TEMEL VETERİNER HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ

Oligodentrositler, astrositlerden daha küçük ve daha az sayıda kısa uzantılara sahip hücrelerdir. Oligodentrositler ak maddede daha çok olmak üzere boz madde de görülürler. Oligodentrositler merkezi sinir sisteminde miyelin kılıfın üretilmesinden sorumlu hücrelerdir. Bir oligodentrosit 50 - 60 kadar aksonu miyelinleyebilir. Işık mikroskoplarda gümüşleme metodları ile boyanıp incelenebilirler. İmmunohistokimyasal olarak miyelin bazik protein oligodentrositler için spesifiktir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Astrositler değil Oligodentrositler daha küçük ve daha az sayıda kısa uzantılara sahip hücrelerdir. Diğer şıklarda verilen cevaplar doğrudur. Doğru cevap C'dir.

Astrositler, sitoplazmik uzantılardan biri ile nöyron diğeri ile de kan damarı arasında bağlantı kurarak madde alışverişini sağladığı gibi merkezi sinir sistemi için çok önemli olan kan - beyin bariyerinin oluşumuna katılır. Doğru cevap A'dır.

Nöyromüsküler mekik: Nöyromüsküler mekikler, iskelet kasları içinde bulunan spinal refleksler aracılığı ile kas tonositesinin düzenlenmesinden sorumlu oluşumlardır. Bu reseptörler özellikle gözün dış, elin iç kasları gibi hassas hareketlerin olduğu bölgelerde yaygındır. Doğru cevap C'dir.

Merkezi sinir sisteminde: Astrositler, Oligodentrositler, Ependim Hücreleri, Mikrogliya hücreleri, • Perifer sinir sisteminde: Schwann hücreleri, Uydu (satellit, manto) hücreleri bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Sinir dokuda asıl fonksiyon yapan hücrelere nöyron (sinir hücresi- nöyrosit) adı verilir. Doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.

Efferent nöyronlar (motor nöyronlar), uyarımları merkezi sinir sistemi ya da gangliyonlardan perifere ileten nöyronlardır. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Lipid damlacıkları, nöyron sitoplazmasında metabolizma bozuklukları sonucunda görülebildiği gibi enerji rezervi olarak da değerlendirilebilir. Doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.

Dentritler, çevre ya da diğer sinir hücrelerinden uyarımları alan nöyral uzantılardır. Hücre gövdesinin yakınında yer alırlar, aksonlardan daha geniş çaplı ve miyelinsizdirler. Genellikle konik şekillidir ve yoğun dallanma gösteren modellileri, dentritik ağaç olarak tanımlanır. Dentritik ağaç nöyronun reseptör yüzeyini belirgin olarak arttırır. Dentritlerde çekirdek ve golgi dışında tüm organeller, özellikle ribozom ve rER vardır. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

İmpulsların bir sinir hücresinden diğer sinir hücresine ya da kas, epitel gibi bir başka hücreye geçiş noktalarına sinaps adı verilir. Sinapslar oldukça özelleşmiş hücreler arası bağlantı yollarıdır. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Aksosomatik sinapslar, akson sonu ile diğer nöyronun gövdesi arasında görülen sinapslardır. Doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.

Merkezi sinir sisteminde en fazla görülen ve en büyük tip nöyrogliya hücreleri astrositlerdir. Çok sayıdaki uzantıları nedeniyle yıldız biçiminde görüldükleri için bu ad verilmiştir. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Schwann Hücreleri, diğer Nöyrogliya hücrelerinden farklı olarak periferik sinir sisteminde bulunur. Schwann hücreleri yassıdır, çekirdek de hücre şekline uymuştur. Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Duyu reseptörlerinin en basit tipi sadece terminal sinir sonlanmalarından ibaret olan serbest sinir sonlanmalarıdır. Bu tip sinir sonlanmaları vücudun destek dokuları içinde bulunan ağrı, dokunma, ısı gibi nispeten basit duyuları alır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Nöyromüsküler mekikler, iskelet kasları içinde bulunan spinal refleksler aracılığı ile kas tonositesinin düzenlenmesinden sorumlu oluşumlardır. Bu reseptörler özellikle gözün dış, elin iç kasları gibi hassas hareketlerin olduğu bölgelerde yaygındır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sinir sistemi kökenli uyarımları tek bir nöyron aracılığı ile iskelet kaslarına taşıyan bölümü somatik sistemdir. Merkezi sinir sisteminden alınan bir uyarıyı bir nöyron aracılığı ile otonom bir gangliyona taşıyan ve bu gangliyonda yer alan ikinci bir nöyron ile uyarımları düz kaslar, kalp kası veya bezlere taşıyan bölüm de otonom sistemdir.

Sinir doku hücreleri, uyarıları almak, değerlendirmek ve yanıt vermekle sorumlu olan nöyronlar ve nöyronları destekleyerek koruyan nöyrogliya hücreleri olmak üzere iki grup altında incelenir.

Dentritler, çevre ya da diğer sinir hücrelerinden uyarımları alan nöyral uzantılardır. Hücre gövdesinin yakınında yer alırlar, aksonlardan daha geniş çaplı ve miyelinsizdirler. Genellikle konik şekillidir ve yoğun dallanma gösteren modellileri, dentritik ağaç olarak tanımlanır. Dentritik ağaç nöyronun reseptör yüzeyini belirgin olarak arttırır. Dentritlerde çekirdek ve golgi dışında tüm organeller, özellikle ribozom ve rER vardır.

İletim hızı tüm sinirlerde akson çapı ile doğru orantılıdır, akson çapı arttıkça iletim hızı artmaktadır. Aynı zamanda iletim hızı miyelinli sinirlerde miyelinsiz sinirlere göre daha fazladır. Miyelinli sinirlerde uyarımlar bir Ranvier boğumundan diğerine sıçrayarak geçer. Miyelinsiz aksonlarda ise uyarım akson boyunca devamlılık gösteren dalgalar halindeki gerilim olarak iletilir.

Aksonlarda uyarım iletimi dışında nöyron gövdesinde üretilen maddelerin dentrit ve aksonların uç kısımlarına kadar iletilmesi gerekir. Aksonal iletim iki yönlüdür. • Anterograd transport: Materyal perikaryondan perifere taşınır. • Retrograd transport: Materyal akson ve dentritlerden perikaryona taşınır.