TEMEL VETERİNER HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 14

Kas dokusunu oluşturan hücreler, hareket sağlamak üzere özelleşmiş hücrelerdir. Kaslar uzayıp kısalmak zorunda olduklarından, kas hücreleri iplik şeklini almışlardır. Şekillerinden ötürü kas hücresi yerine daha çok kas teli (fibra muskularis) adı verilir. Tek bir kas hücresi myocyte olarak da adlandırılır. Kas hücresinin sitoplazmasına sarkoplazma, hücre zarına sarkolem, endoplazmik retikulumuna ise sarkoplazmik retikulum adı verilir. Fonksiyonları gereği farklılaşmış olan kas hücreleri sitoplazmalarında kasılabilir proteinler içerirler. Bu proteinler ince iplikçikler şeklindedir ve miyofilaman olarak adlandırılırlar. Miyofilamanlar bir araya gelerek miyofibrilleri oluştururlar.

Kas dokusunu oluşturan hücreler, hareket sağlamak üzere özelleşmiş hücrelerdir. Kaslar uzayıp kısalmak zorunda olduklarından, kas hücreleri iplik şeklini almışlardır. Şekillerinden ötürü kas hücresi yerine daha çok kas teli (fibra muskularis) adı verilir. Tek bir kas hücresi myocyte olarak da adlandırılır. Kas hücresinin sitoplazmasına sarkoplazma, hücre zarına sarkolem, endoplazmik retikulumuna ise sarkoplazmik retikulum adı verilir. Fonksiyonları gereği farklılaşmış olan kas hücreleri sitoplazmalarında kasılabilir proteinler içerirler. Bu proteinler ince iplikçikler şeklindedir ve miyofilaman olarak adlandırılırlar. Miyofilamanlar bir araya gelerek miyofibrilleri oluştururlar.

Kalp kası tek çekirdeklidir ve çekirdekler ortada yer almaktadır.

Sarkoplazma içinde miyofibril oluşturmayan aktin ve miyozin filamanları bulunur. Miyozin filamanları aktin filamanlarına göre sayıca azdır. Bu nedenle toplanıp, miyofibrilleri oluşturamadıkları için çizgili görünmezler.

Kırmızı kas tellerinde miyofibriller bir araya gelerek birbirinden bağımsız çokgenler şeklinde gruplar yaparlar. Enine kesitte çokgenler şeklinde görülen bu gruplara Konhaym (Cohnheim) alanları adı verilir Bir çok iskelet kası teli bir araya gelerek primer demet denen gruplar yapar. Tek bir kas teli sarkolemin dışından ince bir bağ dokusu ile çevrilidir. Bu bağ dokusu endomizyum olarak adlandırılır. Primer demetler ise endomizyumdan daha kalın bir bağ dokusu ile çevrelenmiştir ki bu da perimizyum olarak adlandırılır. Primer demetler birleşerek sekonder demetleri, sekonder demetler de tersiyer demetleri şekillendirir. Bir kasta bulunan tüm demetler dıştan kalın bir bağ doku ile çevrilidir ki bu da epimizyum olarak adlandırılır. Kas tellerinde desmin filamanı olarak adlandırılan, kontraktil olmayan bir intermedyer filaman bulunur. Bunlar miyofibrillerin birbirine sıkıca bağlanarak, aynı türdeki bandların aynı hizada kalabilmelerini sağlar.

Kırmızı kas tellerinde miyofibriller bir araya gelerek birbirinden bağımsız çokgenler şeklinde gruplar yaparlar. Enine kesitte çokgenler şeklinde görülen bu gruplara Konhaym (Cohnheim) alanları adı verilir Bir çok iskelet kası teli bir araya gelerek primer demet denen gruplar yapar. Tek bir kas teli sarkolemin dışından ince bir bağ dokusu ile çevrilidir. Bu bağ dokusu endomizyum olarak adlandırılır. Primer demetler ise endomizyumdan daha kalın bir bağ dokusu ile çevrelenmiştir ki bu da perimizyum olarak adlandırılır. Primer demetler birleşerek sekonder demetleri, sekonder demetler de tersiyer demetleri şekillendirir.  Kas tellerinde desmin filamanı olarak adlandırılan, kontraktil olmayan bir intermedyer filaman bulunur. Bunlar miyofibrillerin birbirine sıkıca bağlanarak, aynı türdeki bandların aynı hizada kalabilmelerini sağlar. Bir kasta bulunan tüm demetler dıştan kalın bir bağ doku ile çevrilidir ki bu da epimizyum olarak adlandırılır.

