TEMEL VETERİNER ANATOMİ - Deneme Sınavı - 7

Organum Digitale (Tırnak) Evcil memelilerin parmaklarının son parmak kemiğinin (phalanx distalis) üzerini örten deri, özel biçimde değişerek tırnak yani organum digitale’yi oluşturur.
Epidermis’in fiziki etkiler altında boynuzlaşması ile meydana gelen ve son phalanx kemiğine bağlarla sarılmış olan tırnakta çok az bez bulunduğu halde, kıllar tamamen yok olmuştur. Tırnak insanda unguis, etçilde unguicula, tektırnaklı ve gevişgetirenlerde ungula terimi ile adlandırılır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

İki kulak arasında yer alan, alın bölgesini örten kahkül kıllarına cirrus capitis, boynun üst kenarında bulunan ve yanlara doğru sarkan yele kıllarına juba, kuyruğun üst ve yan kenarlarından çıkan kuyruk kıllarına cirrus caudae, bukağılık (topuk) bölgesinde demetler halinde bulunan ön ayak kıllarına cirrus metacarpeus, aynı bölgedeki arka ayak kıllarına cirrus metatarseus adı verilir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Gözyaşı bezi (gl. lacrimalis) ile onun salgısı olan gözyaşını (lacrima) burun boşluğuna nakleden kanallardan oluşan sisteme gözyaşı aygıtı (apparatus lacrimalis) denir. Gözyaşı bezi, orbita’nın oluşumuna katılan alın kemiğinin (os frontale) iç yüzündeki çukur içinde bulunur. Bu bölge bulbus oculi’nin dorsolateral’ine rastlar. Gözyaşı önce tunica conjunctiva’nın oluşturduğu kese içerisine akar, medial göz açısındaki gözyaşı etçiğinin (caruncula lacrimalis) çevresinde toplanır. Üst ve alt göz kapağının birleştiği medial göz açısındaki iki ince kanalla os lacrimale’de yer alan gözyaşı kesesi çukurluğundaki (fossa sacci lacrimalis) gözyaşı kesesine (saccus lacrimalis) ulaşır, oradan da gözyaşı kanalı (ductus nasolacrimalis) aracılığıyla burun boşluğuna açılır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Burun boşluğunun tabanında septum nasi’nin her iki tarafında arkası kör
olarak sonlanan tubuler organa organum vomeronasale (Jacobson organı) denir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Deri doğal delikler olan ağız, burun, anus, vulva ve urethra’dan içeriye dönerek mukozayı oluşturur. Mukozanın dış deriden en önemli farkı yağ ve ter bezleri ile kıllardan yoksun oluşudur. Derinin kalınlığı, sıklığı ve çok yüksek olan esneme yeteneği hayvanın cinsiyetine, türüne, yaşına ve kapladığı vücut bölgesine göre değişir. Genel olarak deri, kültür ırklarında yerli ırklara, gençlerde ise yaşlılara oranla daha incedir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Derinin esas tabakasını oluşturan dermis’in üstü epidermis ile örtülüdür.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Organum olfactus, koku duyusu organı

Organum gustus, tad duyusu organı

Organum visus, görme duyusu organı

Organum vestibulocochleare, işitme duyusu ve denge organı

Organum tactus, dokunma duyusu organı

Burun boşluğunun üst konka bölgesini örten mukoza glanduler özelliktedir. Ductus incisivus: Burun - damak kanalı. Üst kesici dişlerin caudal’inde sağlı sollu bulunan ve ağız boşluğu ile burun boşluğunu birleştiren kanal. Burun boşluğunun tabanında septum nasi’nin her iki tarafında arkası kör olarak sonlanan tubuler organa organum vomeronasale (Jacobson organı) denir. Dördüncü azı dişinden canin diş bölgesine kadar uzanan organum vomeronasale ductus incisivus’a bağlanmıştır. Böylece ağız boşluğu ile burun boşluğunun birbiri ile ilişki kurması sağlanmış olur. Bu organ özellikle etçilde ağız içindeki besinin kokusunu ve kısmen de tatını almada görev yapmaktadır.

Tat duyusunu alan tat tomurcukları (caliculus gustatorius), Dilde iki papillae vallatae arasından geçirilen transversal çizgi dilin ön 2/3’ünü ayırır. Bu bölgenin tad alma siniri nervus lingualis ve chorda tympani’dir. İki sinir birlikte dilin belirtilen bölgesinde bulunan tad papillalarına dağılır. Dokuzuncu çift beyin siniri olan nervus glossopharyngeus, dilin kök kısmının 1/3’ünü sensitif olarak innerve eder. Bu sinir yumuşak damağa, yutak girişine (isthmus faucium) ve tonsilla’ya kollar verir. Bu sinirlerden başka n. vagus da dil kökünün arka kısmının tad duyusunu alır. Dil ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört esas tad duyusunu alır.

