Biyofiziksel Kimya ve Su

Su molekülü, bir atom oksijen ve iki atom hidrojenin kovalent bağ ile birleşmesinden oluşur. Şekil olarak V harfine benzetilir. Su molekülü dipol bir yapı oluşturur. Oksijen tarafı negatif (-), hidrojen tarafı pozitif (+) kutupludur. Her su molekülü dört farklı su molekülüyle hidrojen bağı oluşturarak tetrahedral yapı oluşturur. Bu yapıda oksijen atomu iki hidrojen atomu, hidrojen atomu da bir oksijen atomu ile bağ yapar.

Paranşimli doku: Özel bir zar tarafından etrafı sarılmış ve diğer dokulardan ayrılan böbrek, dalak, karaciğer gibi organlardır.

Suyu geçiren ancak içinde çözünmüş halde bulunan çözünenlere geçirgen olmayan, yani yarı geçirgen bir zar ile birbirinden ayrılmış, aynı kap içerisinde bulunan iki çözelti düşünelim. Bunlar arasında seyreltik çözeltiden derişik çözeltiye doğru her iki taraftaki konsantrasyon farkı eşitleninceye kadar suyun geçmesine izin veren kuvvete ozmotik basınç denir.

- Yapı Maddesi Olarak: Büyük moleküllü maddelerin yapısına katılır ve onlara hidrojen köprüleri ile bağlanır.

- Çözücü Olarak: Su canlı organizmanın ihtiyacı olan, dışarıdan alınan besinlerin sindirim sisteminde meydana gelen olaylar sırasında yumuşatılması, emilmesi ve kan dolaşımı ile gerekli yerlere taşınmasında rol oynar. Ayrıca metabolik olaylar sırasında açığa çıkan artık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasında görev alır.

- Isı Düzenleyicisi Olarak: Suyun vücut ısısının ayarlanmasında önemli görevi vardır. Çünkü yüksek erime noktasına ve buharlaşma ısısına sahiptir. Tüm memeli canlılarda vücut sıcaklığı neredeyse aynı değerlerdedir. İnsanlarda 36-37 C civarındadır ve bu değerlerde tutulması önemlidir. 

- Enerji Yöneticisi Olarak: Hidratize yapılarda yani suda çözünerek ayrışan iyonların su ile etrafının sarılması sonucu oluşan taneciklerdeki hidrojen bağları kovalent bağlara veya kovalent bağlar hidrojen bağlarına değişerek, canlının gereksinim duyduğu şekilde enerjinin düzenli bir şekilde yönetilmesinde etkili olur.

- Kayganlık Verici Olarak: Su özellikle vücudun eklem yerlerinde ve iç organlarda kayganlık sağlayarak, sürtünme ve aşınmadan meydana gelebilecek zararları en aza indirir.

Oksidasyon: Elektronların bir atom ya da molekülden ayrılmasını sağlayan kimyasal tepkimedir. 

Hakiki Çözelti, çözelti içinde çözünen madde taneciklerinin yani iç faz parçacıklarının büyüklüğü 10 nm (nanometre)’den az olan, homojen yapıda, vizkozitesi düşük, ozmotik basıncı yüksek olan çözeltilerdir.

Kolloidal Çözelti, çözünen tanecik büyüklükleri 10-100 nm arasında olan, heterojen, vizkozitesi yüksek, ozmotik basıncı düşük çözeltilerdir.

100 nm’den daha büyük çözünmüş taneciklere sahip olan, heterojen, vizkozitesi çok yüksek, ozmotik basınç göstermeyen çözeltilerdir.

Canlı organizmanın ozmotik basıncına sahip, nötr çözeltilere izotonik çözeltiler denir.

Moleküllerin çözeltinin her tarafına kendiliğinden eşit olarak yayılması olayıdır. Yayılma olayı, maddenin yoğunlukça fazla olduğu ortamdan daha az yoğun olduğu ortama doğrudur.

Vücutta birikmiş üre gibi zararlı maddelerin ve aşırı suyun yapay böbrek (diyaliz cihazı) ya da karın zarı (periton) gibi yapay ya da doğal bir zar aracılığı ile vücuttan uzaklaştırılması işlemidir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin tedavisinde kullanılır. Daha özet olarak anlatmak gerekirse küçük ve basit moleküllerin bir zardan geçmesine izin vermek suretiyle onları daha büyük, kompleks moleküllerden ayırma işlemidir.

Tetrahedral yapı, dört su molekülünün birbirine hidrojen bağlarıyla bağlanmasıyla oluşan yapıdır. 

Makromolekül, molekül ağırlığı yüz bin ya da milyonlar arasında değişen moleküllerdir.

1. Akciğerlerden ve deriden buhar halinde
2. Dışkı, idrar, ter ile sıvı halinde

100 ml çözelti içinde, istenilen % kadar gram madde içeren çözeltilere denir. Örneğin % 10’luk glukoz çözeltisi hazırlamak için tartım kapları içine 10 g madde terazi ile tartılır. 100 ml’lik balon jojeye koyulur, az bir miktar su ile iyice çözülür, daha sonra balon jojenin 100 ml çizgisine kadar distile su ile tamamlanır, kapağı kapatılarak iyice karıştırılır ve böylece % 10’luk glukoz çözeltisi hazırlanmış olur.

Distile su: Kaynatılıp tekrar yoğunlaştırılmış, saflaştırılmış sudur.

Balon joje: Kesin hacim bildiren, uzun dar boyunlu, şişkin gövdeli, ısıya dayanıksız cam malzemedir.

Litresinde 1 molekül gram veya mol gram madde bulunan çözeltilere molar çözelti denir. Büyük M harfi ile gösterilir.

Molekül ağırlığı, bir moleküldeki atomların atom kütlelerinin toplamıdır.

Bir litresinde 1 ekivalan gram madde bulunan çözeltilere normal çözelti denir. Büyük N harfi ile gösterilir.