TEMEL VETERİNER GENETİK - Deneme Sınavı - 5

Kesilmiş parçacık uzunluk polimorfizmi (restriction fragment length polymorphism, RFLP): PCR-RFLP tekniği DNA üzerindeki varyasyonlara dayanmaktadır. İstenilen bölgenin PCR’ının ardından restriksiyon endonükleaz enzimleri kullanılarak DNA’nın parçalara ayrılması prensibine dayanmaktadır. Enzimin tanıdığı ve kesim yaptığı bölgedeki baz farklılıklarına göre de kesilip kesilmemeye bağlı olarak farklı uzunlukta DNA parçaları elde edilmektedir. Kesilmiş parçacıkların ayrımı da yine jel elektroforezi yoluyla yapılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Mikrosatellit terimi, genomda dağılmış olarak bulunan 2-6 baz çif­tinin değişken sayıda tekrarını ifade etmektedir. Hayvanlarla ilgili çalışmalarda en sık kullanılan belirteçlerden birisi olan mikrosatellitler, eşbaskın (ko-dominant) kalıtım göstermektedirler. Bu yüzden özellikle ebeveyn belirleme testlerinde, adli olaylarda ve populasyon çalışmalarında sıklıkla tercih edilmektedirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kimyasal kırılma yöntemi, baz-spesifik-kimyasallar yardımıyla, DNA’da yer alan bazı nükleotit bölgelerinde şeker-fosfat iskeletinde rastgele kırılmalar oluşturulmasına dayanmaktadır. Bu amaçla hidrazin, dimetil sülfat ya da formik asit kullanılarak bazlar değişikliğe uğratılmakta ve daha sonra piperidin yardımıyla degişikliğe uğramış nükleotitlerin bulunduğu noktalardan DNA zinciri kırılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Plazmid vektörleri, bazı prokaryotlarda (bakteriler) ve maya, flamentöz mantar, mavi algler gibi ökaryotik organizmalarda bulunmaktadırlar. Plazmidler, çok sayıda, kolay ve ucuz elde edilmeleri, çift iplikçikli, sarmal ve sirküler bir yapıya sahip olmaları, hastalık yapıcı etkiye sahip olmamaları, gibi nedenlerle tercih edilmektedirler. Ancak taşıyabilecekleri DNA parçası yaklaşık 3 kilobazdır. Bakteriyofaj da denilen fajlar ise bakterilerin içerisine giren, üreyen ve genetik taşıyıcı olarak görev yapan viruslardır. Fajların bazıları bakterinin ölümüne neden olurken bazıları da kendi genomunu bakterinin genomuna aktararak onunla beraber replikasyona uğramaktadırlar. Kozmid ve lambda fajları en sık kullanılan faj vektörleridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Isıya dirençli polimeraz enzimi primerlerin 3’ ucundan başlayarak yeni bir DNA sentezlemektedir. Bu aşamaya uzama (elongation) adı verilmektedir. Uzama 70°C’de olmaktadır ve enzim bir primerin varlığına ihtiyaç duymaktadır. Doğru cevap D'dir.

Jel elektroforezi, DNA, RNA ve protein gibi biyolojik makromoleküllerin, elektriksel bir alanda, katı bir ortamda molekül ağırlıkları ve sahip oldukları elektrik yüküne göre göç etmeleri prensibine dayanmaktadır. Moleküllerin yük ve ağırlıklarına göre katettikleri mesafe de farklı olmaktadır. Diğer bir deyişle, düşük ağırlıklı moleküller ya da az baz çif­ti içerenler hızlı hareket ederken, büyük moleküller daha yavaş hareket etmektedirler. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kuş biyoreaktör hayvan değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Belirteç Yardımcılı Seleksiyon’da, DNA belirteçleri nicel karakterleri kodlayan genlerin yer aldığı kromozom bölgelerini işaret etmektedirler. Bu kromozomal bölgelere Nicel Karakter Lokusları (Quantitative Trait Loci, QTL) adı verilmektedir. QTL’ler, bir nicel karakterin ifade edilme derecesi üzerinde anlamlı etkileri bulunan lokuslardır. Verim karakterleri olarak da ifade edilen bu karakterlerin çoğu, her biri küçük etkilere sahip toplamalı birçok gen tarafından kontrol edilmektedirler. Doğru cevap A'dır.

Tekli nükleotit polimorfizmi (TNP; single nucleotide polymorphism, SNP): Genom üzerinde belirli bölgelerde bireyler arasındaki tek bazlık farklılığa dayanan (A,T, G ya da C) polimorfizm türüdür. Bu tek bazlık farklılıklar, bazı hayvanların farklı görünmesinin, bazı hayvanların hastalıklara dirençli olmasının ya da davranış farklılıkları olmasının sebebi olabilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Gen olarak tanımlanan ifade, anlamlı bir RNA transkripti ya da bir proteinden oluşan işlevsel bir biyolojik ürünün sentezi için gerekli olan bilgiyi içeren DNA parçasıdır. Genin kromozom üzerinde bulunduğu bölgeye lokus denir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

DNA’ daki 5 karbonlu şeker, deoksi-D-riboz şekeridir.  DNA yapısında pirimidin olarak urasil bulunmaz.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Çift sarmallı heliks yapının kararlılığı aynı zamanda ısıdan da etkilenmektedir. Isının 70 C°’den yüksek değerlere çıkması (özellikle 70-90 C°), yapıdaki hidrojen bağlarının kopmasına neden olur.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Genetik şifre, DNA’dan aktarıldıktan sonra m-RNA üzerinde her biri bir aminoasiti temsil eden üçlü nükleotitlerle kodlanmaktadır. Bu üçlü nükleotit dizilerine kodon denir. Kodonların t-RNA’daki karşılığına ise antikodon denir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Nükleolus ve nükleusta bulunan r-RNA’lar, ribozomların oluşturulmasında temel görev alan yapılardır. Toplam RNA miktarının %50-60’ını oluştururlar.

Doğru cevap C seçeneğidir.

X kromozomu Y kromozomuna göre daha büyük ve daha çok sayıda gen içermektedir. Doğru cevap E'dir.

Ökaryotlarda enhancer adı verilen özel bölgeler mevcuttur. Bu diziler başlangıç bölgesinden 70-90 nükleotit öncesinde bulunmaktadır. Transkripsiyonu arttırıcı özelliğe sahiptirler. Bu diziler ayrıca hücre ve doku farklılaşmasında görev alır.
Aynı yapıya sahip olan ancak farklı fonksiyonlara sahip hücrelerin oluşmasında
bu diziler görev yapmaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Kromatin üzerinde bulunan nükleozomlar, histonlar üzerine sarılmış olan DNA ipliğinden meydana gelmiş nükleoproteinlerdir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Kanatlılarda cinsiyetin belirmesiyle ilgili I, II, III, IV şıklarının hepsi doğrudur.

Adenin ile timin arasında iki hidrojen bağı, guanin ile sitozin arasında ise üç hidrojen bağı mevcuttur.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Cinsiyetin dış görünümü ile ilgili gelişmeler embriyonal gelişmenin ilk aşamalarında meydana gelmez. Doğru cevap A'dır.