TEMEL VETERİNER HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ

Mikrometre (µm ya da µ) =  10000 Å dür. Doğru cevap D'dir.

Hücre ve hücrelerarası maddeyi canlılığın sona erdiği andaki yapısal özellikleri ile korumak için yapılan işleme tespit (fikzasyon) denir. Güncel anlamda mumyalamak, konserve yapmak ya da dondurmak da bir tür tespit işlemidir. Canlıdan uzaklaşan ve bütünlüğü bozulan dokular bakteriler ve lizozomlarda bulunan enzimler tarafından süratle yıkımlanır bu olaya ise "otoliz" adı verilir. Tespit işlemi ile amaç otolizi engellemektir. Doğru cevap B'dir.

Histoloji tekniğindeki temel aşamalar şunlardır:

Doğru cevap A'dır.

Pikrik asit (C6H2(NO2)3OH): Patlayıcı özelliği olan parlak sarı renkte kristal
bir maddedir. Dokuya difüzyonu hızlıdır. Doğru cevap E'dir.

Doku parçasının alırken, amaca en uygun biçimde olabildiğince küçük örnekler alınmalıdır. 1 cm3’ den büyük olmamasına özen gösterilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Gömme: Bloklama veya blokaj da denir. Dokunun gömme materyali içerisine yerleştirilmesidir. Gömme materyali olarak sert parafin ya da paraplast kullanılır. Gömülen materyalin çevresinde 3- 4 mm’lik parafin olacak şekilde bloklar yapılır. Bu şekilde hazırlanan blokların kenarına kurşun kalemle yazılmış küçük kağıtlar ile örneği belirleyici yazılar yapıştırılır. Gömme materyalleri içinde paraplast en iyisidir. Özellikle kesit alınacak materyal ince duvarlı ise mutlaka paraplast kullanılmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Histoloji laboratuarlarında kullanılan bazı boyaların kimyasal yapıları ve dokudaki reaksiyon renkleri şunlardır:

Doğru cevap C'dir.

Bazı bazik boyalar reaksiyona girdikleri doku komponentlerini normal renklerinden farklı, maviden kırmızı ve mora değişen tondalarda boyarlar. Bu absorbsiyon değişikliğine Metakromazi denir. Metakromazi ionize sülfat ve fosfat gruplarının yüksek konsantrasyonlarına sahip hücre ve dokularda görülür örneğin; kıkırdak doku, mast ve plazma hücreleri gibi. Doğru cevap A'dır.

Otoradyografi: Doku içinde yer alan radyoaktif materyali bir doku kesiti aracılığı ile üzerinde yer alan fotoğraf emülsiyonuna aktaran metoddur. Bu yöntem ışık ve elektron mikroskopların her ikisinde de kullanılabilir. Büyük moleküllerin öncüsü olan aminoasit ve nukleotid gibi küçük moleküller radyoaktif atomların yapısına bağlanabilir. İşaretlenmiş olan bu küçük moleküller canlı hayvan, hücre ya da doku kültürüne enjekte edildiğinde radyoaktivite izlenebilir. Bu yöntem ile DNA sentezi, hücre bölünmesi, hücrede protein sentezi ve salgılanması incelenebilir. Doğru cevap E'dir.

Hücre ve doku kültürü tekniklerinin kullanım alanları:

Doğru cevap D'dir.

Formaldehid histolojik incelemeler için akla ilk gelen tespit maddesidir, kullanımı kolay ve ucuzdur. Doku parçaları uzun yıllar boyanma özelliklerini kaybetmeksizin formolde saklanabilir, diffüzyon gücü fazla ve seridir. Tespit sonrası kesit almak kolaydır. Lipid kompleksleri için iyi bir tespit maddesidir.

Dokuları saydam (transparan) hale getirmek için yapılan işleme parlatma denir. Aynı zamanda dokudaki alkoller de giderilir ve emdirmede kullanılan maddeye uyum sağlanır. Bu amaç için en yaygın kullanılan madde ksilol olmakla birlikte benzen, toluen, kloroform, metilbenzoat, sedir yağı da kullanılabilir. Doğru cevap A'dır.

Giemsa Wright Boyası kan hücrelerini tanımlamak için kullanılır. Doğru cevap D'dir.

İmmunositokimya, işaretlenmiş antikorlar ile hücre ve doku antijenlerinin gösterilmesini sağlayan tamamen antijen antikor spesifikliğine dayanan bir tekniktir. İmmunositokimya ilk kez Albert H Cons (1941, 1950) ve arkadaşları tarafından uygulanmıştır. Bu araştırmacılar bir antikoru fluoresan boya ile işaretleyerek doku kesitlerinde antijenleri göstermişlerdir. Bu antijen antikor reaksiyonu spesifikliğine dayandığı için sonuçların tam anlamı ile güvenilir olması, histopatolojide birçok belirsizliğin ortadan kalkmasına ve teknik ile ilgili çalışmaların daha fazla gelişmesine neden olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Bir histootoradiyografta, normal bir röntgende olduğu gibi kitle görüntülenir. Her ne kadar yumuşak dokuları incelemek için X ışınları kullanılabilmesine rağmen en büyük yararları kemik ya da diğer mineralize dokuların zemin bölümlerinin incelenmesidir. Doğru cevap A'dır.

Artefakt, dokularda gerçekte var olmayan ancak histoloji tekniğinde kullanılan temel aşamalar ya da doku takibi sırasında oluşan ve boyanmış preperatlarda görülen istenmeyen oluşumlardır. Artefaktlar, kesit yüzeyinde boşluklar, dalgalanmalar, farklı tonlarda boyanmalar, boya kristallerinin çökmesi, hava kabarcıkları gibi birtakım görüntüler ile tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Gömme, dokunun gömme materyali içerisine yerleştirilmesidir. Gömme materyali olarak sert parafin ya da paraplast kullanılır. Her laboratuar kullandığı mikrotom ve diğer koşullarına göre teknikler geliştirmiştir. Gömülen materyalin çevresinde 3- 4 mm’lik parafin olacak şekilde bloklar yapılır. Bu şekilde hazırlanan blokların kenarına kurşun kalemle yazılmış küçük kağıtlar ile örneği belirleyici yazılar yapıştırılır. Gömme materyalleri içinde paraplast en iyisidir. Doğru cevap D'dir.

Daldırma (İmmersiyon) tespiti en fazla kullanılan tespit yöntemidir. Canlıdan anestezi altında alınan doku örnekleri ya da biyopsi ile alınan materyale kimyasal tespit (fikzatif) içeren cam kavanozlarda takip işlemi uygulanır. Bu işlem sırasında uygulanan kimyasallar dokuları sabitleyici ya da proteinler ile çapraz bağlar oluşturucu bir etki gösterir. Doğru cevap C'dir.

Mikroskop: Çıplak
gözle görülemeyen
oluşumları tanımlamak ve
değerlendirmek amacıyla ışın
ve optik ilkelerine dayanarak
yapılmış büyütme ve görme
cihazıdı

Histoloji Tekniğinde Temel Aşamalar
• Materyalin(doku örnekleri) alınması
• Tespit (fikzasyon) ve yıkama
• Suyunu giderme (dehidrasyon)
• Parlatma veya saydamlaştırma
• Emdirme
• Gömme veya bloklama (blokaj)
• Kesme (kesit alma) ve lama yapıştırma
• Boyama ve kapatma