TEMEL VETERİNER BİYOKİMYA

İkiden 10 a kadar monosakkarit ünitesi içeren karbonhidratlara da oligosakkarit denir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Monosakkaritlerin yapısında yer alan C, H ve O atomları yapı içerisinde bazı
grupların içinde bulunurlar. Bu gruplar aldehit veya keton grupları ile birincil
(primer) ve ikincil (sekonder) alkol gruplarıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Sadece tek bir karbon atomunun etrafındaki diziliş bakımından farklılık gösteren monosakkaritler birbirinin epimeridir. Glukoz, mannoz ve galaktoz buna örnektir. Glukozun ikinci karbon atomunda bulunan -OH grubunun farklı yönde yer alması ile mannoz, dördüncü karbon atomundaki -OH grubunun farklı yönde yer alması ile galaktoz oluşur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Şekerlerin keton veya aldehit gruplarının redüksiyonu sonucu şeker alkolleri elde edilir. Glukozun redüklenmesi ile sorbitol, mannozdan mannitol oluşur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Glikozitler bir monosakkaridin anomerik karbon atomundaki hidroksil grubunun diğer bir monosakkaritle veya başka bir molekülle birleşmesinden oluşan yapıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Trehaloz Tip Bağlanma
Bir monosakkarit molekülünün karbonil grubu (aldehit veya keton) diğer molekülün karbonil grubu (aldehit veya keton) ile bağlanırsa bu tip bağa trehaloz tip bağlanma denir. Sakkarozdaki bağ bu tip bağdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Maltoz içindeki glikozit bağları 1. ve 4. karbon atomları arasında olduğundan glukozlardan birisinde serbest bir aldehit grubu vardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kitin: Eklem bacaklılarda dış iskelet yapı maddesidir. Yengeç ve ıstakoz gibi kabukluların, böceklerin dış iskeletlerinden başka göz mercekleri, tendoları, sindirim, solunum ve boşaltım sistemlerinin önemli bir öğesini oluşturur. Doğru cevap C şıkkıdır.

İnulin, kitin, dekstran ve glikojen homopolisakkarittir. Heparin ise heteropolisakkarittir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Heparin: Kanın pıhtılaşmasını önleyici bir asit mukopolisakkaritdir. Karaciğer, akciğer, timüs, dalak ve kanda bulunur. D-glukuronik asit ve D-glikozamin birimlerinden kuruludur. Amino ve bazı hidroksil grupları sülfürik asitle esterleşmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Pentozlar 5 karbonlu şekerlerdir. Seçenekler arasındaki pentoz ribozdur. bunun dışında başka bir pentoz ise kalıtım materyalimizde de bulunan deoksirobozdur.

Karbonhidratların bileşiminde başlıca C, H ve O elementleri bulunur. İlk in- celenen karbonhidratların bazılarının C_n(H₂O)_n formülüne uymaları nedeniyle bunların karbonun hidratları oldukları düşünülerek karbonhidrat adı verilmiştir. Bu formüle göre C atomu ile birleşen H ve O atomlarının daima sudaki gibi 2/1 orantısı içinde bulundukları düşünülüyordu. Ancak karbonhidratlar daha yakın- dan incelenirse bütün karbonhidratlarda H ve O oranının iki hidrojene karşılık bir O orantısında olmadığı görülür. Aynı genel formülü gösteren farklı maddele- rin bulunması bu formüle uymayan karbonhidratların varlığı, bunlardan başka N ve S içeren karbonhidratların bulunması bu tanımı yetersiz kılmıştır.

Polisakkaritler: Çok sayıda monosakkarit kapsayan uzun düz zincir ya da dallı zincir yapı gösteren karbonhidratlardır. Nişasta önemli bir örnektir.

Atomların boşluktaki durumlarına göre bir molekül iki çeşit stereoizomerizm gösterebilir. Bunlara optik izomerizm ve geometrik izomerizm denir.

Fruktozdan iki ayrı cins alkol meydana ge­lir, bunlar mannitol ve sorbitoldür.

Bitki hücrelerindeki nişastaya karşılık, hayvansal hücrelerin başlıca depo polisakkaridi glikojendir. Özellikle karaciğerde depo edilir. Kasta ve daha az olarak diğer dokularda da bulunur. α.glukoz birimlerinden oluşur. Çok dallı yapıdadır. Yapısında α 1-4 ve α 1-6 bağlar bulunur. İyot çözeltisi ile kahverengi kırmızı bazen mor renk verir. Gastrointestinal sindirimi nişasta gibi hidrolitiktir. Organizma içinde depo edilmiş glikojenin parçalanması ise fosforolitiktir.

Heparin: Kanın pıhtılaşmasını önleyici bir asit mukopolisakkaritdir.

Karbonhidrat grupları polipeptit zincirine kovalent olarak bağlıdır. Proteinlerdeki karbonhidrat oranı % 1’den daha azdan, % 80’e kadar değişir. Karbonhidrat taşıyan proteinlerde molekülün karbonhidrat bölümünü galaktoz ve mannoz (heksozlar), glikozamin ve galaktozamin (heksozaminler) ve sialik asit (N-asetil nöyraminik asit) oluşturur. % 4’den fazla karbonhidrat kapsayan proteinlere mu- koprotein, düşük olanlara glikoprotein denebilir. Yüksek oranda karbonhidrat kapsayan glikoproteinlere proteoglikanlar denir.

Kondroitin, memelilerin çeşitli dokularında proteinlerle birleşmiş durumda bulunan bir heteropolisakkarittir. Diğer seçeneklerde yer alan polisakkaritler ise homopolisakkarittir.

Laktoz: Süt şekeri adı da verilir. Hayvansal bir şekerdir. İnsan sütünde de bulunur.