TEMEL VETERİNER HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 19

Doğru seçenek E şıkkıdır.

Doğru seçenek A şıkkıdır.

Sitoplazmalarındaki granül tiplerine ve çekirdek yapılarına göre akyuvarlar iki grup altında incelenir. Bunlar; sitoplazmalarında spesifik granüller bulunan granülositler ve spesifik granüller içermeyen agranülositler’dir. Lenfosit ve monosit olmak üzere iki tip agranülosit vardır. Doğru cevap B'dir.

Sitoplazmalarındaki granül tiplerine ve çekirdek yapılarına göre akyuvarlar iki grup altında incelenir. Bunlar; sitoplazmalarında spesifik granüller bulunan granülositler ve spesifik granüller içermeyen agranülositler’dir. Granülositlere özgü olan spesifik granüllerin boyanma özelliklerine göre üç tip granülosit vardır; bunlar: nötrofil granülosit, eozinofil granülosit ve bazofil granülositlerdir. Doğru cevap D'dir.

Alyuvarların büyüklüğünde görülen çok çeşitliliğe yani irili ufaklı olması durumuna anizositoz denir. Doğru cevap A'dır.

Hücrelerin normal şekillerinden başka formlarda (yıldız, mekik, raket vs.) görülmesi durumuna ise poikilositoz denir. Doğru cevap E'dir.

Patolojik durumlarda kanda akyuvar miktarının artışına lökositoz adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Nötrofil ve pseudoeozinofil granülositler bakteri ve küçük partikülleri fagosite ederler. Bu özelliğinden dolayı mikrofajlar olarak da adlandırılırlar. Doğru cevap C'dir.

Kan hücrelerinin yapımına, hemapoez (hematopoez) adı verilir. Doğru cevap E'dir.

Embriyonik yaşamın ilk haftalarında kan yapımı vitellus kesesinin duvarında başlar. Burada mezenşimal hücreler, kan adacıkları olarak bilinen kümeleri oluşturmak üzere bir araya gelir. Bu adacıkların içinde alyuvarların ilkel formları ve çekirdekli alyuvarlar oluşmaya başlar. Kan yapımının bu dönemine mezoblastik faz denir. Doğru cevap B'dir.

Organizmada akyuvarların sayısı, alyuvarlara göre çok daha azdır. Bir milimetre küp kandaki ortalama sayıları insanda 6500-10000, köpekte 9000, kedide 10000, atta 9000, sığırda 8000, koyun ve keçide 12000, domuzda 15000, tavukta 28000’dir. Doğru cevap C'dir.

Plazma, büyük oranda sudan oluşur ve hacminin yaklaşık %90’ı sudur. Plazma içeriğinde proteinlerin oranı %9 olup, inorganik tuzlar, iyonlar, azotlu bileşikler, besin maddeleri ise %1’lik bölümü oluşturur. Plazma proteinlerinin %55’i Albumin,%38 Globulinler ve %7 sini fibrinojen oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Kan, plazma adı verilen sıvı haldeki ekstrasellüler matriks içerisinde askıda bulunan şekilli elemanlardan (alyuvarlar/eritrositler, akyuvarlar/ lökositler ve trombositler) oluşan özelleşmiş bir tür bağ dokusudur. Plazma, içerisinde hücrelerin, trombositlerin, organik bileşiklerin ve elektrolitlerin askıda veya çözünmüş halde ya da her iki halde bulunduğu, sarımsı renkli bir sıvıdır.

Kanın başlıca işlevleri arasında, besin maddelerinin mide-bağırsak kanalından vücut hücrelerine taşınması, daha sonra bu hücrelere ait son ürünlerin atılması ve özelleşmiş organlara iletimi yer alır. Bazı metabolitler, hücresel ürünler (hormonlar ve diğer bazı uyarıcı moleküller) de görev yerlerine kan yoluyla taşınır. Bu görevlerinin yanı sıra kan, vücut sıcaklığının ayarlanmasında ve vücut sıvılarının ozmotik dengesinin korunmasında da görev alır.

Plazma, içerisinde hücrelerin, trombositlerin, organik bileşiklerin ve elektrolitlerin askıda veya çözünmüş halde ya da her iki halde bulunduğu, sarımsı renkli bir sıvıdır. Plazma, büyük oranda sudan oluşur ve hacminin yaklaşık %90’ı sudur. Plazma içeriğinde proteinlerin oranı %9 olup, inorganik tuzlar, iyonlar, azotlu bileşikler, besin maddeleri ise %1’lik bölümü oluşturur. Plazma proteinlerinin %55’i Albumin,%38 Globulinler ve %7 sini fibrinojen oluşturur. Suyun hücre içine ya da dışına hareketini sağlayan osmotik basınç, plazma proteinleri tarafından oluşturulur. Bu proteinler bazı maddeleri kendilerine bağlayarak taşınmayı kolaylaştırırlar. Fibrinojen pıhtılaşmada görevli plazma proteinidir.

Memelilerde yuvarlak (deve ve lamada oval şekilli), çekirdeksiz olan alyuvarlar, balık, kurbağa, sürüngen ve kuşlarda oval ve çekirdekli hücrelerdir. Kana kırmızı rengi veren hücrelerdir. Alyuvarlar gelişmeleri sırasında çekirdekleriyle beraber tüm hücre organellerini de kaybederler. Sitoplazmalarında yalnızca hemoglobin içeren küçük hücrelere dönüşürler.

Vücutta oluşan karbondioksit, solunum yoluyla vücut dışına atılmak üzere büyük ölçüde bikarbonat şeklinde akciğerlere taşınır. Az bir bölümü ise karbondioksitin direk olarak hemoglobine gevşek bir şekilde bağlanmasıyla karbaminohemoglobin şeklinde taşınır. Oksijen hemoglobine gevşek bir şekilde bağlanır ve oksihemoglobin’e dönüşür. Hemoglobin karbonmonoksit ile bağlanırsa karboksihemoglobin şekillenir.

Alyuvarların büyüklüğünde görülen çok çeşitliliğe yani irili ufaklı olması durumuna anizositoz denir. Normal bir canlıda büyüklüğü bir örnektir. Bu duruma da izositoz denir. Normalden büyük alyuvarlara makrosit, küçük olanlara ise mikrosit denir. Hücrelerin normal şekillerinden başka formlarda (yıldız, mekik, raket vs.) görülmesi durumuna ise poikilositoz denir. Alyuvar sayısı normal değerlerin altında olursa anemi, bu sayı normal değerin üstünde olursa eritrositoz ya da polisitemi (poliglobuli) olarak adlandırılır.

Patolojik durumlarda kanda akyuvar miktarının artışına lökositoz, azalmasına ise lökopeni denir.

Eozinofil Granülositler; en iri olan granülositlerdir. Organel yönünden fakir olan eozinofil sitoplazmasında spesifik ve azurofilik granüller bulunur. Spesifik granüller Giemsa ve Wright gibi kan boyaları ile pembe- kırmızı tonlarda, ışık mikroskobu ile görülebilecek büyüklüktedirler. Granüllerin büyüklükleri yaklaşık 1µ iken, atlarda 4 µm’a ulaşır. At kanını eozinofillerdeki granüllerin büyüklüğünden ayırt etmek mümkündür. Fonksiyonları gereği eozinofillerin kandaki sayılarının artışı, parazit infeksiyonlarında ve alerjik reaksiyonlarda olmaktadır.