TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 20

Doğru cevap B şıkkıdır.

İlaç örnekleri: αA-R blokörleri (bromokriptin, dibenamin, ergonovin (ergometrin), ergotamin, fenoksibenzamin, karvediol, labetalol, prazosin, yohimbin); βA-R blokörleri (atenolol, metoprolol, propranolol, timolol gibi); adrenerjik nöron blokörleri (bretilium, guanetidin, rezerpin gibi). Diğer şıklarda verilen maddeler sempatomimetiktir. Doğru cevap D şıkkıdır.

• Ağız.
• Deriye dökme veya damlatma.
• İlaçlı yem.
• Parenteral enjeksiyon.
• Rumen içi (uzun etkili-yavaş salıveren şekiller).

Kullanılmaları: Mide-bağırsak tembelliği, rumen tembelliği, peklik, idrar tutukluğu, atropin ve benzeri maddelerle zehirlenmeler gibi durumlarda kullanılırlar. Organik fosforlu (malatiyon, triklorfon gibi) ve karbamat (aldikarb, karbaril gibi) insektisitlerle zehirlenmelerde antidot olarak parasempatolitikler kullanılır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hücre proteinlerinin bozulması: Fenoller, iyot, alkoller, aldehidler, metaller gibi maddeler mikroorganizmalardaki etkisi hücre proteinlerinin yapısını bozarlar. Böylece proteinlerin yumaklaşması ve çökmesiyle mikroorganizmalar kısa sürede ölürler.

Hücre zarı geçirgenliğinin değiştirilmesi: Bazı boyalar bakterinin yüzeyine tutunarak kalın bir tabaka oluştururlar; sonuçta bakteri hücresinde bazı fizyolojik ve biyokimyasal olayları bozarlar. Yüzeyde etkin maddeler bakterilerin plazma zarındaki bazı gruplara bağlanarak, hücre zarının geçirgenliğini değiştirirler; parçalanmasına yol açabilecek ölçüde dışarıdan hücreye suyun girmesine veya hücreden enzimler, yardımcı-enzimler, anyonlar, katyonlar ile bazı ara metabolizma ürünlerinin dışarıya kaçmasına yol açarlar.

Enzim etkinliğinin engellenmesi: Fenoller gibi bazıları bakterilere basit difüzyonla girerler ve hayati öneme sahip enzim/enzimlerin etkinliğini engellerler.

Yükseltgeyici-indirgeyici etki: Bu maddeler mikroorganizmalarda yapısal ve görevsel yapıları veya molekülleri etkileyerek yapılarını bozarlar.

Klinik farmakoloji: Yeni ilaçların bulunması ve geliştirilmesinde deney hayvanlarında yeterli ölçüde incelenmiş maddelerin normal-sağlıklı ve hasta insan ve hayvanlarda denenmeleri ve değerlendirilmeleriyle uğraşan altbilim dalıdır. Bu sebeple, çoğu kez terapötik farmakoloji ile karıştırılır ve eş anlamlı gibi kullanılır.

Geçici etki, ilaç kullanımının durdurulmasını takiben etkisinin belli bir sürede kendiliğinden kaybolmasını ifade eder.

Toz, tablet, ilaçlı mermi, draje, kapsül, küçük kapsül, lipozom, fitil, ovul, kaşe, tıbbi kalem, enva, granül, pastil, sabun gibi çok sayıda katı ilaç şekli vardır.

Draje (Kaplı tablet): İnce bir tabaka şeklinde şeker, kakao, çikolata ve benzeri maddelerle kaplanmış tabletlere verilen isimdir; bu tabakaya boyalar da katılabilir. Draje haline getirilmekle, ilacın istenmeyen tat ve kokusu ile rutubet ve ışığın etkisi önlenir.

Yarı-Katı İlaç Şekilleri

Hap, bol, merhem, krem, macun, liniment, lapa, yakı yarı-katı ilaç şeklinin başlıca örnekleridir.

Sıvı İlaç Şekilleri

Çözelti, enjeksiyonluk çözelti, kolloid çözelti, süspansiyon, karışım, bulamaç, jel, tentür, aromatik su, özsu, alkola, damla, sübye, şurup, akışkan özüt, eliksir, errin, kollutuar, müsilaj, kollodyon, posyon, aerosol gibi çok sayıda ilaç şekli vardır.