TEMEL VETERİNER BİYOKİMYA

Hyaluronik asit: Mukopolisakkarittir. Glukuronik asit ve N-asetilglukozaminden kurulmuştur. Bağ doku ve başka dokuların jel benzeri maddesine katılır.

Arap zamkı bitkisel bir polisakkarittir, galaktoz, arabinoz, ramnoz ve glukuronik asit içerir.

İnulin: Bitki kök ve yumrularında bulunur. İyotla renk vermez. Asitle hidrolizde D-fruktoz birimlerine parçalanır. Fruktoz üretimi için kullanılır.

Glikojen: Bitki hücrelerindeki nişastaya karşılık, hayvansal hücrelerin başlıca depo polisakkaridi glikojendir.

Selüloz: Bitkilerin en önemli yapı maddesidir. Doğada en yaygın organik bileşik selülozdur.

Sellobioz: Selülozun parçalanması sonucu meydana gelen bir disakkarittir.

Laktoz: Süt şekeri adı da verilir.

Bir monosakkaritin karbonil grubu (aldehit veya keton) diğer bir monosakkaritin alkol grubu ile bağlanırsa bu tip bağa maltoz tip bağlanma denir.

Monosakkaritler veya basit şekerler: Tek bir polihidroksi aldehit veya keton ünitesinden oluşmuşlardır. Glukoz bu şekerlere önemli bir örnektir.

Polisakkaritler: Çok sayıda monosakkarit kapsayan uzun düz zincir ya da dallı zincir yapı gösteren karbonhidratlardır. Nişasta önemli bir örnektir.

Peptidoglikan denilen karbonhidratlar da bakteri hücre duvarlarının önemli yapıtaşıdır.

Polisakkaritler: Çok sayıda monosakkarit kapsayan uzun düz zincir ya da dallı zincir yapı gösteren karbonhidratlardır. Nişasta önemli bir örnektir.

Yapılarında aldehit veya keton grupları içeren başlıca monosakkaritler içerdikleri karbon sayısına göre trioz, tetroz, pentoz, heksoz, heptoz, oktoz, nanoz ve dekozlar diye adlandırılırlar. Bunlar sırasıyla 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 C atomu içerirler. Biyokimyasal yönden en önemli monosakkaritler triozlar, tetrozlar, pentozlar ve heksozlardır.

Glukozun ikinci karbon atomunda bulunan -OH grubunun farklı yönde yer alması ile mannoz, dördüncü karbon atomundaki -OH grubunun farklı yönde yer alması ile galaktoz oluşur.

Glukozun redüklenmesi ile sorbitol, mannozdan mannitol oluşur. Fruktozdan iki ayrı cins alkol meydana gelir, bunlar mannitol ve sorbitoldür. Gliseraldehit ve dihidroksiasetonun redüksiyonları ile gliserol, galaktozdan ise dulsitol meydana gelir.

D-Mannoz: Mannoz serbest halde pek bulunmaz. Bazı polisakkaritlerin hidrolizi ile elde edilir. Gıda yönünden fazla değeri yoktur. Glikoproteinlerin katımlarında bulunur. Polarize ışığı +14° sağa çevirir.

Maltoz Tip Bağlanma
Bir monosakkaritin karbonil grubu (aldehit veya keton) diğer bir monosakkaritin alkol grubu ile bağlanırsa bu tip bağa maltoz tip bağlanma denir. Maltoz, laktoz ve sellobioz disakkaritlerinde bu tip bağ vardır.

Sakkaroz (Sükroz): Çay şekeri olarak da bilinir. Genellikle pancar ve kamıştan elde edilir. Birçok meyva ve sebzenin tohum, meyva, yaprak ve çiçeklerinde de bulunur. Karbonil grupları arasında glikozidik bağ oluştuğundan indirgeyici özelliğe sahip değildir.

Heteropolisakkaritler

İnulin: Bitki kök ve yumrularında bulunur. İyotla renk vermez. Asitle hidrolizde D-fruktoz birimlerine parçalanır. Fruktoz üretimi için kullanılır.