TEMEL VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE İMMÜNOLOJİ - Deneme Sınavı - 10

İfadelerin hepsi doğrudur

Serolojik testler antijen antikor ilişkisine bağlı infeksiyöz hastalıkların tanısında kullanılan testlerdir. Bunun dışında humoral immün yetmezliğin belirlenmesinde , vucut dokularında kan ve ya lenf gibi vucut sıvılarında antijen varlığının saptanmasında da kullanılır. Serolojik testlerle antijen ve antikor moleküllerinin tiplendirmesi de yapılmaktadır. 

Hastalık etmeninin saptanması amaçlanıyorsa antijen sulandırması yapılarak üzerine uygun miktarda antikor eklenir.

Antikor Sandviç ELISA

Mide asitliği ağız yoluyla giren mikroorganizmaların bağırsağa ulaşmasını önleyen önemli bir engeldir. Düşük pH direk olarak mikrobisidal etki gösterir. Bu etki pH 3-4 arasında oldukça yüksek, pH 3’ün altında ise tamdır.

Solunum sisteminde alveollere kadar inebilen 3-5 µm’den küçük mikroorganizmalar burada alveolar makrofajlar ve nötrofiller tarafından fagosite edilirler. Bu hücreler de daha sonra mukusa karışıp aynı yolla atılırlar.

Lizozim, laktoferrin ve laktoperoksidaz gibi enzimler ve mukus, dişi genital kanalının önemli savunma faktörleridir. Ayrıca, vagina kalıcı bir mikrofloraya sahiptir. Erişkin dişilerde, vagina duvarındaki hücreler döküldüğünde, vagina florasını oluşturan laktobasillere besin kaynağı olurlar. Laktobasiller de laktik asit üreterek ve ortamın pH’sını düşürerek, patojenlerin vaginaya yerleşmesini engellerler. Üriner sistemin ise en önemli ve başlıca savunma mekanizması idrar akışıdır. İdrarın akışı, patojenlerin alt idrar kanalından böbreğe doğru ilerlemelerini engeller. Eğer herhangi bir nedenle idrar akışı çok azalır veya durursa, idrar kanalları, hatta böbrek, infeksiyonlara duyarlı hale gelir. Ayrıca düşük pH’lı idrar da mikroorganizmaların üremesini önleyen diğer bir faktördür. İdrar kanallarında antimikrobiyal enzimler de bulunmasına rağmen, idrarın boşalmasıyla miktarları sürekli azaldığından doğal savunmada önemleri yoktur.

IgA tüm mukozal salgılarda en çok bulunan immunglobulin sınıfıdır (ruminant barsağı ve memesi dışında). Tükürük, bağırsak, burun ve trahea salgıları, gözyaşı, kolostrum ve genital sekresyonlarda oldukça yüksek konsantrasyonda sIgA bulunur.

Bağırsaktaki mukozal lenfoid dokuda sentezlenen IgM epitel hücreleri vasıtasıyla mukoza boşluğuna taşınabilir. Ancak yapısı nedeniyle, IgM mukoz boşluklardaki enzimlerin etkisine çok duyarlıdır. Bu nedenle erişkinlerde IgM’nin mukozal yüzeylerde önemli bir fonksiyonu yoktur. Ancak, yenidoğanların mukoz membranlarındaki en önemli immunglobulin sınıfı IgM’dir. Bunun bir nedeni, yenidoğanların antijenlerle ilk kez karşılaşmaları ve primer immun yanıtta IgM’lerin baskın olması; diğer nedeni bağırsaktaki enzim aktivitesinin düşük olması nedeniyle IgM’nin parçalanmadan fonksiyonunu yürütebilmesidir.

Radyoimmunoassay

Genelde, fötal dönemde mikroorganizmalara verilen yanıt, fötusun immunolojik gelişim düzeyi, yani fötusun yaşı ile ilişkilidir. Fötal infeksiyonlar üç temel seyir izleyebilir:

1) Eğer fötusun immun sistemi henüz tam fonksiyonel hale gelmeden patojen bir mikroorganizma ile karşılaşırsa, önemli doku tahribi ve ardından ölüm gelir. Bu durum gebeliğin erken dönemlerinde görülür.

2) Eğer fötusun immun sistemi tam olarak gelişmeden az virulent bir mikroorganizma ile karşılaşırsa, immunolojik yanıtsızlık veya immunolojik tolerans gelişir. Böyle infeksiyonlar fötal yaşam boyunca, hatta ömür boyunca kalıcı olur. Fötusta kalıcı bir viral infeksiyon bulunmasına rağmen antikor yanıtı oluşmaz. Bu fötus diğer viruslara karşı ve farklı virusun antijenik tiplerine karşı immun yanıt oluşturabilir.

3)Fötusun immun sistemi geliştikten sonra bir mikroorganizmayla karşılaşırsa, buna karşı immun yanıt oluşturur. İnfeksiyonun bundan sonraki seyri ise erişkinlerden farklı değildir. Eğer immun sistem yeterli korumayı sağlarsa infeksiyon yenilir, eğer yeterli korumayı sağlamazsa sonuç ölüme kadar gidebilir.