Satellit (uydu) hücreleri, yaralanmalarda bölünüp çoğalarak, yeni kas hücrelerini oluştururlar.

İskelet kası sarkoplazması ince iplikçikler halinde kasılabilir proteinler olan miyofilamanlarla doludur. İskelet kası tellerinde iki tip miyofilaman vardır. Aktin miyofilamanı ve miyozin miyofilamanı. Miyofilamanlar miyofibrilleri oluştururken miyozin miyofilamanları kendi aralarında birbirine paralel çubuklar halinde, aktin miyofilamanları da yine kendi aralarında birbirine paralel çubuklar halinde paketlenerek açıklı ve koyulu bölgeler oluştururlar. Işık mikroskobu ile bakıldığında açık renkte görünen bölgelere izotrop band (I bandı), koyu renkte görünenlere ise anizotrop band (A bandı) adı verilir. Miyozin miyofilamanlarının oluşturduğu birbirine paralel çubuklar A bandını oluşturur (Anizotrop band). Miyofibril boyunca iki Z bandı arasındaki bölüm ise sarkomer olarak adlandırılır. Sarkomer kasılma birimi olup, bir tam A bandı ve iki yarım I bandından oluşur.

İskelet kası sarkoplazması ince iplikçikler halinde kasılabilir proteinler olan miyofilamanlarla doludur. İskelet kası tellerinde iki tip miyofilaman vardır. Aktin miyofilamanı ve miyozin miyofilamanı. Miyofilamanlar miyofibrilleri oluştururken miyozin miyofilamanları kendi aralarında birbirine paralel çubuklar halinde, aktin miyofilamanları da yine kendi aralarında birbirine paralel çubuklar halinde paketlenerek açıklı ve koyulu bölgeler oluştururlar. Işık mikroskobu ile bakıldığında açık renkte görünen bölgelere izotrop band (I bandı), koyu renkte görünenlere ise anizotrop band (A bandı) adı verilir.

Düz kaslarda bazen mitoz görülebilir. Damar duvarındaki düz kaslar, yaralanma sonrasında bağ dokuda bulunan mezenkim hücrelerinden (adventisyal hücreler) farklılaşırlar.

Tek bir kas hücresi myocyte olarak da adlandırılır

Kas tellerinin genişlikleri 10-150 mikronmetre arasında, boyları 1-40 mm arasında
değişmektedir.

İskelet kası sarkoplazması ince iplikçikler halinde kasılabilir proteinler olan
miyofilamanlarla doludur.

Uyarımların sinir hücresinden başka hücrelere iletildikleri noktalara sinaps adı
verilir.

Ayrıca kalp kasında sarkolemin invaginasyonuyla (içeriye doğru çöküntü)
şekillenen kalsiyum depolayan, kaveola olarak adlandırılan kesecikler bulunur.

Miyofibrillerin arasında yerleşen bol miktardaki mitokondriyon kalp kası tellerinin ritmik kasılmaları için gerekli enerjiyi sağlar.

kalp kası hücreleri kendine has özellikler gösterir. Boyları 100 mikron, kalınlıkları ise 15 mikron olan bu hücrelerin birbirine uç uca eklendiği bölgeler ışık mikroskobunda belirgin bir çizgi şeklinde görülür.

Kalp kası hücreleri kendine has özellikler gösterir. Boyları 100 mikron, kalınlıkları ise 15 mikron olan bu hücrelerin birbirine uç uca eklendiği bölgeler ışık mikroskobunda belirgin bir çizgi şeklinde görülür.

İskelet kaslarının innervasyonu motor sinirlerle sağlanır. Motor sinirlerin aksonları iskelet kası üzerinde motor son plak adı verilen yapıyı oluşturarak sonlanırlar.

Kas tellerinde desmin filamanı olarak adlandırılan, kontraktil olmayan bir intermedyer filaman bulunur. Bunlar miyofibrillerin birbirine sıkıca bağlanarak, aynı türdeki bandların aynı hizada kalabilmelerini sağlar.