TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

Ruminantlarda besin maddeleri yutulduktan sonra tekrar ağıza getirilip çiğnenerek geviş getirme yani ruminasyon olayı sürdürülmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Sempatik sistem, tükürük bezlerinin kan damarlarını daraltmakla görevlidir. Bu işleme vazokonstriksiyon adı verilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Pernisiyöz anemi, kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit) normal yapımı için gerekli olan B12 vitamini eksikliği ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Atlarda kardiyak (özefagusun mideye giriş noktası) sfinkter kaslarının çok kuvvetli olması ve yumuşak damağın (palatum molle) uzun olması nedeni ile kusma olayı görülmez. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kolesistokinin, duodenumdan salgılanır. Tuz asidi sekresyonunu engeller, pankreas enzimlerinin salınımını arttırır. Doğru cevap B şıkkıdır.

İnce bağırsaklarda başlıca;
• Peristaltik hareketler (solucanvari ileri giden hareketler)
• Segmentasyon hareketleri (kısa mesafe kasılmaları ile şekillenen karıştırıcı hareketler)
• Antiperistaltik hareketler (solucanvari geriye giden hareketler)
• Villus hareketleri bulunmaktadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Safra karaciğerde oluştuktan sonra safra kesesinde (insan, sığır, köpek, kedi gibi) depo edilir ve duktus koledikus kanalı ile duedonuma dökülür. Safra kesesi bulunmayan hayvanlarda (at, sıçan, güvercin gibi) ise doğrudan duedonuma aktarılır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Kolaylaştırılmış diffüzyon, maddenin yüksek yoğunluktan düşük yoğunluğa bir taşıyıcı sistem aracılığıyla geçirilmesidir. Doğru cevap D şıkkıdır. 

Pinositoz, bir maddenin hücre dışında bulunan küçük moleküller ile hücre içine geçmesi olayıdır. Hem aktif hem pasif taşınım vardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Misel, ince bağırsaktaki gerek pankreas lipazı gerekse bağırsak lipaz enzimi ile yağların monogliserid ve yağ asitleri haline gelmesi ve safra tuzları ile negatif kümeler oluşturmasıdır. Lipid-safra tuzu miselleri adıyla bilinmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sindirim kanalı içerisinde besin maddeleri mekanik, kimyasal ve mikrobiyolojik işlemlere uğratılır. Mekanik hareketler denilince, besinlerin ağıza alınması, çiğnenip tükürüklenmesi, yutulması, geviş getiren hayvanlarda (ruminant) ruminasyon, kusma, besinlerin geriye hareketi, mide, ince ve kalın bağırsaklardaki hareketler ile dışkılama anlaşılır. Sekretorik işlemler tükürük bezi, mide, pankreas, karaciğer ve bağırsak salgısı ile ilgili olaylardır. Mikrobiyolojik işlemler ise sindirim kanalında yerleşmiş olan mikroorganizmaların görevlerini içermektedir.

Açlıkta organizmada önce karbonhidratlar sonra yağlar, besin almama durumu sürdüğü takdirde en son olarak proteinler yıkımlanmaktadır.

Açlık ve susuzluk merkezi hipotalamusta yer almaktadır.

Seröz salgı, içerisinde protein taşıyan, müsin bulunmayan ve inorganik maddelerden zengin bir salgıdır.

Tükürükte bulunan müsin maddesi ağız mukozasının nemli ve kaygan tutulmasını sağlayarak mukozayı korur. İçerisinde bulunan bikarbonat sayesinde pH’yı nötrleştirir. Böylece dişlerin Ca++ kaybetmesini önler. İçerisinde bulunan lizozim maddesi bazı mikrop türlerine karşı yok edici özellik gösterir. Omnivorlarda (rat, domuz ve insan) ve karnivorlarda tükürükte bulunan pityalin (alfaamilaz enzimi) nişastanın parçalanmasını sağlar. Civa, kurşun, üre gibi toksik etkili maddeler ile kuduz virüsü gibi etkenler tükürükle dışarıya çıkartılır. Ruminantlarda tükürük ayrı bir öneme sahip olup, içerisinde bulunan bikarbonat ve fosfat tamponları sayesinde rumenin asit pH’sını nötralize etmektedir.

Atlarda bezsel yapı taşımayan kutan mukoza ile kaplı giriş bölümü vardır. Keçi, sığır, koyun, manda gibi ruminantlarda mide rumen, retikulum, omazum ve abomazum olarak adlandırılan dört odacıktan oluşmuştur.

Karaciğerin kanın depolanması ve filtrasyonu, heparin yapımı, bağırsaktan emilen çeşitli ilaç ve zehirlerin vücuttan atılması, karbonhidratların glikojen şeklinde depolanması, yağ ve protein metabolizmalarının kontrolü, keton bileşikleri ve üre yapımı, vitaminlerin ve demirin depo edilmesi ve bazı hormonların etkisiz hale getirilmesi gibi görevleri bulunmaktadır. Sindirim sistemi ile ilgili görevi ise safrayı yapmak olup, pankreastan salgılanan lipaz enzimi safra asitleriyle aktif hale gelmektedir.

Atlarda fermentatif sindirim yeri olan kalın bağırsaklarda (sekum) asit ürünlerin nötralizasyonu için bikarbonat (HCO₃^-) sekresyonu gerçekleşir.

Suda eriyen vitaminlerden C vitamini pasif difüzyonla bağırsak hücresine alınır.

Sindirim sistemi, sindirim kanalı içerisinde ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak (duodenum, ileum, jejunum), kalın bağırsak (kolon, sekum, rektum) ve anüs’ten oluşmaktadır.