Omurgalı hayvanlarda görme duyusu organı göz küresi (bulbus oculi) dir. Ayrıca ona yardımcı organlar olan göz kapakları (palpebrae), göz çukuru (orbita), göz kasları (mm. bulbi) ile gözyaşı aygıtı (apparatus lacrimalis) bulunur. Tunica conjunctiva: Göz kapaklarının iç yüzünü sardıktan sonra göz küresinin üzerini örten özelleşmiş bir mukozadır.

Tapetum lucidum: Choroidea’da discus n. optici’nin hemen üzerinde rastlayan bölgede tapetum lucidum denilen parlak ve renkli bir bölge bulunur. Türlere göre mavi-yeşil (at), mavi ya da sarışyeşil (gevişgetirenler), portakal veya altın sarısı (etçil) renkte olan bu oluşum üzerine düşen ışığı yansıttığı için hayvanların karanlıkta daha iyi görmesini sağlar. Domuz ve insanda tapetum lucidum iyi gelişmemiştir.

Glokom: Göz içersinde üretilen sıvının gözü terk etmesinde doğan aksaklıktan kaynaklanan, artan göz içi basıncının görme sinirini olumsuz etkilemesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.

Kulak kepçesi (auricula), dış kulak işitme yolu (meatus acusticus externus), kalkan kıkırdağı (scutulum) ve dış kulak kasları, dış kulağı oluşturan yapılardır. İnsanlar, sesin geldiği yöne doğru her zaman başını çevirdiği halde hayvanlar başlarını sabit tutup kulak kepçelerini çevirir. İnsanda bulunmayan scutulum isimli kıkırdağın varlığı ve dış kulak kaslarının hayvanda iyi gelişmiş olması, kulak kepçesinin hayvan türlerinde oldukça hareketli olmasını sağlamıştır. Kulak kepçesinin dik ya da sarkık olması hayvan türlerine göre değişiklik göstermektedir. Sesi toplayan kulak kepçesi, dış kulak yolu (meatus acusticus externus) aracılığı ile ses dalgalarını orta kulağa doğru getirir. Orta kulağa açılan oval bir delik olan anulus tympanicus üzerinde kulak zarı (membrana tympani) gerilmiştir.

Boynuz, derinin epidermis katmanından meydana gelmiş bir oluşumdur. Os frontale’deki boynuz çıkıntısının (processus cornualis) üzerinde yer alır. Onun şekline uyan bir kalıp oluşturur ya da onun üzerine bir kılıf gibi geçer. Kıl ve bez kapsamaz. Hayvanın korunma organı olan cornu’nun şekil ve yapısı ırk ve türe göre değişir.

Epidermis’in çok fazla kalınlaşıp boynuzlaşmasıyla oluşmuş bez ve kılları içerme­yişle karakterize olan organlardır. Örnek olarak organum digitale (tırnak), etçilde tori, atta mahmuz ve kestaneler ve gevişgetirenlerde boynuzlar verilebilir. Organum visus, görme duyusu organıdır. Deri ve Deri Altı Dokusu Integumentum Commune’dur. Organum gustus, tad duyusu organıdır.

Tüycüklerle alınan koku duyusu aksonlar aracılığıyla beynin koku lobunda yer alan sinir hücrelerine iletilir. Bu aksonlar nervi olfactorii’ yi yani koku sinirlerini oluşturur.

Yaprak benzeri papillalar (papillae foliatae) gevişgetirenlerde bulunmaz. Transversal yönde ve birbirine paralel birtakım mukoza oluklarından meydana gelmiştir. Dil kökünün yakınında corpus linguae’nın yan tarafında dil ile damak arasında yer almıştır. Genel olarak dilin bir yarımında bir adet olarak bulunur. Doğru cevap C’dir.

Discus n.optici’nin biraz lateral’inde yer alan en iyi ışık ve görüntü alan bölge insanda sarıya yakın bir renkte olduğu için macula lutea, hayvanda ise area centralis rotunda olarak adlandırılmış­tır. Area centralis rotunda çift gözle (binoculer) görmeye yarar. Doğru cevap B’dir.

Göz kapaklarının iç yüzünü kaplayan conjunctiva, orbita’nın giridi yakınında göz küresi üzerine atlayarak sclera’nın bir kısmı ile cornae’nın tümünü örter. Doğru cevap E’dir.