TEMEL VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE İMMÜNOLOJİ - Deneme Sınavı - 4

Birincil Bağlanma Testleri: Bu testler antijen antikor reaksiyonlarının birinci bağlanma aşamasını saptar. Diğer bir ifade ile bu aşamada antijen ve antikor molekülleri uygun reseptörleri ile sadece bağlanmışlardır ve henüz kümelenme ve çökme olmamıştır. Bu nedenle birincil bağlanma testlerindeki reaksiyonlar gözle görülemez ve bu reaksiyonların gözle görülebilir hale gelmesi için konjugat kullanılması gerekir.

Antijen-Sandviç ELISA: İlk aşamada indirekt ELISA tekniğinde olduğu gibi, aranan antikora spesifik bilinen antijen polisteren yüzeylere bağlanır. Bağlanmamış antijenler yıkama işlemi ile uzaklaştırılır. Ardından ikinci aşamada, şüpheli serum eklenir ve uygun bir süre inkübe edilerek yıkama işlemi tekrar uygulanır. Üçüncü aşamada ise enzim işaretli spesifik antijen (konjugat) eklenir. İnkübasyon ve yıkama işleminin ardından substrat katılarak reaksiyon görülebilir hale getirilir. Bu durumda şüpheli serumda antikor varsa önce katı yüzeye bağlı spefik antijen ile bağlanacak ardından enzim işaretli antijen ile bağlanarak substratın katılması ile renk değişikliği oluşacaktır. Şüpheli serumda spesifik antikor yokluğunda ise; ikinci aşama sonrası uygulanan yıkama işlemi ile ortamda antikor bulunmayacağı için sonraki aşamalarda katılan maddeler ile bir reaksiyon oluşmayacak ve renk değişikliği meydana gelmeyecektir.

Direkt Fluoresan Antikor Testi (FA): Bu teknik ile şüpheli materyaldeki antijen varlığı ortaya konur.

İkincil bağlanma testleri, antijen-antikor reaksiyonlarının ikinci bağlanma aşamasını ortaya koyan testlerdir. Daha önce de bildirildiği gibi, bu aşamada biribirine spesifik olarak bağlanmış antijen ve antikor molekülü ağ veya örgü tarzında birleşerek erimeyen immun kompleksler oluştururlar. İkinci aşamanın oluşabilmesi için antijen ve antikor konsantrasyonunun da uygun (optimal) olması gerekir. Bu nedenle ikincil bağlanma testleri birincil bağlanma testlerine oranla daha az duyarlıdırlar. Buna karşın oluşan reaksiyonların çıplak gözle görülebilmesi, işaretleme teknikleri gibi özel uygulamalara gereksinim göstermemesi nedeni ile laboratuarlarda daha kolaylıkla uygulanabilmektedirler. Bu testlere örnek olarak aglutinasyon, presipitasyon, komplement fikzasyon vb. verilebilir.

Radial İmmunodif­fuzyon Tekniği: Jel ortamında immunodif­fuzyon tekniğinin uygulandığı diğer bir yöntemdir ve “Mancini Yöntemi” olarak da bilinmektedir.

Tüp aglutinasyon testleri antijen veya antikor titresinin belirlenmesi amacı ile uygulanır.

HA özelliğine sahip viruslar arasında orthomyxoviruslar, paramyxoviruslar, flaviviruslar, bunyaviruslar, coronaviruslar, adenoviruslar, reoviruslar, parvoviruslar bulunmaktadır. Ayrıca mycoplasmalar gibi bazı bakterilerde de HA özelliği bulunmaktadır.

Koruma (Proteksiyon) Testleri: Koruma testleri nötralizasyon testleri ile aynı temele dayanır ancak tamamen canlı ortamda uygulanması yönü ile farklılık taşır. Koruma testlerinde deney hayvanlarına önce koruma özelliği saptanacak olan spesifik antiserum farklı dilusyonlarda verilir. Ardından hayvanlar standart dozda bilinen patojenik mikroorganizma veya toksin ile eprüve edilir. Gözlem altında tutulan hayvanlarda ölüm veya hastalık oluşup oluşmadığı incelenir. Şüpheli serumdaki antikor varlığı ve düzeyine bağlı olarak deneme gruplarında yer alan hayvanlarda ölüm/hastalık gibi değişiklikler gözlenir. Koruma testlerinde kullanılan deney hayvanlarında infeksiyonlara duyarlılık, antiserum emilimi gibi çeşitli faktörler bireysel değişkenlik gösterebilir. Bu durum testlerin duyarlılığını olumsuz etkileyen faktörlerdir. Bu olumsuzlukları gidermek için lisanslı deney hayvanları ünitelerinden mümkün olduğunca çok sayıda hayvan temin edilmesi ve testlerde kullanılacak mikroorganizma veya toksinlerin eprüve edilen dozlarının iyi standardize edilmesi gereklidir.

