TEMEL VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE İMMÜNOLOJİ

İsimlendirmede genellikle Latince kullanılır ve bakteri isimleri italik harfler ile yazılır. Bacillus anthracis,  Escherichia coli, Arcanobacterium pyogenes gibi örnekler doğru olarak yazılmış olup ilk kelime cins (genus) ismini gösterir ve ilk harfi büyük olarak yazılır. İkinci kelime ise, tür (species) ismi olup küçük harfler ile yazılır. 

C ve D şıkları aynı harflerle yazılmış olsada D şıkkında italik bir yazım şekli tercih edilmiştir ki tür isimleri italik bir şekile yazılır Bu neenle oğru cevap  şıkkıır.

Escherichia coli ve diğer tüm bakteriler için sınıflandırmanın en üst basamağında yer alan takson Bacteria alemi olarak isimlendirilmiştir.

Bakteriler S-, R-, M- ve L- tipi olmak üzere temel olarak 4 tip koloni oluştururlar.

- Kenarlı ve yüzeyi düzgün, kabarık, nemli ve homojen yuvarlak koloniler S-tipi (Örn: Pasteurella multocida, Staphylococcus aureus, Salmonella pullorum kolonisi);

- Kenarları ve yüzeyi düzgün olmayan, yassı koloniler R- tipi (Örn: Bacillus anthracis kolonisi);

- Yapışkan, öze değdirildiğinde iplik gibi uzayabilen koloniler M- tipi (Örn: Klebsiella pneumoniae kolonisi);

- Düğme tarzında veya sahanda yumurta görünümlü koloniler L-tipi (Örn: Mycoplasma mycoides kolonisi) olarak olarak ifade edilmektedir.

Basiller birbirleri arasında farklılıklar gözlense de boyları enlerinden daha uzun olan çomakçık veya silindir şeklinde bir morfolojiye sahiptir. Diğer seçeneklerdeki gruplar yuvarlak şekilli bakterilere farklı farklı grup örnekleridir.

Hücre duvarı sitoplazmik membranın dışında yer almaktadır. Hücre duvarıyapısal özellikleri bakterinin gram pozitif ve gram negatif olmasına göre farklılık göstermektedir. Gram- pozitif bakterilerin hücre duvarı kalın, (20-80 nm) gram- negatif bakterilerin hücre duvarı incedir. Gram- pozitif bakterilerin hücre duvarı başlıca iki temel kısımdan oluşmaktadır. Bunlardan biri hücre duvarı kuru ağırlığının %40-90’ını oluşturan peptidoglikan (murein, mukopeptid, glikopeptid) diğeri ise antijenik bir özelliğe sahip olan teikoik asittir.

Gram-negatif bakterilerde hücre duvarı daha kompleks bir yapı karakteri göstermektedir. Bunlarda teikoik asit bulunmadığı gibi peptidoglikan tabakası hem daha az kalınlıkta (hücre duvarının %5-10’u kadar) ve hem de ortada lokalize olmuştur. Gram-negatif bakterilerde sitoplazmik membranın dışında bulunan hücre duvarı başlıca iki katmandan oluşmaktadır. Bu katmanlardan biri dış membran olup lipopopolisakkarid (LPS), protein, fosfolipid, lipoproteinden oluşmaktadır, diğeri ise peptidoglikan olup dış membran ile ve sitoplazmik membran arasında yer almaktadır. Dış membranın dış kısmında bulunan LPS, insanlar ve hayvanlar için oldukça toksiktir ve gram negatif bakterilerin endotoksini olarak isimlendirilir, hücre yüzeyine sıkıca bağlıdır ve yalnızca hücre parçalandığında açığa çıkar.

Saprofit mikroorganizmalar, ihtiyaç duydukları maddeleri cansız, çürümüş organik maddelerden sağlar. Bu tür mikroorganizmaların doğadaki madde değişimine önemli katkısı olmaktadır.

Bakteriler ikiye bölünmek suretiyle geometrik bir üreme (2⁰ 2¹ 2² 2³ 2⁴ 2⁵...) tarzı gösterirler. Bakteri populasyonunda meydana gelen her bölünmeye generasyon ve iki generasyon arasında geçen zamana da generasyon süresi denir. Generasyon süresi bakterilerde çok değişiklik gösterir. E. coli'de 35 dakika, B. subtilis ile S.aureus'da 43-47 dakika, P. aeruginosa ile C. botulinum'da 58 dakika olan generasyon süresi, M. tuberculosis'de ≈ 12 saattir.

Psikrofilik (soğuk seven) bakteriler: Bu bakteriler 0-20°C'de gelişebilir, ≤ 15°C'de optimal gelişme gösterirler. Toprak, su deniz ve göllerde yaşayan bazı bakteriler ile balıklarda ve soğukkanlı hayvanlarda hastalık oluşturan bakteriler bu bölüme girerler. Örn; Aeromonas salmonocida, Bacillus psyhcrophilus, Chlamydomonas nivalis.

Bakteriler içinde üredikleri sıvı besi yerinin osmotik basıncı ile kendi hücre içindeki osmotik basıncı arasında bir denge kurmuşlardır. Bu denge yarı geçirgen hücre membranları yardımı ile regüle edilir ve devam ettirilir. Bakteri içindeki osmotik basınç bakteri türlerine göre değişmek üzere 5-20 atmosfer arasında bulunmaktadır. Bakterilerin en iyi üreyebildikleri ortamın osmotik basıncı bakteri içindeki ile aynı veya çok az farklıdır. Halofil bakteriler NaCl’in yüksek düzeylerinde (yaklaşık 0.2 M üzerinde) üreme gösterir. Örn; Halobacterium spp.

Neisseria gonorrhoeae türü 20-45°C’ler arasında optimal gelişme gösteren grubun içerisinde yer almaktadır ve bu grup mezofilik bakteriler olarak tanımlanır.