TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 36

Doğru cevap C şıkkıdır.  Çünkü: Uygun besin ortamı (tahıl ürünleri gibi), Nem (< %50), Sıcaklık (15-55oC) ve Yeterince hava (oksijen) bulunması mikotoksin üreyebilmesi için başlıca gereken koşullardır.

Doğru cevap A şıkkıdır. Hepatotoksik etki (Aflatoksinler, sporidesmin gibi): Karaciğer üzerinde zehir etkisi gösteren etki, Karsinojenik etki (Aflatoksinler, fumonisinler gibi): Kanser oluşmasına yol açan etki, Nefrotoksik etki (Okratoksin, sitrinin gibi): Böbrek üzerinde zehir etkisi gösteren etki, Nörotoksik etki (Siklopiazonik asit gibi): Sinir sistemi üzerinde zehir etkisi gösteren etki, İmmunosupresif etki (Aflatoksinler, rubratoksin gibi): Bağışıklık sistemini baskı altına alan etki anlamındadır.

Doğru cevap B şıkkıdır. Şöyle ki: Genellikle memelilerden domuz ve tavşanlar aflatoksine daha duyarlıdır. Sığır, koyun, keçi, tektırnaklılar (at, eşek gibi) ve karnivorlar (kedi, köpek gibi) daha az duyarlıdır. Tüm kanatlılar duyarlı olmakla birlikte ördek, hindi ve tavuklarda aflatoksinlere maruziyet fazla olabilmektedir. Ayrıca, alabalık, kedi ve köpekler diğer duyarlı hayvanlardır.

Penisilyum türü mantarlar tarafından üretilen toksinler penitremlerdir. Siklopiazonik Asit hayvanlarda katalepsi, opistotonus gibi nörolojik semptomlara yol açar. Okratoksin A başlıca nefrotoksisite yapar. Zearalenon ise: Östrojenik etkili bir mikotoksindir. Fusarium graminearum, F.roseum gibi çeşitli Fusarium mantarları tarafından, ılıman ve nemli ortamlarda üretilir. Yemlerdeki miktarına bağlı olarak, hayvanlarda östrus siklusunun bozulmasına, kalıcı korpus luteum ve serum progesteron düzeylerinin yüksek olarak devam etmesine yol açar. Zearalenon, farelerde uzun süreli maruziyette karsinojeniteye neden olabildiğinden Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi tarafıdan karsinojen etkenler içinde 3’üncü grupta sınıflandırmıştır. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.

Aflotoksinler Aspergillus flavus, A.parasiticus ve A.nomius gibi mantarlardan ürer, Fumonisinler ise daha çok Fusarim miniliforme ve F.proliferatum tarafından üretilir. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.

Penitremler, Penicillium cyclopium gibi penisilyum türü mantarlar tarafından hazırlanan bir dizi mikotoksin (A-F) grubudur. Grubun en önemli temsilcisi penitrem A’dır (tremorin A diye de bilinir). Doğru cevap E şıkkıdır.

Bu mikotoksinle zehirlenen hayvanlarda hareketle şiddetlenen ve ilerleyen titremeler, opistotonus, istemsiz göz hareketleri, dış uyarılara aşırı duyarlılık, sağırlık, yorgunluk ve felç dikkat çeker. Ayrıca, tükürük salgısında azalma değil artış dikkati çeker. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yarış hayvanlarında doping uygulanmasının başlıca nedenleri;

• Yarış hızının arttırılması. 

• Yarış sırasında daha fazla kullanılabilir enerji sağlanması.

• Solunumun daha rahat ve hızlı gerçekleştirilmesi.

• Fazla heyecanlı, sinirli ve uyarı halinde olan hayvanların yatıştırılması.

• Tendinitis, romatizma ve kemik hastalıkları gibi koşmayı engelleyici ve yarış hızını sınırlayıcı hastalıkları bulunan hayvanların ağrılarının dindirilmesi ve hastalığın belirtilerinin önlenmesi.

• Kas ve sinirsel yapıların daha iyi gelişiminin sağlanması ve arttırılması.

• Yarış hayvanlarının daha kısa sürede yetişmesi ve gelişmesini sağlamak.

• Hayvanın yarış dışı bırakılması, sağlıklı yarışmasının engellenmesi.

Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.

Mikotoksinlerin tanı ve kontrolünde dansite ayrımı, ısı uygulaması (termal yol), UV ışık uygulaması ve mekanik ayırma fiziksel yöntemlerdir. Adsorban, ozon ve ammonyak uygulaması ise kimyasal yöntemler arasında yer almaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

İshal yapıcı ilaçlar yarış performansın ı azaltan dopingler arasında yer alırken diğer şıktakiler performansı arttırmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Dozun Tayini

Yaş: İlaç dozunun tayininde erginlerde kullanılan ilaç miktarı 1 birim alınır; doz tayini aşağıdaki gibi yapılır: Ergin 1, orta yaş 1/2, genç 1/4, çok genç 1/8, süttekiler 1/16.

FARMASÖTİK İŞLEMLER

Erimek (Eritmek)
İlaçlı maddelerin ihtiva ettikleri etkin maddelerin çözdürücü bir maddeyle çözündürülmesi işlemidir. Çözdürücü olarak başlıca su, alkol, alkollü-su, sıvı yağlar (zeytin yağı gibi) ve organik çözücülerden (asetonitril, eter, etilalkol, kloroform, petroleteri gibi) yararlanılır. Herhangi bir kayıt yoksa, çözdürme ortamının sıcaklığı 15-25°C olarak ayarlanır.

Sıvı İlaç Şekilleri

Aerosol: Uygun bir çözücüde çözdürülmüş etkin madde ve itici gazdan (propan-bütan gibi) oluşurlar; kullanılan meme ve basınç, ilacın damlacık büyüklüğünü ve dağılımını etkiler. Bu formülasyonlar genellikle evlerde uçan (sivrisinek, karasinek, arı gibi) ve yürüyen-tırmanan (hamam böceği, karınca, bit, pire, tahta kurusu gibi) parazitlerle mücadelede kullanılırlar.

Kardiyotoksik etki mikotoksinlerin neden olduğu genel etkilerden değildir.

Tetrasiklinler başlıca mikotoksinler arasında değildir.

Alkaloit

Ekstraksiyon

Tentür

Aşağıdakiler akut ve subakut aflatoksin zehirlenmesinde bazı hayvan türlerinde karşılaşılan belirtilerdendir;

Bebek formülleri ve devam formüllerinde maksimum aflotoksin limiti en düşüktür.