TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 16

Karbamatlar: Azot ve kükürt içerirler, ağızdan ve temas yoluyla etki gösterirler, kolinesterazı inhibe ederler ve böceklerin sinir sistemini aşırı bir şekilde uyarırlar. Bu grubun üyeleri çevrede birikmez ve alkali şartlarda hızla inaktive olurlar. Karbamat örnekleri bendiokarb, karbaril, aldikarb ve propoksur’dur. Bu grup, insan ve hayvanlardaki pestisit zehirlenmelerinin nedeni olarak OF’lerden sonra ikinci sıradadır.

Fumigant (LG): Basınç altında serbest bırakıldığında gaz halini alan ve sıvı olarak formüle edilen bir formülasyon tipidir. Etkilerinde seçici olmadıklarından ve havanın olduğu her yere yayılabildiklerinden tüm pestisit formülasyonlarının en tehlikeli olanlarıdır. Uygulanırlarken her zaman gaz maskesi kullanılmalıdır.

Olası kazalardan önce aşağıdaki önlemlerin alınması önem taşır.
• Her hangi bir dökülmeyi önlemek için bütün ambalajlar emniyete alınmalıdır.
• Kâğıt, karton veya benzeri materyallerden yapılmış ambalajlar nemden korunmalıdır.
• Cam ambalajların kırılmasını önleyecek tedbirler alınmalıdır.
• Pestisitler daima aracın arkasında taşınmalıdır.
• Herhangi bir taşıtın yolcu bölümünde veya gıda, yem veya elbiselerle aynı bölümde taşınmamalıdır.
• Pestisitlerle birlikte arkası açık taşıtların arkasında çocukların ve hayvanların binmesine izin verilmemelidir.

Pestisitlerle Uğraşan Kişiler İçin Koruyucu Malzemeler
Koruyucu başlık
Pelerin
Tulum
Önlük
Kauçuk bot
Eldiven
Yüz maskesi
Gaz maskesi

Çevre Mevzuatı Türkiye’de çevrenin korunması 1982 Anayasasının 56. maddesiyle koruma altına alınmıştır. Buna göre “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek, devletin ve vatandaşların ödevidir”. Çevrenin korunması ve iyileştirilmesi çalışmalarında genel çerçeveyi 2872 sayılı
Çevre Kanunu belirlemektedir. Kanunun amacı çevrenin korunması, çevre kirliliğinin ve bozulmalarının önlenmesi, oluşan kirliliğin giderilmesi, çevrenin iyileştirilmesi, doğal kaynakların ve enerjinin verimli bir şekilde kullanılması, her türlü faaliyet sırasında atık oluşumunu kaynağında azaltan ve atıkların geri kazanılmasını sağlayan çevre ile uyumlu teknolojilerin kullanılması, bugünkü ve gelecek kuşakların sağlıklı ve temiz bir çevrede yaşayabilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması ve tedbirlerin alınmasıdır.

Akarisit Akarlar 
Algisit Su yosunları 
Avisit Kuşlar 
Bait (Tuzak yemi) Çok sayıda organizmaya 
Biyopestisitler Çok sayıda organizmaya 
Bitki Gelişim Düzenleyicileri
(Plant growth regulator) Bitkinin büyümesini düzenler 
Böcek Gelişim Düzenleyicileri (Insect Growth Regulator) Böcekler                     
Defoliyant (Yaprak dökücü) Bitkilerin yapraklarını uzaklaştırır 
Desikant (Nem çekici) Suyu emer 
Fumigant Çok sayıda organizmaya 
Fungusit Mantarlar 
Herbisit İstenmeyen bitkiler 
Insektisit Böcekler 
Mollussisit Salyangozlar, sümüklü böcekler 
Nematisit Yuvarlak kurtlar Oksamil
Pissisit Balık 
Repellent (Kaçırtıcı, kovucular) Omurgalı ve omurgasızlar 
Rodentisit Kemiriciler 
Termitisit Beyaz karıncaları öldüren 

Doğru cevap C'dir

Doğal Organik Pestisitler
Bunlar, bitkisel ve mikrobiyal pestisitler diye ayrılırlar.

Doğru cevap D'dir.

