TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 25

Zehirlilik sınıfı III olan bir zehir az zehirlidir.

Kask pestisitler ile uğraşan kişiler için koruyucu malzemeler arasında değildir.

Gübre çevresel kirleticilerden değildir.

Hipotalamus Hormonları Başlıcaları, tirotropin salıverici hormon (TRH), kortikotropin salıverici hormon (CRH), gonadotropin salıverici hormon (GnRH), büyüme hormonu salıverici hormon (GHRH), somatostadin (büyüme hormonu salınımını inhibe edici hormon), prolaktin salıverici hormon (PRH), prolaktin salınımını baskılayıcı hormon (PIH)’dur. Veteriner hekimlikte en fazla kullanım alanı bulan GnRH’dır. Hipofiz Bezi Hormonları Ön ve arka hipofiz hormonları olarak ayrılırlar. Gonadotropinler (FSH ve LH), adrenokortikotropik hormon (ACTH), tiroid salıverici hormon (tirotropin, TSH), somatotropin (GH, Büyüme hormonu), prolaktin ön hipofiz; oksitosin ve vazopressin arka hipofiz hormonudur.

oksitosin

Sinir ucuna geri alınma

Aspirin ve Benzeri İlaçlar

Preanestezik olarak kullanılan ilaç gruplarının başlıcaları şunlardır:
• Parasempatolitikler (atropin, skopolamin, glikopirolat gibi)
• Sempatomimetikler (fentolamin gibi)
• Nöroleptikler (asepromazin, klorpromazin, promazin, propiopromazin gibi)
• Trankilizanlar (diazepam, meprobamat gibi)
• Opioidler (morfin, meperidin, etorfin gibi)
• Yatıştırıcı-uyku ilaçları (kloralhidrat, barbitüratlar gibi)
• Narkotik olmayan ağrı kesiciler (ksilazin gibi)

MSS’nin görevi sadece efektör yapıları (kendilerine has görev yapan yapılar) kontrol etmek değildir. Beş duyu ile çevreden gelen uyarılar yanında, omuriliğin arka (dorsal) köklerindeki gangliyonlar ile kafa sinirlerindeki gangliyonlardan
çıkan duyusal sinir lifleri (dendridler) aracılığında taşınan uyarıları alır, değerlendirir ve motor sinirlerle gerekli cevabı veya emri verir.
Merkezi sinir sisteminde ana görev birimi sinir hücresidir; bu, hücre gövdesi ve akson’dan yapılmıştır. Akson sinir uyarısını (impuls) hücre gövdesinden çevreye ileten kısımdır. Nöron ana biriminde uyarıyı çevreden hücre gövdesine doğru ileten bir de dendrid(ler) vardır; dentridler her nöronda bulunmayabilir. Her hücre gövdesinden bir akson çıkar ve bu bazen dallanır; bunlar akson yan dalları olarak bilinir. Aksonlar veya yan dalları diğer nöronların hücre gövdeleri veya dendridleri ile çok yakın temas (aracılı temas) kurarlar; bu yerlere sinaps adı verilir. MSS dışına çıkan aksonların bir kısmı (motor sinirler) çizgili kas hücrelerine kadar uzanır ve temas kurarken, bir kısmı da OSS gangliyonlarına giderek sinaps yaparlar. Çizgili kas, kalp kası, düz kas, salgı bezleri gibi kendilerine has görev yapan hücrelere efektör hücreler adı verilir. OSS’de gangliyonlarından çıkan aksonlar ve motor sinirlerin efektör yapılarla oluşturdukları temas yerleri sinapsdan ziyade genellikle kavşak olarak isimlendirilir; bunlar nöro-efektör kavşak olarak da bilinir. Motor sinir lifleriyle
çizgili kasın yaptığı kavşak nöro-musküler kavşak diye isimlendirilir.

Nöro-medyatör

Sinaps

Saponinler: Glikozitlerin alt grubu olarak kabul edilirler. Aglikonuna sapogenin (sapogenol) adı verilir; aglikonuna göre steroidal saponinler ve triterpenoid saponinler diye ayrılırlar. Suyla çalkalanınca dayanıklı köpük oluşturmaları ve alyuvarları parçalamaları en belirgin özellikleridir. Son derece irkiltici ve zehirlidirler; genellikle kan zehiri olarak etkirler; alyuvarların zarını parçalarlar.

Süspansiyon: Çok ince toz halindeki (genellikle >0.5 μm) katı ilaçların bir sıvıda (genellikle su ve yağ) dağılmasıyla hazırlanan iki fazlı ilaç şeklidir.

Gliserin sübyesi, hintyağı sübyesi, sıvı parafin sübyesi, sabun sübyesi başlıca örneklerdir. Süt doğal bir sübyedir.

Yerel hormonlar

İştahı Açanlar:
Hayvanlarda, insanlardan farklı olarak çoğunlukla iştah artırıcılar kullanılır. İştah merkezi hipotalamusta bulunur. İştahın kontrolünde bazı kimyasal aracıların (nöromediatörler) rolü vardır. Uyarıcı mediatörler, norepinefrin (α2-adrenerjik reseptör aracılı) ve dopamin
(muhtemelen D1-reseptör aracılı) iken, serotonin (5HT) inhibitördür. Gamma-amino butirik asit (GABA) de iştahı uyarır; ancak, etkisi tartışmalıdır. Opiyat, pankreatik polipeptidler gibi kimyasal aracıların salıverilmesini kontrol ederek iştahı etkileyen birkaç nöropeptid de vardır. Kalsitonin, kolesitokinin, kortikotropin salıverici faktör gibi diğer nöropeptidler iştahı baskılar.
İlaç örnekleri: Hidrazin, metoklopramid, megestrol, siproheptadin, glukokortikoidler, B grubu vitaminler, diazepam ve okzazepam başlıca maddelerdir. Hidrazin, metoklopramid ve megestrol daha çok insanlarda (kanserli hastalar) tercih edilirken, diğerleri hayvanlarda ve özellikle kedilerde kullanılır.

Aritmi Tedavisinde Kullanılan İlaçlar (Antiaritmikler): 
Kalpteki anormal ritmi (aritmi) düzeltmek için kullanılan ilaçlardır. Bu gruptaki ilaçlar farklı sınıflar altında değerlendirilir.
İlaç örnekleri: Veteriner hekimlikte antiaritmik olarak atropin, kinidin, prokainamid lignokain, fenitoin yaygın kullanılır. Atenolol, esmolol, propranolol, bretilium, amiodaron, verapamil, nifedipin, diltiazem kullanılabilen diğer ilaçlardır.

Erkek Cinsiyet Hormonları