TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 2

Agonist: Bir madde bir reseptör veya hedef noktayı etkiliyor ve etkiyi başlatıyorsa bu agonist olarak tanımlanır. Adrenalin ve efedrin αA-R ve βA-R’lerin; asetilkolin (Ak) ve arekolin nikotinik ve muskarinik asetilkolin reseptörlerin (nAk-R, mAk-R); morfin, meperidin ve etorfin opioid reseptörlerin (O-R) agonistidirler. Antagonist: Bir madde bir reseptörü etkiliyor ama etkiyi başlatamıyorsa bu antagonist olarak nitelenir; antagonist, intrinsik etkinliği (reseptörü uyarma gücü-yeteneği) olmayan yani reseptörü uyaramayan veya reseptör-sonrası olayları başlatamayan maddedir. Dibenamin ve ergotamin αA-R’lerin; atropin ve skopolamin mAk-R’lerin; nalokson ve nalorfin O-R’lerin antagonistidir. Parsiyel agonist-antagonist (Dualist): Saf agonist veya antagoniste göre daha zayıf etkilidirler. Zayıf etkili maddeler küçük dozlarda kullanıldığında, agonistle aynı yönde (sinerjistik) etkileşme yapabilir. Normal veya yüksek dozlarda saf agoniste karşı genellikle antagonistik etkilidir. Butorfanol, nalorfin, pentazosin O-R’ler için dualist etkilidirler.

İlaçların biyolojik zarlardan geçişi aracısız  (basit geçiş) ve aracılı  (taşıt ile geçiş) olmaktadır. Basit geçiş ve süzülme aracısız; etkin taşıma, kolaylaştırılmış geçiş, iyonoforlar ve pinositoz (endositoz) aracılı taşıma örnekleridir.

Etkin taşıma: İlaç moleküllerinin yoğunluk ve elektro-kimyasal engele karşı biyolojik zarlardan enerji harcanarak ve doyurulabilir şekilde taşınmasıdır; taşıma işi metabolik zehirlerle (siyanür gibi) engellenir.

Asetilkolin esteraz (AkE): Sinir sistemini etkileyen bazı ilaçlar sinaps ve kavşaklarda uyarının geçişini sağlayan Ak’i parçalayan AkE etkinliğini engelleyerek, anılan yerlerde Ak birikmesine ve böylece parasempatomimetik etkiye sebep olurlar.

İlaç dozunun 2 katına çıkarılması etki şiddetinde 1,6 katı (doruk etkinin %64’ü), 4 katına çıkarılması 2,3 katı (veya %90’ı) artış yapabilmektedir.

İlaçların doz fazlalığı veya hastaların duyarlılığı sonucu etkilerinin beklenenden daha şiddetli biçimde ortaya çıkması durumudur; yani, zararlı etki aslında sağaltıcı etkinin bir uzantısıdır.

Antijene maruz kalınmasını takiben 1-2 hafta içinde antikorlar şekillenir.

İlacın normal sağaltım dozunda kullanılması sırasında karşılaşılan etkiler yan etkiler;  sağaltım dozu üzerindeki miktarların kullanılması ile oluşan etkiler zehirli etkiler  olarak tanımlanır.

Tirotropin salıverici hormon (TRH) hipotalamus hormonlarındandır.

Yumuşak ve kemik dokuda büyümeyi teşvik eden ve anabolik etkisi olan hormon Somatotropindir.

Pankreasın en önemli hormonu insülindir.

Kan şekerinin düşmesine Hipoglisemi adı verilir.

Testislerden sentezlenen, sperma yapımı ve erkeklik karekterlerinin gelişimini sağlayan testosteron; yumurtalıklardan sentezlenen ve dişilik karekterlerinin gelişimini sağlayan östrojen; sarı cisimcik ve gebelikte plasentadan salınan progesteron cinsiyet hormonları olarak adlandırılır.

S-karboksimetilsistein mukusu eriten bir ilaç türüdür.

Bağırsak içeriğinin yumuşak kıvamlı haline laksatif etki denir.

Kaptopril damarları genişletme etkisi gösteten bir ilaçtır.

Şıklarda verilenlerin tamamı ilaçların vücuda giriş yollarıdır.

Bir maddenin molekülünde alkol (OH), amid (CO.NH2) ve karboksil (COOH) gruplarının bulunması Sudaki çözünürlüğünü kolaylaştırır.

Şıklarda verilenlerin tamamı ilaçların basit difüzyonunu etkileyen faktörlerdendir.

Penisilin G yarı ömrü 1 saatten daha az olan ve çok çabuk vücuttan atılan bir ilaçtır.