TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

Akciğer alveollerinde karbondioksitini kaybedip oksijen kazanan kan, vena pulmonalisler içinde kalbin sol kulakçığa getirilir. Buna pulmoner dolaşım denir. Sistemik dolaşımda ise akciğerlerde oksijenlendirilen kan sol kulakçıktan mitral kapağı geçerek sol karıncığa getirilir.

Hipovolemik şok, kanın ya da kanın sıvı kısmının azalması sonucu şekillenen şoktur. Kan kaybı, kusma ve ishalle sıvı kaybı, plazma kaybı gibi durumlar hipovolemik şokun nedenleri arasındadır.

Travmatik şokta, hipovolemik şoka göre daha fazla sıvı kaybı söz konusudur. Büyük yanıklar, ağır doku travmaları gibi durumlar sonucu travmatik şok şekillenir.

Kardiyojenik şok, kalbin sıvı volümünde herhangi bir eksilme olmaksızın kalbin pompa yeteneğinin azalması sonucu gelişen yetersiz doku kanlanmasından kaynaklanan şok çeşididir. Kardiyojenik şokun en büyük nedeni karıncık yetmezlikleridir.

Septik şok, bir enfeksiyon nedeniyle sistemik yangı yanıtının ortaya çıkması ve böylece kan akımındaki düzensiz dağılım sebebiyle doku kanlanmasındaki yetersizlik veya hücresel oksijen kullanımındaki bozukluklara bağlı olarak gelişen şok tablosudur.

Anaflaktik şok, çeşitli alerjiye neden olan maddelerin oluşturduğu aşırı alerjik reaksiyon sonucunda vücutta büyük oranda histamin salgılanması ile ortaya çıkan şok çeşididir.

Hipovolemik şok, kanın ya da kanın sıvı kısmının azalması sonucu şekillenen şoktur. Kan kaybı, kusma ve ishalle sıvı kaybı, plazma kaybı gibi durumlar hipovolemik şokun nedenleri arasındadır.

Travmatik şokta, hipovolemik şoka göre daha fazla sıvı kaybı söz konusudur. Büyük yanıklar, ağır doku travmaları gibi durumlar sonucu travmatik şok şekillenir.

Kardiyojenik şok, kalbin sıvı volümünde herhangi bir eksilme olmaksızın kalbin pompa yeteneğinin azalması sonucu gelişen yetersiz doku kanlanmasından kaynaklanan şok çeşididir. Kardiyojenik şokun en büyük nedeni karıncık yetmezlikleridir.

Septik şok, bir enfeksiyon nedeniyle sistemik yangı yanıtının ortaya çıkması ve böylece kan akımındaki düzensiz dağılım sebebiyle doku kanlanmasındaki yetersizlik veya hücresel oksijen kullanımındaki bozukluklara bağlı olarak gelişen şok tablosudur.

Anaflaktik şok, çeşitli alerjiye neden olan maddelerin oluşturduğu aşırı alerjik reaksiyon sonucunda vücutta büyük oranda histamin salgılanması ile ortaya çıkan şok çeşididir.

Hipovolemik şok, kanın ya da kanın sıvı kısmının azalması sonucu şekillenen şoktur. Kan kaybı, kusma ve ishalle sıvı kaybı, plazma kaybı gibi durumlar hipovolemik şokun nedenleri arasındadır.

Travmatik şokta, hipovolemik şoka göre daha fazla sıvı kaybı söz konusudur. Büyük yanıklar, ağır doku travmaları gibi durumlar sonucu travmatik şok şekillenir.

Kardiyojenik şok, kalbin sıvı volümünde herhangi bir eksilme olmaksızın kalbin pompa yeteneğinin azalması sonucu gelişen yetersiz doku kanlanmasından kaynaklanan şok çeşididir. Kardiyojenik şokun en büyük nedeni karıncık yetmezlikleridir.

