TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ

Erimek (Eritmek) :İlaçlı maddelerin ihtiva ettikleri etkin maddelerin çözdürücü bir maddeyle çözündürülmesi işlemidir. Çözdürücü olarak başlıca su, alkol, alkollü-su, sıvı yağlar (zeytin yağı gibi) ve organik çözücülerden (asetonitril, eter, etilalkol, kloroform, petroleteri gibi) yararlanılır. Herhangi bir kayıt yoksa, çözdürme ortamının sıcaklığı 15-25°C olarak ayarlanır.

Kapsül: Hoş olmayan tat ve kokusu bulunan katı ve sıvı ilaçların verilmelerinde yararlanılan silindirik şekilde jelatin kaptır. Kapsüller ağızdan, düz bağırsak ve vajinal yolla uygulanırlar. Mide asiti ve enzimlerle parçalanabilen ilaçlar da keratin ve mide asitine dayanıklı diğer maddelerle kaplanmış kapsüller şeklinde kullanılırlar; bunlar, bağırsaklarda dağıldıkları için, bağırsak kaplamalı kapsül diye bilinirler. Jelatin kapsüllerden sadece jelatin ihtiva edenler sert; jelatin, şeker, gliserin veya arap zamkı ihtiva edenler yumuşak jelatin kapsül olarak bilinirler. Yumuşak kapsüller tek parçadan, sert olanlar birbirine geçebilen iki kısımdan (kap ve kapak) yapılmıştır.

Lapa: Genellikle enva, un, kepek, patates, bulgur, sabun, nişasta gibi maddelerin su, süt, sirke ile karıştırılmasıyla hazırlanan ve dışarıdan kullanılan ilaç şeklidir; bileşimine, kreolin, kurşun asetat gibi maddeler de katılabilir. Lapalar yumuşatıcı, yangı azaltıcı, irkiltici veya irkilti azaltıcı, ağrı kesici ve serinletici olarak etkirler ve bu amaçlarla kullanılırlar.

Bulamaç: Daha koyu kıvamlı olması dışında, karışıma benzeyen, yeteri kadar çözünmemiş maddeleri süspansiyon halinde tutan sulu, sıvı bir ilaç şeklidir. Magnezyum oksit bulamacı antasid ve sürgüt; bizmut bulamacı antasid ve büzüştürücü olarak kullanılır.

Yeni ilaçların bulunması ve geliştirilmesinde deney hayvanlarında yeterli ölçüde incelenmiş maddelerin normal-sağlıklı ve hasta insan ve hayvanlarda denenmeleri ve değerlendirilmeleriyle uğraşan bilim dalı klinik farmakolojidir. Doğru cevap B'dir.

Kemoterapi: Bakteri, mantar, iç ve dış parazitler, virüs gibi mikroroganizmalardan ileri gelen hastalıkların sağaltımı, önlenmesi ve kontrolünde kullanılan ilaç ve diğer maddelerden bahseder; kemoterapi esasta ilacın vücuda (konak) değil, ona yerleşen mikroorganizmaya (konuk) etkiyi inceler. Terim, tümöral hastalıkların sağaltımı ve önlenmesi amacıyla kullanılan ilaçları ve uygulamaları da kucaklar. Doğru cevap C'dir.

İlaçlar hastada sebebi ortadan kaldırarak tam bir iyileşme sağlayabilirler; bu şekilde etki oluşturan maddelere etiyotrop ilaçlar, etkiye de etiyotrop etki adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Kinolon haricinde tüm şıklarda verilenler doğal kaynaklı etkin maddeler arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Hamameli tanen yapısındaki bir doğal kaynaklı etkin maddedir diğer şıklarda verilenler ise müsilaja sabip doğal kaynaklı etkin maddeler arasındadır. Doğru cevap D'dir.

Yeni bir ilaç (veya yeni bir molekül) içeren ilaç ürünü, onu geliştiren/hazırlayan ilaç firması tarafından ilaç bazında belli bir süre patent koruma altına alınır; böyle bir ilaç uygulamada referans ilaç/orijinal ilaç diye bilinir. Doğru cevap A'dır.

Orijinal ilacın bir diğer ismi patentli tıbbi üründür, jenerik ilaç ise patentli tıbbi ürüne eşdeğer ilaçtır. Doğru cevap E'dir.

Sırasıyla 

150X1.5=225

150/5=30

150/10=15 tir.

Majistral ilaçlar: Hekimin reçetesine açık formülünü ve yapılışını yazdığı ilaçlardır. Doğru cevap D'dir.

Hastalara verilmeden önce, en uygun ilaç şekillerinin hazırlanması için, ilaç ilkel maddelerinin (ham ilaç) hayvanlara uygulanabilir bir şekle sokulması için yapılan işlemlere farmasötik işlemler adı verilir. Bu işlemlerin başlıcaları aktarmak, çözdürmek, damıtmak, elemek, eritmek, ergitmek, ısıtmak, karıştırmak, kurutmak, liyofilize etmek, mikropsuzlaştırmak, ölçmek, özütlemek, sıkmak, süzmek, tartmak, temizlemek, toz etmektir. Doğru cevap C'dir.