TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 8

Kimyasal gübrelerin kullanılması, dışkı/kanalizasyon akıntıları, fosil yakıtlarının yakılması, kâğıt işleme ve nitrik asit üretimi gibi endüstriyel işlemler sırasında nitrojen (N) ve fosfor (P) gibi yaşamın devamını sağlayan temel besin maddeleri çevreye salıverilirler.

Su hayvanları yetiştiriciliğinde sadece kemoterapötikler değil, pestisidler, oksidanlar, dezenfektanlar, algisidler ve biyosidler de kullanılmaktadır. Doksisiklin kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde kullanılan bir ilaçtır dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Su altında yaşayan veya su seviyesine çıkan bitkilere saldıran organizmalara perifiton denir. doğru cevap B'dir.

Brodifakum gibi antikoagulan rodentisitler, vitamin K redüktaz enzimini inhibe ederek kanın pıhtılaşmasını engellerler. Böyle bileşikler oldukça toksik etkilidir ve hedef olmayan küçük memelileri doğrudan etkileyebilirler. Ayrıca avcı kuşlarda (akbaba, peçeli baykuş, kızıl çaylak) ve vizon, kokarca ve kızıl tilki gibi etçil memelilerde sekonder zehirlenme de görülebilir.

Levamizol içeren bir tavuk budu haşlandığında ihtiva ettiği ilaç %70 oranında azalmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Kloramfenikol ilacı, iki saat boyunca kaynatılan sütte %10 oranında azalma göstermektdir. Doğru cevap B'dir.

Hayvanlarda hastalıkların sağaltımı, önlenmesi ve kontrolü ile gelişmenin hızlandırılması amacıyla kullanılan ilaç ya da kimyasal maddelere doğrudan veya dolaylı yoldan maruz kalma sonucunda, besin değeri taşıyan hayvanların doku ve organları ile bunlardan elde edilen gıdalarda biriken veya depolanan ana madde veya metabolitlerine kalıntı denir.

Hayvan dokularında en fazla rastlanan antibiyotik kalıntıları streptomisin, penisilin, sulfametazin ve oksitetrasiklindir. Özellikle penisilin ve oksitetrasiklinlerin uzun etkili formülasyonları daha fazla risk oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Sayfa 119'da verilen tabloya bakıldığında en etkili yöntemin Derin dondurucuda (-18) 1 ay tutma olduğu ve % 80-84 azalma gözlendiği görülmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yetkili otorite, Bakanlık düzeyinde Tarım ve Orman Bakanlığı olup, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nde; Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk Sağlığı Daire Başkanlığı’dır. Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk Sağlığı Daire Başkanlığı 4 Çalışma Grubuna ayrılmaktadır. Bu çalışma grupları aşağıdaki gibidir. • İyi Üretim ve Dağıtım Uygulamaları, • Pazarlama İzinleri, • Farmakovijilans, İthalat, Satış ve Veteriner Tıbbi Ürün Takip, • Gıda Kaynaklı Zoonozlar ve Hayvansal Yan Ürünler'dir. Doğru cevap E'dir.

Veteriner sağlık ürünlerinin onayını, kimyager, kimya mühendisi, eczacı veya veteriner hekim olan gerçek kişiler veya bu kişilerden birini istihdam eden tüzel kişiler alabilir. Bunlardan, veteriner biyolojik ürünlerin onayını, sadece veteriner hekimler ve veteriner hekim istihdam eden tüzel kişiler alabilir. Doğru cevap B'dir.

Reçeteler, reçeteyi düzenleyecek veteriner hekimin görevli olduğu yere bağlı olarak A ve B sınıfı olarak iki gruba ayrılır; A seri numarası ile numaralandırılmış reçeteler Bakanlık bünyesinde, yerel idareler, veteriner fakültesi klinikleri veya 
diğer kamu kurumlarında görevli veteriner hekimlerin düzenledikleri reçetelerdir. B seri numarası ile numaralandırılmış reçeteler mesleğini Serbest Veteriner Hekim olarak icra edenler tarafından düzenlenen reçetelerdir. Doğru cevap B'dir.

İlaç kalıntı arınma sürelerine (İKAS) uyulmaması ilaç kalıntılarının bir diğer sebebidir. İKAS, gıda değeri olan doku ve organlarda, istenmeyen veya zehirleyici etkileri bakımından önem taşıyan ilaç veya kimyasal madde kalıntılarının, tüketiciler için güvenli bir düzey veya yoğunluğa inene kadar ilaç uygulanan hayvanların kesilmemesi gereken süreyi ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Poikiloterm canlılar vücut sıcaklıkları ortam ısısına göre değişen canlılardır.  Poikiloterm canlılar olan balıklarda ilaçların kinetikleri ve kalıntıları balık türleri arasında ve ortam ısısı gibi faktörlere bağlı olarak önemli ölçüde değişkenlik gösterir. Doğru cevap D'dir.

Hücreler ve yaşayan dokular üzerinde yıkıcı, tahrip edici, zarar verici özelliği bulunan yani zehir vazifesi gösteren madde veya etkiye toksik denir. Doğru cevap a'dır.

Mikotoksinler, toksin çeşitine göre değişmekle birlikte, genel olarak aşağıdaki etkilere neden olur.
• Hepatotoksik etki (Aflatoksinler, sporidesmin gibi): Karaciğer üzerinde zehir etkisi gösteren etki.

Doğru cevap b'dir.

Aflatoksinler (AF’ler) Aspergillus flavus, A.parasiticus ve A.nomius gibi mantarların gıda ve yemlerdeki toksik metabolitleridir. Doğru cevap c'dir.

Siklopiazonik Asit: Bazı Aspergillus ve Penicillumlar tarafından sentezlenir. Hayvanlarda katalepsi, opistotonus gibi nörolojik semptomlara yol açar. Karaciğer, böbrek ve sindirim sistemi hedef organlardır. İngiltere’de, 1962 yılında meydana gelen “Turkey X (Hindi X)” hastalığı’nın ortaya çıkmasında aflatoksinle birlikte rol oynadığı belirtilmektedir. Yemde bulunan siklopiazonik asit laktasyondaki hayvanlarda süte geçmektedir.

Doğru cevap d'dir.