Septik şok, bir enfeksiyon nedeniyle sistemik yangı yanıtının ortaya çıkması ve böylece kan akımındaki düzensiz dağılım sebebiyle doku kanlanmasındaki yetersizlik veya hücresel oksijen kullanımındaki bozukluklara bağlı olarak gelişen şok tablosudur.

Anaflaktik şok, çeşitli alerjiye neden olan maddelerin oluşturduğu aşırı alerjik reaksiyon sonucunda vücutta büyük oranda histamin salgılanması ile ortaya çıkan şok çeşididir.

Hipovolemik şok, kanın ya da kanın sıvı kısmının azalması sonucu şekillenen şoktur. Kan kaybı, kusma ve ishalle sıvı kaybı, plazma kaybı gibi durumlar hipovolemik şokun nedenleri arasındadır.

Travmatik şokta, hipovolemik şoka göre daha fazla sıvı kaybı söz konusudur. Büyük yanıklar, ağır doku travmaları gibi durumlar sonucu travmatik şok şekillenir.

Kardiyojenik şok, kalbin sıvı volümünde herhangi bir eksilme olmaksızın kalbin pompa yeteneğinin azalması sonucu gelişen yetersiz doku kanlanmasından kaynaklanan şok çeşididir. Kardiyojenik şokun en büyük nedeni karıncık yetmezlikleridir.

Septik şok, bir enfeksiyon nedeniyle sistemik yangı yanıtının ortaya çıkması ve böylece kan akımındaki düzensiz dağılım sebebiyle doku kanlanmasındaki yetersizlik veya hücresel oksijen kullanımındaki bozukluklara bağlı olarak gelişen şok tablosudur.

Anaflaktik şok, çeşitli alerjiye neden olan maddelerin oluşturduğu aşırı alerjik reaksiyon sonucunda vücutta büyük oranda histamin salgılanması ile ortaya çıkan şok çeşididir.

Hipovolemik şok, kanın ya da kanın sıvı kısmının azalması sonucu şekillenen şoktur. Kan kaybı, kusma ve ishalle sıvı kaybı, plazma kaybı gibi durumlar hipovolemik şokun nedenleri arasındadır.

Travmatik şokta, hipovolemik şoka göre daha fazla sıvı kaybı söz konusudur. Büyük yanıklar, ağır doku travmaları gibi durumlar sonucu travmatik şok şekillenir.

Kardiyojenik şok, kalbin sıvı volümünde herhangi bir eksilme olmaksızın kalbin pompa yeteneğinin azalması sonucu gelişen yetersiz doku kanlanmasından kaynaklanan şok çeşididir. Kardiyojenik şokun en büyük nedeni karıncık yetmezlikleridir.

Septik şok, bir enfeksiyon nedeniyle sistemik yangı yanıtının ortaya çıkması ve böylece kan akımındaki düzensiz dağılım sebebiyle doku kanlanmasındaki yetersizlik veya hücresel oksijen kullanımındaki bozukluklara bağlı olarak gelişen şok tablosudur.

Anaflaktik şok, çeşitli alerjiye neden olan maddelerin oluşturduğu aşırı alerjik reaksiyon sonucunda vücutta büyük oranda histamin salgılanması ile ortaya çıkan şok çeşididir.

DOLAŞIM SİSTEMİNİN FONKSİYONLARI

1. Sindirim sisteminde temel yapı taşlarına kadar parçalanmış besin maddelerinin doku ve hücrelere taşınması,

2. Dış ortamdan alınan oksijenin doku ve hücrelere taşınması,

3. İç salgı bezlerinde üretilen hormonların doku ve hücrelere taşınması,

4. Metabolizma sonucu ortaya çıkan karbondioksitin ve artık ürünlerin dış ortama atılabilmesi için belirli boşaltım ve solunum organlarına taşınması,

