TEMEL VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE İMMÜNOLOJİ - Deneme Sınavı - 19

İmmunglobulin E
Patojenler IgA engelini aşarak submukozaya geçerlerse, IgE ile karşılaşırlar ve
IgE’nin düzenlediği immun reaksiyonlar başlar. IgE üreten hücreler, dalak ve lenf
nodüllerinden çok vücut yüzeylerindeki lenfoid dokularda bulunur. IgE yoluyla savunma mekanizması IgA’dan farklıdır. Mukozal lenfoid dokularda üretilen IgE’nin
çoğu, mukozadaki mast hücrelerinin yüzeyine Fc kısmı ile bağlanır. Antijen mast
hücrelerinin üzerindeki IgE’ye bağlandığında, mast hücre granüllerindeki vazoaktif maddeler ortama boşalır. Bu vazoaktif maddeler damar geçirgenliğini arttırarak,
çok miktarda IgG ve yangı hücresi içeren sıvının geçişine neden olur. Böylece bölgesel bir akut yangı tablosu gelişir. IgE tarafından düzenlenen savunma mekanizması
immun eliminasyon olarak da nitelenir.

Endoteliokorial plasenta köpek ve kedilerde bulunan plasenta tipidir. Bu
plasentasyon tipinde, maternal IgG’lerin az bir kısmı (%5-10) fötusa geçebilir.

Bazı bakteriyel toksinler, çok düşük konsantrasyonlarda bile yardımcı T hücrelerini nonspesifik şekilde direkt olarak uyarabilirler. Bu nedenle, böyle toksinlere
“süperantijenler” de denir. Bunlar immun sistemi çok etkili bir şekilde uyarmalarına karşın, bu uyarım vücudun zararınadır.

Dokularda, doku sıvılarında ve kanda bakterileri öldüren (bakterisidal) ve bakterileri durduran (bakteriyostatik) çaşitli maddeler bulunur. Bunların etkileri bakteri
türüne spesifik değildir, ancak bazı maddeler bazı bakteri grupları üzerinde daha etkili olabilir. Bakterilere karşı etkili olan en önemli maddelerden birisi lizozim’dir. Lizozim, hemen tüm vücut sıvılarında, yumurta akında ve dokularda bulunur. Gram
pozitif bakteriler lizozimin etkisine daha duyarlıdırlar. Lizozim, spesifik antikorların bulunmadığı durumlarda bir opsonin olarak da çalışabilir. Serbest yağ asitleri
bakteri üremesini engelleyen önemli faktörlerdir. Genelde, oleik asit gibi doymamış yağ asitleri bakterisidal etki gösterirken, doymuş yağ asitleri mantar öldürücü
(fungisidal) etki gösterirler

Hücreiçi bakteriler tarafından oluşturulan infeksiyonlarda gerek patogenezis, gerekse immun yanıt diğer bakterilerden farklılıklar gösterir. Bunların hücre dışında
bulunduğu dönemde yukarıda anlatılan efektör mekanizmalar fonksiyon görebilir
ve infeksiyon başlamadan önlenebilir. Ancak fagosite edilseler bile, hücrelerin içinde uzun süre yaşayabilirler. Bu şekilde hücre içine girme fırsatı bulduklarında bu
mekanizmaların bir önemi kalmaz ve hücresel immun yanıt ön plana çıkar. Hücreiçi bakterilere karşı etkili olan üç temel hücresel bağışıklık mekanizması vardır.

1. Makrofaj aktivasyonu:

2. T hücre sitotoksitesi:

3. NK hücre sitotoksitesi:

r. Viral nötralizasyonda etkili olan antikorlar, vücut
içinde IgG ve IgM, mukozal yüzeylerde sIgA’dır. Bağırsak ve solunum sisteminde
IgE de viruslara bağlanabilir. Nitelik açısından IgM, konsantrasyon açısından IgG
en önemli nötralizan antikorlardır.

