TEMEL VETERİNER BİYOKİMYA

Mitokondride bulunan enzimlerin çoğu enerji üretici veya hücresel çalışmalar için güç sağlayıcı olarak iş görür. Doğru cevap B şıkkıdır.

Moleküllerin büyük bir kısmı transisyon durumunda ise reaksiyon hızı yüksek, yalnız küçük bir kısmı transisyon durumunda ise reaksiyonun hızı düşüktür. Doğru cevap C şıkkıdır.

İlk rakam altı ana enzim grubundan hangisine dahil olduğunu, ikinci rakam etki ettiği kimyasal yapıyı veya bağını, üçüncü rakam alıcısı olarak ifade edilen akseptörünü yani ayrılan grubun neye bağlanarak ya da neyin yardımıyla taşındığını anlatır, dördüncü rakam ise belli bir sınıfın içerisinde o enzimin sıra numarasını belirtir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Transferazlar, aldehit, keton, fosfat gibi fonksiyonel grupları taşıma görevi yapan enzim ana sınıfıdır. Aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT) bu gruba örnektir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Enzimlerin çoğunun optimum pH’ları 5-7 değerleri arasındadır. Örneğin tripsin 7 pH’da en iyi çalışır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Enzim reaksiyonlarının hızını artıran maddelere aktivatörler, aktivatörlerin etkisi ile enzim reaksiyonunun hızının artmasına aktivasyon denir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Ankompetitif inhibisyonda, inhibitör sadece enzim-substrat kompleksine bağlanır ve ESİ kompleksi oluşur. Reaksiyon gerçekleşmez. Ortama substrat ilave edilmesi inhibitörün bağlanma olasılığını artırabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kimyasal yapıları farklı, katalizledikleri reaksiyon aynı olan enzimlere izoenzimler denir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Enzimin protein yapısındaki kısmına apoenzim denir.

Enzim, kod numaraları noktalarla ayrılmış dört rakamdan oluşur. İlk rakam altı ana enzim grubundan hangisine dahil olduğunu, ikinci rakam etki ettiği kimyasal yapıyı veya bağını, üçüncü rakam alıcısı olarak ifade edilen akseptörünü yani ayrılan grubun neye bağlanarak ya da neyin yardımıyla taşındığını anlatır, dördüncü rakam ise belli bir sınıfın içerisinde o enzimin sıra numarasını belirtir. Bu sebeple ilk rakam 6 alt gruptan oluştuğu için E seçeneği EC 8.3.2.1 bir enzimi kollayamaz.

Liyazlar: Hidrolizden başka bir mekanizma ile organik moleküllerdeki grupların ayrılmasını sağlayan enzimlerdir. Örnek; aspartat amonyak liyaz, piru­vat dekarboksilaz

AB → A+B

İzomerazlar: Substratın izomerizasyonunu katalizlerler. Molekül içinde tekrar düzenlenmeyi sağlarlar. Örnek; glukoz fosfat izomeraz

ABC → ACB

Enzimatik reaksiyonun hızını azaltan veya tamamen durduran maddelere inhi­bitörler denir. İnhibitörler vasıtası ile enzimatik reaksiyonun hızının azalması­na veya durmasına da inhibisyon denir.

Sıcaklığın Etkisi

Her enzimin en iyi etki ettiği yani en iyi çalıştığı sıcaklık derecesi vardır. Buna o enzimin optimum sıcaklık derecesi denir. Bu derecenin üzerinde enzimler üç bo­yutlu yapılarını kaybederek denatüre olurlar ve reaksiyon hızı düşer. Hayvansal enzimlerin çoğunun optimum sıcaklığı 40­-50 °C arasında iken, bitkisel kaynaklı enzimlerin genellikle 50­-60 °C arasındadır. Enzimler yüksek sıcaklıklara çoğu za­man dayanamadıkları için, canlı dokulardan çeşitli kimyasal reaksiyonlar sonucu elde edilen enzimlerin, derin dondurucu gibi soğuk yerlerde saklanmak suretiyle belli süre için bozulmaları engellenir.

pH’nın Etkisi

Enzimlerin çoğunun optimum pH’ları 5-­7 değerleri arasındadır.

Enzim Konsantrasyonu

Substrat konsantrasyonu sabit tutularak enzim konsantrasyonunun artırılması durumunda, reaksiyon hızı da orantılı olarak artar

Aktivatörler

Enzim reaksiyonlarının hızını artıran maddelere aktivatörler, aktivatörlerin etkisi ile enzim reaksiyonunun hızının artmasına aktivasyon denir.

Geriye Dönüşümsüz (İrreversibl) İnhibisyon

İnhibitör enzimin aktif yeri ya da yakınında reaksiyona girdiğinde ve enzime sıkıca bağlandığında meydana gelir. Fiziksel ayırma işlemleri enzimden inhibitörü uzaklaştırmada etkisizdir. İnhibitör uzaklaştırılsa bile enzimin yapısında meydana getirdiği kalıcı bozukluklardan dolayı tekrar eski haline dönemez. Bu nedenle geriye dönüşümsüz olarak ifade edilir.

Kompetitif inhibisyon özelleri;

Nonkompetitif inhibisyon özelleri;

Ankompetitif inhibisyon özelleri;

Allosterik Enzimler

Metabolizmada bazı çoklu enzim sistemlerinin çalışmasında, son ürünün miktarı hücre gereksinimini aştığında, metabolik yolun son ürünü tarafından veya dışarıdan başka bir madde tarafından bu enzim sisteminin düzenleyici enzimi inhibe edilir. Düzenleyici enzime ait reaksiyon yavaşladığında, bütün ardışık enzimler de substratları azaldığı için düşük hızlarda çalışırlar. Böylece metabolik yoldaki son ürününün üretim hızı hücrenin gereksinimiyle dengeye gelir. Bu şekilde üzerinde yer aldıkları bir metabolik geçidin düzenli çalışmasını sağlayan ve o metabolik geçit ile ilgili son ürün veya başka bir molekül tarafından aktiviteleri kontrol edilen enzimlere allos­terik enzimler denir.

a.­ Pri­dok­sal­ Fosf­at: Aminoasitlerin transaminasyon ve dekarboksilasyon re­aksiyonlarında görev yapar,

b.­ Ti­ya­min ­Pi­ro­fosf­at:­Alfa­ketoasit dekarboksilazların aktif merkezini oluş­ turur,

c.­ Ko­en­zim­A­ (Co­A):­Asetil gruplarının taşınmasında görev yapar,

d.­Tetr­ah­id­ro­fo­lik­ Asit ­(Fol­ H₄):Metanol, formaldehit gibi bir karbonlu bi­rimlerin metabolizmasında rol oynar,

e. Ko­en­zim ­Q­ (Ubi­ki­non): Biyolojik oksidasyon sisteminde elektron taşın­masında yer alır

Bir reaksiyonu hızlandıran fakat kendisi reaksiyondan değişmeden çıkan maddelere katalizör denir. Enzimler ise canlı hücreler tarafından sentezlenen, etki yapabilmesi için hücreye gereksinim duymayan, ısıya dayanıksız, protein tabiatında, biyolojik katalizörlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Enzimler, etki gösterebilmek için hücreye gereksinim duymazlar, laboratuar ortamında da etki gösterirler. Doğru cevap B seçeneğidir.