TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ

DOLAŞIM SİSTEMİNİN FONKSİYONLARI
1. Sindirim sisteminde temel yapı taşlarına kadar parçalanmış besin maddeleri ile dış ortamdan alınan oksijen ve iç salgı bezlerinde üretilen hormonların doku ve hücrelere taşınması,
2. Metabolizma sonucu ortaya çıkan karbondioksitin ve artık ürünlerin dış ortama atılabilmesi için belirli boşaltım ve solunum organlarına taşınması,
3. Metabolizma sonucu meydana gelen ısının ve dışarıdan alınan suyun vücuda dengeli bir şekilde yayılması.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Kan, kalbin sağ kulakçığına vena kavalar aracılığı ile getirilip, kalbin sağ karıncığından arteria pulmonalis aracılığıyla gönderilir; kalbin sol kulakçığına ise vena pulmonalis ile getirilip, kalbin sol karıncığından aorta ile gönderilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Akciğer alveollerinde karbondioksitini kaybedip oksijen kazanan kan, vena pulmonalisler içinde kalbin sol kulakçığa getirilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kalbin ileti sistemi sinoatrial düğüm olarak isimlendirilen bölgeden başlar. Sinoatrial düğüm sağ kulakçığın üst duvarında bulunur ve özelleşmiş kalp kası hücrelerinden oluşmuş bir bölgedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kalp kulakçıklarına gelen kanın yaklaşık %70’i kulakçık sistolüne gerek kalmadan atrioventriküler kapaklar yoluyla kalp karıncıklarına geçer. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kulakçıkların sistolü ve diyastolü daha pasif oluşurken, karıncıkların sistolü; izometrik kasılma, maksimal fırlatma ve yavaş fırlatma evrelerini, karıncıkların diyastolü ise; izometrik gevşeme, hızlı dolma ve yavaş dolma evrelerini içerir. Karıncıklar sistol yapmaya başladığında atrioventriküler ve semilunar kapaklar kapalıdır. Karıncık kaslarının gerginliğinin arttığı bu döneme izometrik kasılma dönemi adı verilir. Bu dönemde kanın karıncık duvarına yaptığı basınç artar ve bu basınç aorta ve pulmoner arter içindeki basıncı geçince semilunar kapakların açılmasına ve kanın bir kısmının aorta ve pulmoner artere fırlatılmasına neden olur. Buna maksimal fırlatma denir. Geriye kalan kan damarlar içine daha yavaş bir şekilde gönderilir ki buna da yavaş fırlatma denir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Bütün kan damarlarının içini endotel tabakası kaplar. Kapillar damarlar sadece endotel tabakasından yapılmıştır. Büyük kan damarlarının endotel tabakası üzerinde elastiki ve kollajen ipliklerden bir tabaka ve bunun üzerinde de sirküler ve uzunlamasına düz kaslardan yapılmış bir kas tabakası bulunur. En üstte ise fibröz bir dış örtü bulunur. Endotel ve elastik tabaka tunika intima, kas tabakası tunika media ve en dış fibröz tabaka ise tunika adventisya adını alır. II ve III numaralı öncüller yanlıştır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Venöz dönüşü dört faktör etkiler; i) ekstremite venlerinin refleks olarak daralması, ii) iskelet kaslarının pompalayıcı etkisi, iii) venöz kapakçıklar, iv) solunum pompası. Doğru cevap E şıkkıdır.

Canlının sistolik ve diyastolik kan basıncının normal sınırların üzerine çıkması hipertansiyon olarak değerlendirilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Anatomik olarak kalp, sağda ve solda birer kulakçık (atrium) ve karıncık (ventrikül) olmak üzere dört boşluktan oluşur. Sağdaki kulakçık ve karıncığı triküspidal kapak; soldaki kulakçık ve karıncığı ise biküspidal ya da mitral kapak ayırır. Kalbin sol karıncığı ile kalpten çıkan ve organizmanın en büyük atardamarı olan aort damarının başlangıcı arasında aortik semilunar kapak vardır.

