TEMEL VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE İMMÜNOLOJİ

Dezenfeksiyon ise, patojenik mikroorganizmaların fiziksel ve kimyasal yöntemlerle giderilmesidir. Tüm dezenfektanlar, bakterilerin vejetatif formlarına etkilidir, ancak bazıları sporlarına da etkindirler.

Pastörizasyon işlemi, başta süt olmak üzere insan gıdalarında bulunan insan
patojenlerinin ısıtma ile büyük oranda öldürülmesini amaçlamaktadır. Bu işlemin
yavaş metodunda ısıl işlem 63 °C’de 30 dakika ve hızlı metodunda ise 72 °C’de 15
saniye olmak üzere uygulanır ve bu işlemden sonra süt hızlı bir şekilde soğutularak bakteri üremesinin önüne geçilir.

Ultraviyole (UV) Işınları:Bakteri, mantar, virus ve hücreler üzerine öldürücü etkisi olan ve yüzey
dezenfeksiyonunda kullanılan dalga boyları 10-380 nm olan ışınlardır.

1. İyonizan olmayan ışınlama
a. Ultraviyole ışınları
b. İnfrared ışınları
c. Ultrasonik dalgalar
2. İyonizan ışınlama
a. Elektromanyetik radyasyonlar (iks ve gama ışınları)
b. Partiküler radyasyonlar (alfa, beta ve katod ışınları)

Enzim Aktivitesini Bozanlar
Bakterilerde hayati öneme sahip olan enzimlerin yapısının bozulması, mikroorganizmaların ölümüne neden olur. Enzim aktivitesini direkt olan bozan ağır
metaller (gümüş, civa, bakır), tuzlar, oksidan maddeler (hidrojen peroksit, ozon,
sodyum hipoklorid) bu grupta sayılabilir.

Hayvan barınaklarında ve çevresinde kulanılan dezenfestantlara örnek olarak, gaz yağı, nikotin sülfat, malation ve sülfokinoksasilin verilebilir. Bunlar ya püskürtme ya da tozların serpilmesi ile
kullanılır.

Protein sentezine mani olan antibiyotikler, bakterilerde protein sentezinin farklı
aşamalarını olumsuz etkileyerek etki gösterirler. Protein sentezi bir bakteride oldukça önemlidir ve bu sentezin durması bakterilerin ölmesi ile sonuçlanır. Genel olarak
antibiyotikler, bakterilerde transkripsiyonu engelleyerek ve translasyon aşamasında
etki ederek etkilerini gösterirler. Transkripsiyonu engelleyerek etki eden antibiyotikler arasında aktinomisin, mitomisin, rifampisin sayılabilir.

Antimikotik ajanlar, mantarların tedavisinde kullanılmaktadır. Bunlara arasında griseofulvin, amfoterisin B ve nistatin sayılabilir. Bu erken maddeler, özellikle
lokal sağaltımda ve sistemik mantar infeksiyonların tedavisinde kullanılmaktadır.

Antisepsi, hayvanlarda mikroorganizmaların kimyasallarla giderilmesi işlemidir. Bu işlem için kullanılan maddelere antiseptik adı verilir. Sterilizasyon ve dezenfeksiyon uygulamaları, yüzeylerde, ürünlerde, havada, mikroorganizmaların
kontrolünde kullanılırken; antisepsi özellikle deri ve mükoz membranlarda mikroroganizmaların azaltılması amaçlanmaktadır.

Nemli ısının sterilizasyon amacıyla kullanımında basınçlı buhar uygulamaları, otoklav denilen cihazlarda gerçekleştirilir. Bu işlemde bir atmosfer basınç
altında su buharının sıcaklığı 121 °C’dir ve bu değerlerde 15-45 dakika uygulama
tüm mikroorganizmaların giderilmesiyle sterilizasyon gerçekleşir. Otoklav çalışma sonrasında içeride basınç yüksek olduğundan soğuması beklenmelidir. Fazla
buharın boşaltılması ve basıncın düşmesi sonrasında kapak açılır. Günümüzde
daha yüksek derecelere ulaşabilen (134-135 °C) otaklavlar bulunmaktadır ve bu
cihazlarda sterilizasyon kısa sürede (3-4 dakika) gerçekleştirebilmektedir.

Bazı dezenfektanların mikroorganizmalar
üzerine etkinlikleri bakterilerin üreme veya spor formalarına göre değişkenlik
gösterir. Bakteri sporları, vegetatif formlarına göre oldukça dirençlidir ve sadece belirli dezenfektanlar etkili çalışır. Bu dezenfektanlar arasında, halojenler, civa
klorid, formalin, etilen oksit bulunmaktadır

Patojenik mikroorganizmaların fiziksel ve kimyasal yöntemlerle giderilmesidir

Yüksek ısıda bozulabilecek maddeleri içeren sıvıları üç gün ardışık olarak günde yaklaşık 1 saat süreyle 56-70 °C’de ısıtma işlemidir

Sterilizasyon tüm canlı mikoorganizmaları elemine etmek için kullanılır. Bu işlemle mikroorganizmaların tüm formları öldürülür.

UHT özellikle gıda olarak tüketilen ve mikroorganizmaların kolaylıkla ulaşabileceği besinlerin sterilizasyonunda uygulanmaktadır. Bu işlem 135 derecenin üzerindeki sıcaklığın kısa 3-4 saniye gibi uygulanması ve hızla soğuma işlemini içeriri. Bu işlemde en yaygın kullanım sütün sterilizasyonudur.

Bazı dezenfektanlar mikroorganizmaların protein yapılarını bozarlar ve bu şekilde etki sonrasında enzim aktivitesi olmadığından ölüm şekillenir. Bu şekilde etki eden dezenfektanlar arasında asitler ve alkaliler sayılabilir.

Bakteri membranının fonsiyonunu bozan etki

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap B'dir.