TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

Besin maddeleri, bitkisel ve hayvansal kaynaklı olduğundan evcil hayvanlar karnivor (etçil - kedi, köpek v.b.), herbivor (otçul - inek, koyun, keçi v.b.) ve omnivor (etçil-otçul - insan, domuz v.b.) olmak üzere üç grupta toplanır

Susuzluk (dehidrasyon) ise vücut suyunun azalması anlamındadır ve başlıca dört önemli semptomla ortaya çıkar. (1) İntraselüler (hücre içi) dehidrasyon, (2) ekstraselüler (hücre dışı) dehidrasyon, (3) hemoraji (kanama) ve kalp yetmezliği, (4) ağzın kuruması.

Ağızda üç önemli tükürük bezi vardır. Bunlar, gl. parotis (kulak arkası), gl. mandibularis (çene altı) ve gl. sublingualis’tir (dilaltı).

Tükürük bezlerinin salgıları farklı özelliktedir. Bunlar seröz, serömüköz ve müköz yapıda olabilir. Seröz salgı, içerisinde protein taşıyan, müsin bulunmayan ve inorganik maddelerden zengin bir salgıdır. Müköz salgıda müsin bol bulunur, protein ve inorganik maddelerin oranı çok azdır. Müköz salgı yoğun bir salgıdır. Serömüköz salgı ise ikisinin karışımı bir yapıdadır

Sempatik sistem, tükürük bezlerinin kan damarlarını daraltmakla (vazokonstriksiyon) görevlidir. Böylelikle, beze gelen kan miktarı az olacağından tükürük miktarı
da azaltılmaktadır. Parasempatik sinirler, damarları genişleterek (vazodilatasyon) beze fazla kan gelmesine ve tükürüğün artmasına neden olmaktadır. Tükürük, kandan yapılan bir sıvıdır.

Tükürükte bulunan müsin maddesi ağız mukozasının nemli ve kaygan tutulmasını sağlayarak mukozayı korur.

İçerisinde bulunan bikarbonat sayesinde pH’yı nötrleştirir. Böylece dişlerin Ca kaybetmesini önler.

İçerisinde bulunan lizozim maddesi bazı mikrop türlerine karşı yok edici özellik gösterir.

Omnivorlarda (rat, domuz ve insan) ve karnivorlarda tükürükte bulunan pityalin (alfaamilaz enzimi) nişastanın parçalanmasını sağlar.

Civa, kurşun, üre gibi toksik etkili maddeler ile kuduz virüsü gibi etkenler tükürükle dışarıya çıkartılır.

Ruminantlarda tükürük ayrı bir öneme sahip olup, içerisinde bulunan bikarbonat ve fosfat tamponları sayesinde rumenin asit pH’sını nötralize etmektedir.

Midenin yapısı ve çalışması türlere göre değişiklik göstermektedir. Evcil hayvanlar iki önemli sınıfa ayrılırlar. 1.Geviş getirenler 2. Geviş getirmeyenler. Sığır koyun, keçi, deve, lama, geyik ve manda birinci gruptandır (çok odacıklı mide). Kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ve insan ise geviş getirmeyen gruptandır ve bunların mideleri tek odacıklı basit mide tipindedir. At ve domuz ise tek odacıklı bileşik mideye sahip olup geviş getirmeyen gruptandır.

Midenin yapısı ve çalışması türlere göre değişiklik göstermektedir. Evcil hayvanlar iki önemli sınıfa ayrılırlar. 1. Geviş getirenler 2. Geviş getirmeyenler. Sığır koyun, keçi, deve, lama, geyik ve manda birinci gruptandır (çok odacıklı mide). Kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ve insan ise geviş getirmeyen gruptandır ve bunların mideleri tek odacıklı basit mide tipindedir. At ve domuz ise tek odacıklı bileşik mideye sahip olup geviş getirmeyen gruptandır.

Pernisiyöz anemi: Kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit) normal yapımı için gerekli olan B12 vitamini eksikliği ile ortaya çıkan bir hastalıktır.

Ağızda üç önemli tükürük bezi vardır. Bunlar, gl. parotis (kulak arkası), gl. mandibularis (çene altı) ve gl. sublingualis’tir (dilaltı). Ayrıca, gl. labialis dudaklarda, gl. buccalis yanaklarda, gl. pharyngea yutakta ve gl. palatina damakta bulunmaktadır. gl. buccalis dudakta değil yanaklarda bulunur. Doğru cevap E'dir.

Midenin yapısı ve çalışması türlere göre değişiklik göstermektedir. Evcil hayvanlar iki önemli sınıfa ayrılırlar. 1.Geviş getirenler 2.Geviş getirmeyenler. Sığır koyun, keçi, deve, lama, geyik ve manda birinci gruptandır (çok odacıklı mide). Kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ve insan ise geviş getirmeyen gruptandır ve bunların mideleri tek odacıklı basit mide tipindedir. At ve domuz ise tek odacıklı bileşik mideye sahip olup geviş getirmeyen gruptandır.

Mide asidi sakkaroz üzerine etkiyerek, emilebilir olan glikoz ve fruktoza parçalar. Bu nedenle parçalanmanın olduğu yer midedir. Doğru cevap C'dir.