TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

İntrinsik faktör: Midede parietal hücrelerden salınır. Doğru cevap A'dır.

Kedi, köpek, yırtıcı kuşlar ve domuz gibi hayvanlarda kusma kolay bir şekilde gerçekleşirken, atlarda midenin anatomik yapısından dolayı kusma olayı görülmemektedir. Doğru cevap C'dir.

Seçeneklerde verilen hayvanların mide hacimleri şöyledir: At:18 litre, Koyun: 29,6 litre, Kedi: 0,4 litre, Köpek: 4,3 litre, Domuz:8 litre. Bu nedenle koyunun mide hacmi diğer seçeneklerdeki hayvanlardan daha büyüktür. Doğru cevap B'dir.

Ekzositoz bir maddenin veziküller (kesecik) halinde plazma membranı ile hücre dışına geçmesidir. Doğru cevap E'dir.

Su ve elektrolitlerin emildiği yer kalın bağırsaktır. Doğru cevap D'dir.

At ve sıçanlarda safra kesesi yoktur. Doğru cevap C'dir.

Sodyum glikoz ve aminoasitlerin taşınmasından rol oynar. Doğru cevap A'dır.

Tükürüğün Görevleri
• Tükürükte bulunan müsin maddesi ağız mukozasının nemli ve kaygan tutulmasını sağlayarak mukozayı korur.
• İçerisinde bulunan bikarbonat sayesinde pH’yı nötrleştirir. Böylece dişlerin
Ca++ kaybetmesini önler.
• İçerisinde bulunan lizozim maddesi bazı mikrop türlerine karşı yok edici
özellik gösterir.
• Omnivorlarda (rat, domuz ve insan) ve karnivorlarda tükürükte bulunan
pityalin (alfaamilaz enzimi) nişastanın parçalanmasını sağlar.
• Civa, kurşun, üre gibi toksik etkili maddeler ile kuduz virüsü gibi etkenler
tükürükle dışarıya çıkartılır.
• Ruminantlarda tükürük ayrı bir öneme sahip olup, içerisinde bulunan bikarbonat ve fosfat tamponları sayesinde rumenin asit pH’sını nötralize etmektedir

Yutak(farenks) bölümünde başlatılan peristaltik hareketler midenin başlangıç kısmı olan kardiya’yı (yemek borusu-mide birleşim yeri) açarak lokmanın mideye geçişini sağlar.

Evcil hayvanlar iki önemli sınıfa ayrılırlar. 1.Geviş getirenler 2.Geviş getirmeyenler. Sığır koyun, keçi, deve, lama, geyik ve manda birinci gruptandır (çok odacıklı mide). Kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ve insan ise geviş getirmeyen gruptandır ve bunların mideleri tek odacıklı basit mide tipindedir. At ve domuz ise tek odacıklı bileşik mideye sahip olup geviş getirmeyen gruptandır.

İntrinsik faktör: Midenin parietal hücrelerinden salgılanan ve B12 vitamini emilimi için gerekli olan bir glikoproteindir.

Müsin: Midedeki tüm bölgelerden salgılanmaktadır. Mide mukozasını örtücü görev yapar. Mukus ve bikarbonat salgıları ile mideyi mekanik ve kimyasal zararlardan korur.

Kedi, köpek, yırtıcı kuşlar ve domuz gibi hayvanlarda kusma kolay bir şekilde gerçekleşirken, atlarda midenin anatomik yapısından dolayı kusma olayı görülmemektedir.

Yeni doğan yavru annenin memesinden emdiği sütü doğrudan abomazuma geçirir. Sütün doğrudan omasum yoluyla abomasuma aktarılmasının en önemli nedeni n. vagus ve emme refleksi etkisi ile sulkus özafagikus’un (sulkus retikularis) borulaşmasıdır.

Sekretin hormonu barsaklarda inhibitörik etki oluşturur.

Karaciğerin sindirim sistemi ile ilgili görevi safrayı yapmaktır.

Su ve elektrolitlerin emildiği yerdir. Kalın bağırsak mukozasında Na ve Cl’nin
emilimi ozmotik farklılık yaratarak suyun emilimine olanak sağlar.

Sindirim olaylarının kontrolünde sindirim sisteminin başlangıç bölümünde (ağız ve özefagus) sinirsel kontrol söz konusudur. Bundan sonraki bölümde (mide ve), özellikle duodenumda, hormonal kontrol sinirsel kontrolden daha üstün hale gelmektedir. Her iki kontrol (sinirsel ve hormonal) ince bağırsaklar boyunca beraber çalışmaktadır. Sindirim kanalının son bölümlerinde (rektum ve anüs) sinirsel kontrol daha önemlidir. Sindirim kanalında her bölümün görevi, besin maddelerini kendinden sonraki bölüm için hazırlamaktır. Sinir sistemi, (1) somatik (vücudun dış yapısı ile ilgili-istemli) (2) otonom (istemsiz çalışır ve sindirim kanalına hakimdir) sinir sistemi olarak iki bölümde incelenir. Otonom sinir sistemi sempatik ve parasempatik olmak üzere ikiye ayrılır. Bu iki bölüm, vücut fonksiyonlarının dengeli bir biçimde sürdürülmesi için işbirliği halinde aktiviteyi engelleyici (inhibisyon) veya arttırıcı (stimülasyon) olarak çalışmaktadır.

Tükürük Bezleri (Gl. Salivales)
Ağızda üç önemli tükürük bezi vardır. Bunlar, gl. parotis (kulak arkası), gl. mandibularis (çene altı) ve gl. sublingualis’tir (dilaltı). Ayrıca, gl. labialis dudaklarda, gl. buccalis yanaklarda, gl. pharyngea yutakta ve gl. palatina damakta bulunmaktadır.

Tükürük Bezleri (Gl. Salivales)
Ağızda üç önemli tükürük bezi vardır. Bunlar, gl. parotis (kulak arkası), gl. mandibularis (çene altı) ve gl. sublingualis’tir (dilaltı). Ayrıca, gl. labialis dudaklarda, gl. buccalis yanaklarda, gl. pharyngea yutakta ve gl. palatina damakta bulunmaktadır.