Kan, kalbin sağ kulakçığına vena kavalar aracılığı ile getirilip, kalbin sağ karıncığından arteria pulmonalis aracılığıyla gönderilir;
kalbin sol kulakçığına ise vena pulmonalis ile getirilip, kalbin sol karıncığından aorta ile gönderilir.

Kan vücutta iki ana sistemde dolaşır; pulmoner ve sistemik dolaşım. Pulmoner dolaşımda, kalpten oksijensiz kan akciğerlere taşınır, oksijenlenir ve geri kalbe döner. Bedeni dolaşan oksijeni kullanılmış kan, vena kavalar ile sağ kulakçığa getirilir.

Kalbin kasılmasına sistol, gevşemesine de diyastol adı verilir. Kalbin bir sistol, diyastol ve peşi sıra dinlenme evresine kalp siklusu denir. Kalp siklusunda her iki kulakçık birlikte ve her iki karıncık da birlikte kasılır

Kalp enerji kaynağı olarak daha çok yağ asitlerini (%65 oranında), daha az olarak da glikoz, laktat, piruvat ve keton cisimlerini (%35 oranında) kullanır. Kalp enerji kaynağı olarak normal koşullarda glukoz ve laktatı eşit düzeyde tüketirken, egzersiz esnasında iskelet kaslarında meydana gelen laktat kan yoluyla kalbe gelir ve glikoza oranla daha yüksek oranda enerji kaynağı olarak kullanılır.

Dolaşım sistemi kana sürekli hareket veren bir motor yani kalp ile kanın içinde dolaştığı damar sisteminden oluşmuştur. Genel olarak kalpten çıkan damarlara arter, kalbe açılan damarlara ise vena denir. Doğru cevap B’dir.

Dolaşım sisteminin fonksiyonları; 1. Sindirim sisteminde temel yapı taşlarına kadar parçalanmış besin maddeleri ile dış ortamdan alınan oksijen ve iç salgı bezlerinde üretilen hormonların doku ve hücrelere taşınması, 2. Metabolizma sonucu ortaya çıkan karbondioksitin ve artık ürünlerin dış ortama atılabilmesi için belirli boşaltım ve solunum organlarına taşınması, 3. Metabolizma sonucu meydana gelen ısının ve dışarıdan alınan suyun vücuda dengeli bir şekilde yayılması. Doğru cevap E’dir.

Kanı, kalpten kapillar damarlara yani organ ve dokulara taşıyan damarlardır.
Arterler, venalar gibi kapakçıklara sahip değildir ve kanın akış hızı arterlerde venalara göre daha fazladır. Organizmada toplam yüzey alanı ve vücudun dış yüzeyine yakınlık sırası en az olan damarlardır. Arterlerde kanın akış yönü merkezden
çevreye doğrudur. Arterlerin çapları da merkezden çevreye doğru gittikçe küçülür. Çapı en büyük arter kalpten çıkan aorta olup, çapları küçüldükçe arter, daha
da küçüldükçe arteriol, en uç noktaya kadar ulaşan arterlere ise kapillar adı verilir.

Sağdaki kulakçık ve karıncığı triküspidal kapak; soldaki kulakçık ve karıncığı ise biküspidal ya da mitral kapak ayırır. Kalbin sol karıncığı ile kalpten çıkan ve organizmanın en büyük atardamarı olan aort damarının başlangıcı arasında aortik semilunar kapak vardır. Benzer olarak pulmoner semilunar kapak sağ karıncık ile kanı akciğerlere taşıyan arteria pulmonalis arasında bulunur. Doğru cevap E’dir.

Kalbin dış yüzünü perikard denilen bir zar kaplar. Bu zar ile kalp arasında, kalbin çalışırken rahat hareket edebilmesi için çok az miktarda kayganlaştırıcı sıvı bulunur. Perikardın fibröz ve seröz perikard olarak iki kısmı vardır. Seröz perikardın dış kısmı parietal, iç kısmı ise viseral perikard adını alır. Endokard ise kalp duvarının ve kapaklarının iç yüzeyini örten ince fibröz zardır. Doğru cevap D’dir.