TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

Akciğer Kapasiteleri

• İnspirasyon Kapasitesi: Dinlenme halinde ekspirasyonu takiben maksimal inspirasyonla alınan hava hacmidir.
• Fonksiyonel Rezidüel Kapasite: Normal ekspirasyon sonunda akciğerlerde kalan hava hacmidir.
• Vital Kapasite: Maksimal bir inspirasyondan sonra mümkün olan en kuvvetli ekspirasyon ile çıkarılan hava hacmidir. Vital kapasite, kronik bronşit, akciğer kanseri, astım, amfizem ve tuberküloz gibi hastalıklarda azalır. Vital kapasiteyi, akciğer ve göğüs kafesinin genişleyebilmesi, solunum kaslarının kuvveti, anatomik yapı, kilo ve fiziki aktivite durumu etkiler.
• Total Akciğer Kapasitesi: Maksimal inspirasyon sonunda akciğerlerde mevcut tüm hava hacmidir. Vital kapasite ve rezidüel hacim toplamına eşittir.

Hipoksi: Dokulara yeterli miktarda oksijen sunulamamasıdır. Hipoksinin 4 tipi vardır.
• Hypoxic hypoxia (Hipoksik Hipoksi): Bu tür hipokside, kanda ve alveollerde oksijen basıncı düşük olduğundan hemoglobin oksijeni bırakmaz. Deniz düzeyinden yüksek yerlerde, emphysema, asthma, pneumoni, solunum yollarının tıkanması, narkozda az oksijen verilmesi ile kalpte ve büyük damarlardaki anomalilerde gözlenir.
• Anemik Hipoksi: Hemoglobin azlığından ileri gelen bu çeşit hipokside, mevcut hemoglobinin oksijen ile doymuşluğu tamdır. Fakat hemoglobin miktarı azaldığı için, dokulara yeter miktarda oksijen sunulamaz. Anemi, kan kayıpları, karbonmonoksit (CO) zehirlenmesinde gözlenir.
• Stagnant Hipoksi: Bir organa, vücudun bir kısmına veya tamamına giden kanın azlığından meydana gelen bir hipoksidir. Oksijen basıncı normaldir. Kalp yetmezliğinde, vena kanının kalbe dönmesindeki bozukluklarda, kan kayıplarında ve şokta görülür.
• Histotoksik Hipoksi: Toksik etkilerle hücre oksidasyon mekanizmasının bozulması sonucu, kanda basıncı ve miktarı normal olan oksijenin kullanılamamasına bağlı gelişen bir hipoksi türüdür. Siyanür zehirlenmelerinde, narkotikler ve fazla alkol alımında görülür.

Böbrek, kapsula renalis denilen bir zar ile örtülmüştür. Dış kısmına korpus renalis, iç kısmına medulla renalis denir. Böbrek dokusu piramitlerden oluşmuştur. Böbreklerin ağırlığı vücut ağırlığından oldukça az olmasına rağmen (%0.5) kalpten pompalanan kanın yaklaşık olarak %20’si böbreklerden geçer.

Klirens, bir dakikada oluşan idrarla atılan maddeyi içeren plazma miktarıdır. Glomerular süzüntü miktarını belirlemede ve böbreklerde kan akımının normal olup olmadığını anlamada yararlanılır.

Bir dakikada oluşan idrarla atılan maddeyi içeren plazma miktarı, “klirens” terimini tanımlamaktadır.

Lumende bulunan su, sodyum ve klor distal tubul hücrelerine oradan da kana geçerler. Ancak distal tubullerde meydana gelen amonyak filtrata geçer yani lume doğru geçiş yapar. Distal tubullerde potasyum tubul sıvısına yani fitrata verilir.

Vesica ürinaria boşken 1., 2., 3. lumbal segmentten köken alan sempatik siniler kese kaslarını gevşetir.

Nefron, malpighi cisimciği (glomerulus ve bowman kapsülü), proksimal tubul, henle kulpu, distal tubul, toplama kanallarından oluşur.

Filtrasyon, böbreklere gelen kanın süzülmesidir. Rezorbsiyon, süzülerek kandan ayrılan vücut için gerekli maddelerin geri emilmesidir. Sekresyon ise vücut için yararsız veya zararlı maddelerin kandan alınarak tubul sıvısına verilmesidir. Homeostasisin korunması ve kanın pH’sının ayarlanmasında vücutta hem böbrekler hem de akciğerler görev alır. Oksijen ve karbondioksit miktarlarını belirli düzeyde tutmaya yarayan organlar akciğerlerdir.

Solunum, belirli bir süre için istek ile kontrol edilebilir. İnspirasyon merkezinin kendiliğinden ritmik olarak impuls çıkarma yeteneği vardır. İnspirasyon merkezinde en etkili uyarıcılar karbondioksit ve hidrojen iyonudur. İnspirasyon başladığında akciğerlerin şişmesi ile akciğerlerin daha fazla gerilmesini önlemek amacıyla ekspirasyon başlar. Ancak, solunumun kontrolünde pnömotaksik ve apnöstik merkezler pons cerebride bulunurken, medulla oblongata’da inspirasyon ve ekspirasyon merkezleri bulunur.

Asfeksi yani boğulma olayı, su yutmamak için larenkste meydana gelen şiddetli kasılmalar sonucu ölüm meydana gelmesidir.

Apnea, solunumun geçici bir süre durması halini ifade etmektedir

Siyanür zehirlenmeleri, toksik bir madde olan siyanüre bağlı görülen zehirlenmedir. Toksik etkilerle hücre oksidasyon mekanizmasının bozulması sonucu, kan basıncı ve miktarı normal olan oksijenin kullanılamamasına bağlı gelişen hipoksi türü histotoksiktir.

D ŞIKKI

A şıkkı.

C şıkkı

E şıkkı

B Şıkkıdır.

E şıkkı