Sitotoksik T lenfositlerinin pik düzeyde aktive olabilmesi için yaklaşık bir haftalık süre gereklidir. Bundan önce, vücudun viruslara karşı savunmasını büyük
ölçüde NK hücreler üstlenir. NK hücreler antijene spesifik değildir, yani viral antijenleri tanımaları için, bunların MHC molekülleri ile birlikte sunulmasına gerek
yoktur. Özellikle viral infeksiyonların çok erken dönemlerinde, NK hücreleri aktive eden faktörler, virusla infekte hücrelerden salınan IFN-alfa ve IFN-beta’dır. NK
hücreler, MHC sınıf I antijenlerinin üretimi viruslar tarafından engellenmiş, yani
üzerinde sınıf I molekülü taşımayan hücreleri direkt olarak tanıyabilir. Ayrıca,
NK hücreler, infekte hücrelere bağlanmış antikorlara Fc kısımları ile bağlanır ve
böylece hedef hücrelerle temas kurmuş olurlar. NK hücreler, hedef hücrelerle temas kurduktan sonra, sitotoksik T lenfositlerindeki mekanizma ile hücreyi öldürürler. Antikor yardımı ile gerçekleştirilen öldürme mekanizması ADCC olarak
da nitelenir. Özetle, NK hücreleri, sitotoksik T lenfositleri yeterli düzeye çıkmadan, viruslara karşı savunmayı sağlayan en önemli hücrelerdir.

Bazı viruslarının zarflarında, hemaglütinin ve nörominidaz adı verilen proteinlerin birçok tipi bulunur. Böyle viruslar bir populasyonda yayılırken, yaklaşık 2-3 yılda bir nokta mutasyonu geçirerek hemaglütinin ve nörominidazlarının
yapılarını aşamalı olarak değiştirirler. Bu da viral antijenik yapıların özelliklerini
önemli ölçüde değiştirir.

Bakterilerin üremesi için gerekli serbest demiri bağlayarak bakteri çoğalmasını önler

Laktik asit

Bronşlarla ilişkili lenfoid doku

IgA

IgG

Endoteliokorial plasenta

IgA

H antijeni

Doymuş yağ asitleri

Antikor seviyeleri artar

İkincil Bağlanma Testleri

İmmunodif­fuzyon Teknikleri

Tek Yönlü İmmunodif­fuzyon Tekniği: “Oudin Yöntemi” olarak da bilinir. Bu yöntemde, şüpheli serum sıvı haldeki agaroz jele karıştırılarak agar tüpte soğumaya
ve katılaşmaya bırakılır. Agar katılaştıktan sonra sıvı haldeki antijen tüpün yüzeyine ince bir katman olarak eklenir. Antijen yarı katı agarın yüzeyinden tüpün
dibine doğru dif­fuzyon ile yayılır ve agar içinde bulunan şüpheli serumda eğer
antikor varsa antijen ile karşılaştığı yerde presipitat çizgileri oluşturur. Bu teknik
ile sadece bir antijen antikor reaksiyonu incelenebilir.

Birincil Bağlanma Testleri

İmmunof­luoresan Teknikleri

İndirekt Fluoresan Antikor Testi (IFA): IFA testi serumdaki antikor varlığını ortaya koymak veya doku ve hücre kültürlerindeki antijenleri (virus/bakteri) tanımlamak amacıyla uygulanır. Serumda antikor aramak için uygulanan IFA testinde;
bir lam üzerine fikze edilmiş bilinen antijen içeren doku kesiti, smear veya hücre kültürü üzerine şüpheli serum örneği eklenir. İnkübe edilir ve yıkama işlemi
uygulanarak sadece antijene spesifik olarak bağlanan antikorların ortamda kalması sağlanır ve spesifik olmayan antikorlar uzaklaştırılır. Üzerine FITC işaretli
anti-immunglobulin (konjugat) eklenir ve inkübasyona bırakılır. Yıkama işlemi
tekrarlanarak bağlanmamış konjugat ortamdan uzaklaştırılır. Preparat fluoresan
mikroskop altında incelenir ve spesifik ışımaların gözlenmesi şüpheli serumda
antikor varlığını ortaya koyar (Şekil 10.7).