlanma şeklinde aynı ve farklı hifalarda, komşu iki hücrenin (askogonium ve anteridium) uza- ması ve birleşmesi ile askosporlar meydana gelir. Meydana gelen bu sporlar askus olarak adlandırılan geniş ve uzun hücre keseleri içinde oluşurlar. Sporların olgunlaşması ile çevrelerinde bulunan kese yarılır ve seksüel sporlar dı- şarı çıkarlar. Örneğin; Aspergilluslarda görülen üreme bu şekildedir.

Işık gereksinim duyulan önemli bir faktör değildir. Mantarlar ışığın olmadığı ortamlarda üreme ve gelişme gösterebilirler.

Direkt mikroskobik muayene ile, özellikle kıl ve deri örneklerinde % 40-60 oranında doğru teşhis sağ- lanabilmektedir.

Protoplast: Hücre duvarı olmayan veya giderilmiş prokaryotik veya ökaryotik hücrelerdir.

Sporangium: Hifaların uçlarında bulunana ve içinde sporları taşıyan büyük yuvarlak keselerdir.