TEMEL VETERİNER HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ

Bazı hayvanlar örneğin köpekler ve etçil yaban hayvanları yılda bir ya da iki östrus siklusu göstererek uzun bir anostrus dönemi geçirirler. Doğru cevap A'dır.

Metöstrus;Ovaryumda korpus luteumun şekillendiği ve progesteron seviyesinin yükseldiği evredir. Doğru cevap C'dir.

Anostrus;Seksüel aktivitenin olmadığı uzun bir dönemdir. Bazı hayvanlarda görülen bu dönem oldukça uzun bir dinlenme sürecidir. Bu dönem ineklerde görülmez. Doğru cevap D'dir.

Ektoderm tabakasından 

• Merkezi sinir sistemi (MSS), 

• Periferik sinir sistemi (PSS), 

• Duyu epitelleri (kulak, burun, göz), 

• Epidermis, kıllar ve tırnaklar, 

• Deri altı bezler (meme, hipofiz) ve dişteki mine tabakası meydana gelir. Doğru cevap E'dir.

1949’da Barr ve Bertram dişi somatik hücrelerinin çekirdeğinde bulunan kromatin kitlesinin erkek soma hücrelerinin çekirdeğinde bulunmadığını tespit ederek, gerçek cinsiyetin bu yolla teşhis edilebileceğini bildirmiş ve bu yapıya Barr cisimciği (seks kromatini) adını vermişlerdir. Doğru cevap B'dir.

Kanatlı hayvan yumurtaları çok bol miktarda vitellus içerdiğinden (özellikle çiftlik kanatlıları tavuk, bıldırcın, hindi gibi) embriyonal ve fötal gelişim süreçlerinde vitellus ile besleyebilecekleri canlılar meydana getirirler. Kanatlı hayvanlarda, sadece sol ovaryum aktiftir, sağ ovaryum embriyonal dönemde atrofiye olur. Ovulasyondan sonra yumurtanın döllenmesi oviduktta gerçekleşir ve polyspermi durumu görülür. Fakat tek bir spermin pronükleusu yumurta hücresinin pronükleusu ile birleşir (karyogami). Doğru cevap E'dir.

Oligolesital yumurta; Yumurta hücresinin sitoplazması içinde vitellus maddesinin az olduğu, vitellus granüllerinin ince ve eşit dağıldığı, sitoplazma bölünmeye tam olarak katıldığı, eşit büyüklükte yavru hücrelerin meydana geldiği yumurta tipidir. Doğru cevap A'dır.

Spermin ovositi fertilize edebilme potansiyeli kazanması için, dişi genital sistemi içerisine girdikten sonra geçirdiği sürece kapasitasyon denir. Doğru cevap C'dir.

Akrozom reaksiyonu, spermatozoonun akrozomu içindeki litik enzimlerin salınmasını ve ovositi örten örtüleri geçmesini sağlar. Doğru cevap B'dir.

Yarıklanma(cleavage) Zigot aşamasından sonra gerçekleşen ilk bölünmedir. Doğru cevap D'dir.

Memelilerde doğumdan, kanatlılarda ise kuluçkadan çıktıktan sonraki devre postnatal devre olarak tanımlanır. Zigotun şekillenmesinden organların meydana gelmesine kadar geçen devre embriyonal devre, embriyonal devredeki canlıya verilen isim embriyo, organların şekillenmeye başlamasından doğuma kadar geçen devre fötal devre denir. Fekondasyon, fertilizasyonun yani döllenmenin diğer adıdır. Gametogenezis, döllenmede birleşen ve yeni bir canlıyı oluşturma kabiliyetinde olan hücrelere dönüşme süreci olarak tanımlanır. Erkekte spermatogenezis, dişide ise ovogenezis olarak tanımlanır. Doğru yanıt C’dir.

Spermatozoonlar vajinanın üst kısmından uterusa ulaşmaya çalışırlar ve kanal içerisinde engel ve akıntıya rağmen ilerlerler. Dişi memeli hayvanlarda seksüel orgazm sırasında uterusun düz kaslarının kontraksiyonları da sperm hareketini hızlandırıcı bir faktördür. Döllenmenin gerçekleşmesi spermatozoonun kendi hareketine bağlıdır. Spermatozoonların akıntıya karşı olan hareketleri pozitif kemotaksis olarak adlandırılır. Doğru yanıt D’dir

Akrozom reaksiyonu, spermatozoonun akrozomu içindeki litik enzimlerin salınmasını ve ovositi örten örtüleri geçmesini sağlar. İlk aşama, spermatozoonu örten plazma membranı ile dış akrozomal membran bölümlerinin bölgesel olarak kaynaşmasıdır. Daha sonra kaynaşan noktalar yıkımlanarak akrozom içindeki enzimler salınır. Spermatozoonlar zona pellusidaya bağlanır, akrozin enzimi yardımı ile zonada bir delik açar. Spermatozoon böylece ovumun plazma membranı ile zonası arasındaki sıvı dolu perivitellin aralığa girebilir. Doğru yanıt A’dır.

Çeşitli hayvan yumurtaları, taşıdıkları vitellus maddesi (lecithus-lesitus) miktarı ve dağılımına göre 4 gruba ayrıldığı gibi 4 farklı tipte bölünme meydana getirirler. Oligolesithal Yumurta/Total Aequal Bölünmede:

Doğru yanıt C’dir.

Mezoderm tabakasından destek dokuları (bağ, kıkırdak ve kemik), çizgili ve düz kas, kan ve lenf damarları, kalp duvarı,  böbrekler, gonadlar ve ilgili kanallar, adreninin korteksi, dalak, dermisin bir bölümü, ve genital sistemin bir bölümü meydana gelir. Doğru yanıt B’dir.

Genotipik ve fenotipik cinsiyet arasındaki genel farklılıkları seks kromatininin varlığı ya da yokluğu ile ayırt edebiliriz. 1949’da Barr ve Bertram dişi somatik hücrelerinin çekirdeğinde bulunan kromatin kitlesinin erkek soma hücrelerinin çekirdeğinde bulunmadığını tespit ederek, gerçek cinsiyetin bu yolla teşhis edilebileceğini bildirmiş ve bu yapıya Barr cisimciği (seks kromatini) adını vermişlerdir. Bu kitle dişide interfazda yoğunlaşarak kalan X kromozomudur. Doğru yanıt A’dir.

Poliöstrik hayvanlar sürekli olarak siklik aktivite gösterir ve anostrus dönemini geçirmezler. İnek ve domuz bu gruptandır. Doğru yanıt D’dir.

Östrus siklusu inekte, keçide, domuzda 21, koyunda 16-18, keçide 17-23, kısrakta 21-23, insanda 28 günlük evreler halindedir, köpekte ise 6 ay sürer. Doğru yanıt E’dir.

Kızgınlık olarak da tanımlanan östrus evresinde gelişimini tamamlayan Graaf follikülünden ovulasyon ile ovum ovidukta atılır. Östrojen en üst seviyededir. Doğru yanıt B’dir.

Keçiler ise eylül-aralık aylarında kızgınlık gösterirler. Doğru yanıt E’dir.