TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

Vital Kapasite, maksimal bir inspirasyondan sonra mümkün olan en kuvvetli ekspirasyon ile çıkarılan hava hacmidir. Vital kapasite, kronik bronşit, akciğer kanseri, astım, amfizem ve tuberküloz gibi hastalıklarda azalır. Vital kapasiteyi, akciğer ve göğüs kafesinin genişleyebilmesi, solunum kaslarının kuvveti, anatomik yapı, kilo ve fiziki aktivite durumu etkiler.

Stagnant Hipoksi: Bir organa, vücudun bir kısmına veya tamamına giden kanın azlığından meydana gelen bir hipoksidir. Oksijen basıncı normaldir. Kalp yetmezliğinde, vena kanının kalbe dönmesindeki bozukluklarda, kan kayıplarında ve şokta görülür.

Siyanosis, anemik ve histotoksik hipokside görülmez. Hipoksik ve stagnant hipokside görülür.

Dokularda CO2 basıncı 45 mmHg’dır. Dokuya gelen kandaki CO2 basıncı ise 40 mmHg’dır.

Rezorbsiyon, süzülerek kandan ayrılan vücut için gerekli maddelerin geri emilmesidir.

Tatlı su balıklarında vücut için gerekli tuz, solungaçlardaki özel hücreler tarafından tatlı sudan alınır ve kana aktarılır. Vücut yüzeyi suya karşı geçirgen olmayan bir deriyle kaplıdır. İdrarları hipoozmotik olup böylece fazla su vücuttan uzaklaştırılır. Vücuttan su kaybını önlemek için bol miktarda su içerler. Nitrojen taşıyan metabolizma artığı amonyak halinde solungaçlardan dışarıya atılır. Böylece idrarla su kaybı önlenmiş olur. Balıkların böbreği, idrarı yoğunlaştıramaz.

Vücudun ihtiyacı düzeyinde distal tubullerden su, antidiüretik hormon aracılığıyla geri emilir. Antidiüretik hormon (vasopressin), hipofiz arka lobundan salgılanan bir hormondur. Hormonun salgılanması, hipotalamus tarafından kontrol edilir.

Klirens, bir dakikada oluşan idrarla atılan maddeyi içeren plazma miktarıdır. Glomerular süzüntü miktarını belirlemede ve böbreklerde kan akımının normal olup olmadığını anlamada yararlanılır.

Dinlenme halinde ekspirasyonu takiben maksimal inspirasyonla alınan hava hacmi inspirasyon kapasitesidir.

Akciğerler, bugünkü memeli hayvanlar ve insanlardaki biçimini alıncaya kadar uzun bir evrim geçirmiştir. Memeli hayvanların ve insanın solunum sistemi,
akciğerler ve bunlara havayı götüren yollar, toraks ve pleura (plöyra) boşluğu ile
bunların hacmini değiştiren kaslar ve bu yapılarla ilgili afferent ve efferent sinirlerden ibarettir. Solunum organları, burun boşluğu (cavum nasi), farenks (yutak),larenks (gırtlak), trachea, bronşlar, bronşioller ve alveollerdir.

Burun boşluğu mukozası altında lenf düğümleri vardır ve farenkse doğru sayıları artar.
Farenks solunum ve sindirim sisteminin ortak yoludur. Burun mukozasının arka
ve üst bölgesinde sarı renkli koku alanı bulunur. Köpek ve tavşanda iyi gelişmiştir.
Burnun arka kısmına östaki boruları açılır. Bu kanal dış ortamdaki basınç değişikliklerinde, orta kulağın uyum göstermesini sağlar. Epiglottis, dilin arkasında
bulunan bir doku parçasıdır. Yiyecek maddelerinin solunum yollarına kaçmasını
engellemek için larenks girişini kapatarak, gıdaları yemek borusuna yönlendirir

Göğüs kafesi ve akciğerlerin genişlemesiyle akciğerlere havanın girmesidir.
İnspirasyonda, diyaframın kontraksiyonu (kasılması) ve kostaların öne ve yukarı doğru hareketi etkili faktörlerdir. Diyafram, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayırır ve solunumun %75’inden sorumludur

Ekspirasyonda rol alan kasları iki grupta
inceleyebiliriz. Diyaframın alt yüzüne basınç yapan kaslar m. obliquus externus
abdominis, m. obliquus internus abdominis, m. rectus abdominis ile m. transversus abdominis, kostaların eski hale gelmesini sağlayan kaslar ise m. intercostales
interni ve m. transversus thoracis’dir.

Eupnea (I): Dinlenme halinde
iken yapılan solunum şeklidir.
Hyperpnea (II): Solunum sayısının (frekansı) ya da derinliğinin
veya ikisinin birden artmasına
denir.
Polypnea (III): Hızlı, yüzeysel,
kesik kesik yapılan solunumdur.
Apnea (IV): Solunumun geçici bir
süre durması halidir.

İnspirasyon Kapasitesi: Dinlenme halinde ekspirasyonu takiben maksimal
inspirasyonla alınan hava hacmidir.
• Fonksiyonel Rezidüel Kapasite: Normal ekspirasyon sonunda akciğerlerde
kalan hava hacmidir.
• Vital Kapasite: Maksimal bir inspirasyondan sonra mümkün olan en kuvvetli ekspirasyon ile çıkarılan hava hacmidir.

Siyanosis
Deri ve mukozaların normal rengini kaybedip mavimsi renge dönüşmesidir.

Boğulma (Asfeksi)
Su yutmamak için larenkste meydana gelen şiddetli kasılmalar sonucunda şekillenen ölüm olayına denir.
Oksijen Tedavisi ve Zehirlenmesi
Atmosfer basıncından daha düşük yoğunlukta (%60) oksijen tedavi için yeterlidir.
Atmosfer basıncından 2 katı basınçta oksijen etkisinde kalındığında akut oksijen
zehirlenmesi görülebilir. Oksijen tedavisi yapılırken oksijenin nemlendirilmesi,
ısı ayarlanması ve akış hızına dikkat edilmesi gerekir.

NEFRON
Böbreğin iş yapan en küçük birimi nefrondur. Malpighi cisimciği (glomerulus ve
bowman kapsülü), proksimal tubul, henle kulpu, distal tubul ve toplama kanalları
nefronu meydana getirir

KLİRENS (ARINMA)
Klirens, bir dakikada oluşan idrarla atılan maddeyi içeren plazma miktarıdır.
Glomerular süzüntü miktarını belirlemede ve böbreklerde kan akımının normal
olup olmadığını anlamada yararlanılır.

Glomerulus
Glomerulus, böbreğe gelen kanın süzüldüğü yerdir. Glomerulus kılcal damarları
iki arteriyol arasında yer almıştır (Resim 4.6). Buradaki kan basıncı, sistemik kılcal damarlarınkinin iki katıdır.