Fumigant (LG): Basınç altında serbest bırakıldığında gaz halini alan ve sıvı olarak formüle edilen bir formülasyon tipidir. Etkilerinde seçici olmadıklarından ve havanın olduğu her yere yayılabildiklerinden tüm pestisit formülasyonlarının en tehlikeli olanlarıdır.

Doğru cevap E'dir.

Piretroitler gibi bazı insektisitler balıklara çok zehirli olduğundan kazılacak çukur akarsu, kuyu ve evlere en az 100 metre mesafede ve tepe alanların alt tarafında olmalıdır.

Doğru cevap C'dir.

Organik klorlular içinde geçmişte tarımda ve halk sağlığında en yaygın kullanılan bileşik DDT’dir. Birçok kuş ve memeli türlerinde düşük akut toksisiteye sahip olması nedeniyle DDT’nin öncelikle güvenli olduğu değerlendirilmiştir. Ancak zamanla DDT’nin gizli etkileri de ortaya çıkmaya başlayınca bu görüş değişmiştir.

Doğru cevap A'dır.

Paracelsus (MS 1493-1541) zehiri “herşey zehirdir, zehir olmayan madde yoktur, öldürücü ve iyileştirici özelliği belirleyen ise kullanılan dozdur” şeklinde günümüzde geçerli olan şekilde tanımlamıştır.

Sokrat (MÖ 69-30) baldıranla (Conium maculatum/Koniin alkaloidi) ölüm cezasına çarptırılmıştır.

Orfila (MS 1787-1853) çağdaş anlamda toksikolojinin kurucusudur. Zehirli kimyasal maddeler ile biyolojik sistemler arasındaki ilişkiyi tanımlayarak; zehirlerin tanısına temel
oluşturacak şekilde analitik ve adli toksikolojinin gelişimine öncülük etmiştir.

Klinik toksikoloji, zehirlenmelerin nedeni, zehirlerin hayvanlardaki etkileri, tanı ve tedavisinden bahseden alt bilim dalıdır; forensik (adli) toksikoloji zehirlenme olaylarında kasıt olduğundan kuşkulanılan adli olayların çözümünde yardımcıdır; immunotoksikoloji, ilaç ve zehirlerin canlıların bağışıklık sistemi üzerine olan etkilerini inceler;  nöyrotoksikoloji, İlaç ve zehirlerin canlıların sinir sistemi üzerine olan etkilerini inceler. İnsan ve hayvanlardaki zehirlenme olaylarında zehirlenmeye neden olduğundan kuşkulanılan maddelerin kimyasal yöntemlerle aranması ile ilgili bilim dalı ise kimyasal (analitik) toksikolojidir.

Klinik toksikoloji, zehirlenmelerin nedeni, zehirlerin hayvanlardaki etkileri, tanı ve tedavisinden bahseden alt bilim dalıdır; immünotoksikoloji, ilaç ve zehirlerin canlıların bağışıklık sistemi üzerine olan etkilerini inceler; kimyasal (analitik) toksikoloji; insan ve hayvanlardaki zehirlenme olaylarında zehirlenmeye neden olduğundan kuşkulanılan maddelerin kimyasal yöntemlerle aranması ile ilgili bilim dalıdır. Forensik (adli) toksikoloji ise zehirlenme olaylarında kasıt olduğundan kuşkulanılan adli olayların çözümünde yardımcıdır.

Radyasyon ve X ışınları enerjetik zehirler sınıfına dahildirler.

Zehirli dozu 50-500 mg/kg aralığında olan maddeler orta dereceli zehirli sınıfına girmektedir.

Kusabilen hayvanlar ağız yoluyla aldıkları zehirleri kusarak çıkarabilirler. Sıçanlar kusamadığı için adasoğanı bu türlerle mücadelede kullanılmıştır.

Bazı besin maddeleri kötü bir şekilde hasat edildiği veya uygunsuz koşullarda depolandığında zararlı hale gelebilir. Örneğin, bozuk tatlı yoncadan dolayı dikumarolle, filizlenmiş patates yenilmesi nedeniyle solaninle; kötü depolanmış tahılların fermentasyonu ve otların küflenmesi sonucunda ortaya çıkan mikotoksinlerle zehirlenme oluşmaktadır.

Tavşanlar, güzel avrat otu bitkisini yediklerinde zehirlenmez; kas içi veya deri altı yolla verilen atropine tavşanlar da duyarlıdır.