5. Metabolizma sonucu meydana gelen ısının ve dışarıdan alınan suyun vücuda dengeli bir şekilde yayılması.

Venalar

Kanın kapillar damarlardan kalbe dönüşünü sağlayan damarlar venalardır. Venaların duvarları daha ince ve daha az elastik yapıdadır. Bedendeki kanın büyük bir kısmı venalarda bulunur ve venalar kan depo görevine sahiptirler. Kana daha fazla ihtiyaç olduğunda venalar kasılarak kanı dolaşıma aktarırlar. Venalar kan basıncı en az ve dolayısıyla kan akış hızı en az olan damarlardır. Venaların çapları da çevreden merkeze doğru gittikçe büyür. Kapillar damarlardan kan venüllere toplanır. Venüllerde, çapları daha büyük olan venalara kanı taşır.

Arterler
Kanı, kalpten kapillar damarlara yani organ ve dokulara taşıyan damarlardır. Arterler, venalar gibi kapakçıklara sahip değildir ve kanın akış hızı arterlerde venalara göre daha fazladır. Organizmada toplam yüzey alanı ve vücudun dış yüzeyine yakınlık sırası en az olan damarlardır. Arterlerde kanın akış yönü merkezden çevreye doğrudur. Arterlerin çapları da merkezden çevreye doğru gittikçe küçülür. Çapı en büyük arter kalpten çıkan aorta olup, çapları küçüldükçe arter, daha da küçüldükçe arteriol, en uç noktaya kadar ulaşan arterlere ise kapillar adı verilir

KALBİN KANI POMPALAMASI VE KALP SİKLUSU
Kalbin kasılmasına sistol, gevşemesine de diyastol adı verilir. Kalbin bir sistol, diyastol ve peşi sıra dinlenme evresine kalp siklusu denir. Kalp siklusunda her iki kulakçık birlikte ve her iki karıncık da birlikte kasılır. Kulakçıkların kasılması ile kan, atriyoventriküler kapakçıklar (sağda triküspidal, solda mitral kapak) yoluyla karıncıklara yollanır. Karıncıkların sistolü ile kan, sağ taraftan pulmoner semilunar kapak yoluyla pulmoner artere, sol taraftan ise aortik semilunar kapak yoluyla da aortaya gönderilir.

Çeşitli alerjiye neden olan maddelerin oluşturduğu aşırı alerjik reaksiyon sonucunda vücutta büyük oranda histamin salgılanması ile ortaya çıkan şok çeşidi, anafilaktik şoktur.

Kan basıncının düzenlenmesinde kan damarlarını daraltan endotelin, angiotensin II, vazopressin, katekolaminler gibi ve kan damarlarını genişleten natriüretiik peptidler, kinin-kallikrein sistemi, nitrikoksit, prostasiklin, adrenomedüllin gibi genel ve lokal etkili hormonlar rol oynar.

Venalarda kan yer çekimine ters yönde dolaştığından içlerindeki kanın geri dönmesini engelleyen kapakçıklar (1 numara) bulunur. Endotel ve elastik tabaka tunika intima (2 numara), kas tabakası tunika media (3 numara) ve en dış fibröz tabaka ise tunika adventisya (4 numara) adını alır.

Kalp, kendi kendine uyarım oluşturup kasılma özelliğine sahip bir organdır. Bununla birlikte değişen çevre koşullarına karşı kalbin kasılma kuvveti ve dakika atım sayısı otonom sinir sistemi tarafından sürekli olarak düzenlenir. Otonom sinir sisteminin sempatik kolu kalbin tüm bölümlerine etki ederek, kalp atım sayısı, kasılma ve pompalama gücünü artırır. Otonom sinir sisteminin parasempatik kolu ise, daha çok sinoatrial düğüm, daha az ise atrioventriküler düğüm üzerine etkilidir. Kalbin parasempatik siniri kalbin atım sayısı, kasılma ve pompalama kuvvetini azaltır.

Karıncıklar sistol yapmaya başladığında atrioventriküler ve semilunar kapaklar kapalıdır.