Anneden fötusa plasenta vasıtasıyla antikor geçişi, bazı türlerde fötusun ve yenidoğanların pasif savunmasına katkıda bulunur. Maternal antikorların fötusa geçişi plasentanın yapısı ile ilişkilidir ve sadece bazı hayvan türleri için geçerli olan bir yol değildir. Plasentanın histolojik katları ne kadar çoksa, antikor geçişi o kadar zordur. Hemokorial plasenta insan, diğer primatlar ve kemiricilerde bulunur. Bu plasenta tipinde anneden fötusa IgG geçer, diğer immunglobulin sınıfları geçemez.

Radial İmmünodifüzyon Tekniği miktar tayininin yapıldığı testlerdir. Agar içine  antiserum karıştırılır ve petri kabında katılaşma sağlanır. Ortaya incelenecek antijen konur inkübasyona bırakılır.İnkübasyon sonunda antijen kuyucuğunun çevresşinde daişresel presipitasyon bandı oluşur.

İlk emzirmeden sonra kolostrumun içeriği saatler ile ifade edilebilecek kadar kısa sürede değişir ve süt niteliği kazanmaya başlar. Dolayısıyla bağışıklık elemanlarının konsantrasyonu da hızla düşer. Ruminantlar dışındaki hayvanların kolostrumlarında IgG baskın iken, sütte IgA daha yoğun hale gelir. Ruminantların gerek kolostrum gerekse sütlerindeki baskın immunglobulin sınıfı IgG1’dir. Kolostrum ayrıca, makrofaj, B ve T hücreleri de içerir. Kolostrumun her mililitresinde bu hücrelerden 2-3 milyon adet vardır.

Bazı bakterilerde hareket organeli olarak flagella bulunur. Flagella, bakterinin en önemli antijenik yapılarından birisidir. Flagellin adı verilen flagella proteini kuvvetli bir antijendir ve buna “H antijeni” de denir. Flagellaya karşı oluşan immun yanıt, bakterilerin bir araya kümelenmesini (aglütinasyon) ve hareketsiz kalmalarını sağlar.

Kuduz hastalığı köpek, kedi, at ve sığırlar için öldürücüdür, çünkü bunlar virusun doğal konakları değildir ve virusun adaptasyonu zayıftır. Bu tip infeksiyonda immun yanıt etkili olur. Buna karşın kuduz virusu yarasa gibi doğal konağında hastalığa neden olmadan uzun süre kalabilir, çünkü iyi adapte olmuştur.

Konjugat: Enzim radioizotop fluoresan boya gibi çeşitli moleküller ile işaretlenmiş antijen ve ya antikor dur

İmmunoglobulin: Antikorun diğer adıdır

Aglütinasyon: Partiküler yapıdaki antijen ile homolog antiserumun bir araya gelemsi sonucu oluşan reaksiyonlara denir

Presipitin: Eriyebilir özellikteki antijenlerle reaksiyona giren spesifik antikorlara presipitin  denir. 

İnkübasyon : Uygun ortam koşullarında reaksiyonların oluşması için gerekli süre.

Viral hemaglütinasyon testi nde ortama antikor katılmadığı için serolojik bir test değildir ve virusların tanımlanması ve hemaglutinasyon inhibisyon testinde kullanılacak virusun (antijenin) hemaglütinasyon  titresini saptanması olmak üzere başlıca iki amaçla uygulanır

Doğal savunma engellerini aşabilen patojenler vücuda girdiklerinde, çeşitli sa- vunma hücreleri ve moleküllerle karşılaşırlar. İmmun sistemin birer parçası olarak kabul edilen bu unsurlar, mikroorganizmalar arasında ayrım yapmaz, yani patojenin tipine özel bir yanıt oluşturmazlar. Vücut savunmasındaki bu aşamaya doğal bağışıklık (innate immunite) veya nonspesifik bağışıklık denir. Bu işlevi yürüten hücre ve moleküller genellikle vücut içinde, kanda ve dokularda bulunur. Örneğin, fagositik hücrelerden makrofajlar, dokulara giren patojenleri yutarak uzaklaştırır; komplement sistemi bakterileri parçalar.

ifadelerin hepsi doğrudur

Bir molekülün yapısı, çözünebilirliği ve dayanıklılığı gibi özellikleri, o molekülün immun sistem ile karşılaştığında nasıl algılanacağını belirler. Antijenite ile ilgili yapısal özelliklerden biri “molekül ağırlığı”dır. Genel olarak, 10.000 Daltondan (10 kDa) büyük moleküllerin antijenik özellik taşıdığı ve molekül ağırlık ile antijenik güç arasında doğru orantı olduğu kabul edilmektedir.

İmmun yanıtı uyaran ve oluşan bağışıklık öğeleri ile spesifik reaksiyon veren maddelere antijen veya immunojen denir. antijenik bir molekülde, immun sistem tarafından tanınıp spesifik immun yanıt oluşturulan özel bölgelere, antijenik determinant veya epitop denir. Humoral bağışıklıkta B lenfositlerinin antijene yanıtı sonucu oluşan ve bu antijen ile spesifik olarak birleşebilen bağışıklık elemanlarına “antikor” denir. Değişken bölgenin belirli kısımlarında, antijen bağlanma bölgesinin şeklini veren ve antijenle asıl teması kuran çok değişken bölgeler vardır. Değişken bölge, antijene bir bütün olarak değil, sadece bu çok değişken bölgelerden bağlanır. Değişken bölge içindeki bu çok değişken bölgelere paratop veya CDR (karşıtlığı belirleyen bölgeler) adı verilir.