TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ

Furosemid

N-asetilsistein

Apomorfin

Dimetikon

Atropin

Hipofiz Kaynaklı Gonadotropinler
İlaç örnekleri: Follükül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinize edici hormon (LH).

Etkileri: FSH, dişilerde yumurtalıklarda folliküllerin gelişmesini ve östrojen salınımını, erkeklerde ise spermanın gelişimini sağlar. LH ise olgunlaşan follikülün patlamasını ve ovumun (yumurta) dışarı atılmasını, korpus luteumdan progesteron salınımını teşvik eder. Erkeklerde ise Leydig hücrelerini uyararak testosteron salınımını sağlar.
Kullanılmaları: FSH, ineklerde süperovülasyon için kullanılır.

Hipofiz Kaynaklı Gonadotropinler

İlaç örnekleri: Follükül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinize edici hormon (LH).

Tiroid Bezi Hormonları
İlaç örnekleri: Levotiroksin sodyum.
Etkileri: Yağ, protein ve karbonhidrat metabolizması gibi çeşitli fizyolojik işlevlerin hızına etki eder. Protein sentezini ve glukoneogenezi artırır.
Kullanılmaları: Bütün türlerde hipotiroidizmin sağaltımında kullanılır.

Serotonin Antagonistleri
İlaç örnekleri: Ketanserin, ondansetron, cisaprid.
Etkileri: Vagal sinir sonlarında veya beyinde kemoreseptör trigger zon(CTZ)’da bulunan 5HT3 reseptörleri bloke ederek bulantıyı keserler.
Kullanılmaları: Ondansetron, diğer kusma kesicilerin etki etmediği, sisplatin gibi
kanser tedavisinde kullanılan ilaçların neden olduğu kusmayı önlemek amacıyla köpeklerde kullanılır.

Balgam Söktürücüler (Ekspektoranlar)
İlaç örnekleri: Benzoin, balsam, okaliptus yağı, gayakol, amonyum klorür, asetatlar, asetikasit, kreozot, guafenezin, potasyum iyodür, ipeka, sodyum sitrat.
Etkileri: Bu grup ilaçlar farklı mekanizmalarla solunum yollarındaki salgının kıvamını (vizkosite) azaltarak ve hacmini artırarak atılmasını kolaylaştırırlar; Potasyum iyodür,bir oral tuz ekspektorandır. Guafenezin (gliseril gayakolat), bir gayakol (odun katranı) derivesidir. Her ikisi de mide mukozasında irritasyona neden olarak, vagal refleksle bronş sekresyonunu artırır.
Kullanılmaları: Solunum yolları hastalıklarında balgamın çıkarılmasını kolaylaştırmak için kullanılırlar.

Solunum Yollarını Genişletenler
İlaç örnekleri: Antikolinerjiklerden atropin ve ipratropium bromür (atropine göre yan etkileri az); glikopirolat; β-adrenerjik agonistlerden klenbuterol, salbutamol, terbutalin, efedrin; teofilin, ksantin grubu ilaçlardan aminofilin, etamifilin kamsilat; antihistaminiklerden ketotifen ve kromolin sodyum; kortikosteroidlerden flutikason, butesonid, dekzameton, beklometazon, prednizon, prednizolon gibi ilaçlar bulunur.
Etkileri: Atropin antimuskarinik etkiyle, ksantinler fosfodiesterazı inhibe edip
cAMP’yi artırarak, β-adrenerjik agonistler β2 reseptörler aracılığıyla ve adenilat siklazın etkisiyle cAMP’yi artırarak (ATP’den enzim etkisiyle AMP şekillenmesi) etkilerini gösterirler.
Antihistaminikler mast hücre stabilizasyonuna neden olarak, kortikosteroidler
mast hücre ve lizozomal membran stabilizasyonuna neden olarak etkilerini gösterirler.
Kullanılmaları: Küçük hayvanların kalp ve solunum sistemi hastalıklarında tedaviye yardımcı ilaç olarak kullanılırlar.

İDRAR SÖKTÜRÜCÜLER (DİÜRETİKLER)

İdrar söktürücüler, kimyasal yapıları ve etkilerine göre sınıflandırılırlar; karbonik anhidrazı engelleyenler, tiazidler, kıvrım işeticiler, potasyum tutanlar, ozmotik işeticiler, metilli ksantinler diye ayrılabilirler.
İlaç örnekleri: Asetazolamid (karbonik anhidraz engelleyici); klorotiazid, hidroklorotiazid, bendrofluazit (tiazid grubu işeticiler); furosemid (kıvrım işetici), etakrinik asit (kıvrım işetici); triamteren ve amilorid (potasyum tutan işeticiler); mannitol (ozmotik işetici); kafein, teofilin, teobromin (metilli ksantinler) başlıcalarıdır.

Koloretikler (Safra Miktarını Artıranlar)
İlaç örnekleri: Trithiomethoxyphenylpropene-Anethol Trithione, menbuton, klanobutin.
Etkileri: Safra yapımını artırarak.
Kullanılmaları: Safra noksanlığına bağlı sindirim bozukluklarında.

Damarları Genişletenler
İlaç örnekleri: Kaptopril, enalapril, prazosin, hidralazin, nitrogliserin, minoksidil.
Etkileri: Damar düz kaslarında genişlemeye yol açarlar.
Kullanılmaları: Özellikle konjestif kalp yetmezliğinde kalbin önündeki yükü hafifletmek için kullanılırlar.

Gonadotropik hormonlar, hipofiz, serum ve plasenta kaynaklıdır. Doğru cevap E'dir.

Glukoneogenez şeker olmayan kaynaklardan şeker sentezidir.

Kaptopril anjiyotensin antagonistleri arasında yer alırken, diğer seçenekerlde verilenler diüretik ilaçlardır. Doğru cevap B'dir.

Verilen seçeneklerin hepsi diüretiklerle ilgili olarak doğrudur. Doğru cevap E'dir.

N-asetilsistein mukolitik iken, potasyum iyodür ve benzoin balgam söktürücü, efedrin ve psödoefedrin ise dekonjestan özelliktedir. Doğru cevap A'dır.

Verilen bilgilen hepsi doğrudur. Doğru cevap E'dir.