Nötralizasyon Testleri: Nötralizasyon testlerinin temeli antijenlerin biyolojik aktivitelerinin spesifik antikorlar tarafından nötralize edilmesine dayanır. Test iki aşama da uygulanır. İlk aşamada bilinen antijen ile şüpheli serum invitro koşullarda bir araya getirilerek inkübe edilir. İkinci aşama invivo koşullurda gerçekleşir. Bu amaçla ilk aşamada reaksiyona giren karışım deney hayvanı, embriyolu yumurta, hücre kültürü gibi canlı bir ortama verilir ve inkübe edilir. Sonuçta canlı ortamlarda bir değişiklik gözlenmemesi şüpheli serumda antikor bulunduğunu ortaya koyar. Ancak şüpheli serumda antikor yoksa antijen antikor ile reaksiyona girmeyeceği için nötralize olmaz ve sonuçta deney hayvanlarında hastalık veya ölüm, embriyolu yumurta ve hücre kültürlerinde de antijene özgü değişiklikler gözlenir. Nötralizasyon testleri ile bilinmeyen bir virusun identifikasyonu yapılır veya şüpheli serumda antikor varlığı ya da titresi saptanır. Spesifitesi ve sensitivitesi yüksek testler olmakla birlikte donanımlı ve gelişmiş laboratuarlarda uygulanabilirler.

Mantarlar beslenme ve üreme gibi fonksiyonlarını hifalar ile yaparlar. Hifalar farklı morfolojik yapıda (A­septumsuz hifa, B­ septumlu hifa) olabilirler.

Protein sentezinde ve metabolizma için gerekli substansların taşınmasında büyük etkinliği olan endoplazmik retikulum lipoprotein yapısındadır.

Maya Benzeri Koloniler: Koloniler yumuşak, mukoid kıvamda kabarık, nemli bir görünüşte olup oval ve yuvarlak kenarlara sahiptirler. Örneğin; Saccharomyces sınıfına ait türler (S. cerevisiae, S. fragilis, vb) kolonileri ile sistematik infeksiyon oluşturan dimorfik mantarların 37°C’deki kolonileri genellikle maya benzeri bir özellik gösterirler.

Eşeysiz üreme sırasında mantarlarda başlıca 5 tür spor oluşumuna rastlanmaktadır. Bunlar: Artrospor, Blastospor, Klamidiospor, Konidiospor ve Sporangiospor’dur.

Blastosporlar: Bu tür çoğalmada hifaların çeşitli yerlerinde genellikle, birden fazla tomurcuk meydana gelir. Bu küçük tomurcuklar çoğalmayı sağlayan blastosporlardır., Blastosporlara flamaentöz Ascomycetes mantarlarında, mayalarda ve maya benzeri koloni oluşturan mantarlarda rastlanır. Örneğin; Saccharomyces cerevisiae gibi.

Askosporlar: Ascomycetes mantarlarında rastlanan bu sporlanma şeklinde aynı ve farklı hifalarda, komşu iki hücrenin (askogonium ve anteridium) uza- ması ve birleşmesi ile askosporlar meydana gelir. Meydana gelen bu sporlar askus olarak adlandırılan geniş ve uzun hücre keseleri içinde oluşurlar. Sporların olgunlaşması ile çevrelerinde bulunan kese yarılır ve seksüel sporlar dı- şarı çıkarlar. Örneğin; Aspergilluslarda görülen üreme bu şekildedir.

Işık gereksinim duyulan önemli bir faktör değildir. Mantarlar ışığın olmadığı ortamlarda üreme ve gelişme gösterebilirler.

Direkt mikroskobik muayene ile, özellikle kıl ve deri örneklerinde % 40-60 oranında doğru teşhis sağ- lanabilmektedir.

Protoplast: Hücre duvarı olmayan veya giderilmiş prokaryotik veya ökaryotik hücrelerdir.

Sporangium: Hifaların uçlarında bulunana ve içinde sporları taşıyan büyük yuvarlak keselerdir.

Patojen: Hastalık oluşturabilen mikroorganizmaları belirtmek için kullanılan bir terim.