TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 4

Aerosol (A): Etkin maddeyi içeren sıvı çözeltinin basınçlı bir kabın içine konulmasıdır. Bu cihazlar sprey veya duman olarak salıvermeyi sağlamak için itici bir gazla karıştırılmış az miktarda etkin madde içerirler.

Toksikoloji kelime olarak zehir bilimi demektir. Yunanca zehir manasına gelen toxicon ve
bilim anlamına gelen logos kelimelerinden türetilmiştir.

Paracelsus (MS 1493-1541) zehiri “herşey zehirdir, zehir olmayan madde yoktur, öldürücü ve iyileştirici özelliği belirleyen ise kullanılan dozdur” şeklinde günümüzde geçerli olan şekilde tanımlamıştır.

Orfila (MS 1787-1853) çağdaş anlamda toksikolojinin kurucusudur. Zehirli kimyasal maddeler ile biyolojik sistemler arasındaki ilişkiyi tanımlayarak; zehirlerin tanısına temel oluşturacak şekilde analitik ve adli toksikolojinin gelişimine öncülük etmiştir.

Klinik toksikoloji: Zehirlenmelerin nedeni, zehirlerin hayvanlardaki etkileri, tanı ve tedavisinden bahseden alt bilim dalıdır.

İmmunotoksikoloji: İlaç ve zehirlerin canlıların bağışıklık sistemi üzerine olan etkilerini inceler.

Madensel zehirler: Bakır, kurşun, civa, kadmiyum, arsenik, bizmut, talyum, fosfor, flor ve diğer elementler gibi geniş bir grubu kapsar.

1 mg/kg veya daha düşük dozlarda alındıklarında akut ve kronik düzeyde zehirlenmeye yol açan zehirli maddelerin zehirlilik derecesi aşırı zehirlidir.

Akut zehirlenme: Toksik bir maddenin yüksek ve çoğunlukla tek dozda veya 24 saat içinde bir kaç kez alınmasıyla oluşan; kısa sürede zehirlenme belirtileri ve ölümle sonlanan bir zehirlenme olgusudur.

Vücutta biyotransformasyon başlıca karaciğerde; daha az derecede beyin, böbrek, barsak mukozası ve plazmada meydana gelir.

Bitkisel zehirler: Bitkilerde alkaloid (atropin, morfin, koniin), glikozid (kalp glikozidleri, siyanogenetik glikozidler), saponin, solanin, tanen, eterik yağ ve organik asitler gibi aktif unsurlar bulunur.

Opioidler: Narkotik Ağrı Kesiciler

Aspirin ve Benzeri İlaçlar: Narkotik Olmayan Ağrı Kesiciler

Nöro-Musküler Kas Gevşeticiler: Çizgili Kas Gevşeticiler

Çırpınma Önleyiciler: Antiepileptik İlaçlar

Amino asit yetersizliginin giderilebilmesi için insanların gereksinim duyduğu proteinin
en az %30’unun et, süt, yumurta vb hayvansal proteinlerden karşılanması zorunludur.

Canlı ve cansız yüzeyler üzerinde bulunan ve bulunduğu ortama zarar veren pest adı verilen zararlıları öldüren maddelere pestisit denir.

Hayvansal gıdalardaki veteriner ilaç kalıntılarından kaynaklı istenmeyen etkilerin gözlenmesi, başta AB ülkeleri olmak üzere dünya’da pek çok ülkede bunların yasal denetimlerinin yapılması ve kimi ilaçların kullanımının yasaklanması zorunluluğunu gündeme getirmiştir. Bu amaçla antibiyotikler kapsamında ilk uygulamalar 1969’da İsveç’te başlamıştır.

İlaç ve metabolitlerinin anne kanından yavru zarı yoluyla yavruya geçmesi sonucu yavruda görülen şekil bozuklukları veya noksan gelişmeye teratojen etki denir.

Sıfır tolerans kanserojen etkiye sahip ilaç ya da kimyasal maddelerin gıda maddelerinde bulunmaması gerektiğini ifade eden terimdir.

İlaç kalıntılarından siromazin'de konserveleme sonucu %35 azalma görülmektedir.

Tıbbî olmayan veteriner sağlık ürünleri: Hayvana uygulanmak ya da hayvan için
kullanılmak amacıyla tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hale getirilmiş
ilaç niteliğinde olmayan ürünlerdir.

Hayvan sağlığı alanında kullanılan veteriner ilaçlar için düzenlenen reçeteler, 1 Ocak
2018’den itibaren elektronik reçete (E-Reçete) olarak düzenlenmeye başlanmıştır.