TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ

Yemler en çok Salmonella türü bakterilerle kontamine olurlar. Endospor oluşturan Bacillus ve Clostridium türleri yemlerde önemli bir bulaşma kaynağıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Aflatoksin, başlıca Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus isimli mikroorganizmalar tarafından üretilen bir tür toksine verilen isimdir. Aflatoksinler; B1, B2, G1, G2, M1 ve M2 olmak üzere 6 gruba ayrılırlar. Yem ve besin maddelerinde en sık bulunanı aflatoksin B1’dir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Aflatoksinler, ortam sıcaklığının 25-32 °C ve tanenin nem miktarı %15 olduğu zaman optimum olarak üretilir. Tümüyle parçalanmaları için 300 °C sıcaklığa gerek vardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Zearalenon, fusarium roseum ve diğer Fusarium türleri tarafından oluşturulan bir mikotoksindir. Mısır bu mikotoksinin en önemli kaynağıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Aynı zamanda doğum felci veya süt humması olarak da tanımlanan hipokalsemi, genellikle doğumu izleyen 6 ila 48 saat içinde kan kalsiyum düzeyinin aniden düşmesiyle ortaya çıkar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Geviş getirme sonucunda hayvanların çiğneme davranışlara artar ve bu sırada bol miktarda tükrük salgılanır. Sığırlarda salgılanan tükürüğün yapısı alkali karakterde olup pH’sı 8,4 civarındadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Geçiş döneminde kuru madde tüketimi giderek azalmaya başlar ve doğum sırasında en düşük seviyesine iner. Kuru madde tüketimi gebeliğin son 1 haftasında, kuru dönem başlangıcına göre % 30’lar civarında azalmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

SARA’nın teşhisi tam olarak rumen pH’sının ölçülmesiyle konmaktadır. Fakat burada dikkat edilmesi gereken husus rumen sıvısının alım şekli ve zamanıdır. Rumen sıvısı bir veteriner hekim tarafından rumen sondası yardımıyla veya rumino sentez yöntemiyle, kaba ve konsantre yemin ayrı ayrı verildiği sürülerde, konsantre yem verildikten 2-4 saat sonra, toplam karma rasyon yedirilen sürülerde ise yemleme yapıldıktan 5-6 saat sonra alınmalıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Süt üre azotunun ölçümü, sağmal ineklerde protein beslenmesinin bir göstergesi olarak kabul görmektedir. Tipik üretim şartları altında, Holstein ırkı ineklerde SÜA seviyesi 8-12 mg/dl olmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yemler en çok Salmonella türü bakterilerle kontamine olurlar. Endospor oluşturan Bacillus ve Clostridium türleri yemlerde önemli bir bulaşma kaynağıdır. Seçeneklerde verilen diğer seçenekler yemlerde bulaşıklık yaratan mikotoksinlerdir.

Okratoksinler Aspergillus ocraceus ve P. viridicatum isimli iki tür mikroorganizma tarafından sentezlenir. Düşük sıcaklıklarda toksin sentezleyebildikleri için soğuk iklimli böl­gelerde üretilen tahıllar ve bunlardan elde edilen yemler doğal bulaşıktırlar. Okratoksin böbrekte hasara yol açar.

Zearalenon Fusarium roseum ve diğer Fusarium türleri tarafından oluşturulan bir mikotoksindir. Mısır bu mikotoksinin en önemli kaynağıdır. Rasyon kuru maddesinde 4-7 ppm düzeyinde olduğunda dişi sığırlarda düzensiz kızgınlıklara, vulvada ödeme ve döl verimi problemlerine neden olur.

Hipokalsemi, aynı zamanda doğum felci veya süt humması olarak da tanımlanan bu hastalık, genellikle doğumu izleyen 6 ila 48 saat içinde kan kalsiyum düzeyinin aniden düşmesiyle ortaya çıkar. Beş yaşından büyük inekler ile yüksek verimli hayvanlar hastalığa karşı oldukça duyarlıdır. Benzer şekilde yüksek kondisyonda bulunan inekler de daha fazla duyarlılık gösterirler. Hasta inekler durgunlaşır, zayıflar, arka ayaklarda tamamen felç oluşur, hayvan şuurunu kaybedebilir. Tedavi edilmeyen hayvanlarda 2-24 saat içinde ölüm şekillenebilir.

Süt humması doğumla birlikte başlayan yüksek süt verimi için gerekli kalsiyumun yemden alınamaması, başka bir ifade ile ineğin yemdeki kalsiyumdan yararlanamaması veya kemiklerdeki kalsiyumun mobilize olamaması sonucu ortaya çıkmaktadır

Son atmama genellikle doğum sonrası gözlenen bir olgudur. Ancak iyi bir bakım, sevk ve idare ile bu olgular %10’a ve daha aşağıya çekilebilir. Hastalığın döl verimi üzerine olan negatif etkisi, rahmin normal hale dönmesinin gecikmesi ve kronik metritis oluşumu ile geçici kısırlığa yol açmasıdır. Son atmamanın en önemli nedenlerinden bir tanesi bağışıklık sisteminde görülen yetersizliktir. Kuru dönemdeki ineklere normal beslenme tedbirlerinin alınmasının yanı sıra, bağışıklığın güçlendirilmesi amacıyla rasyonla birlikte E vitamini ve selenyum verilmelidir.

Subklinik ketozisin, negatif enerji dengesi şiddetinin ve karaciğer yağlanmasının saptanabilmesi amacıyla bazı kan metabolitlerinin izlenmesi gerekmektedir. Subklinik ketozisin belirlenebilmesi için laktasyonun en uygun 5. ila 50. günleri arasında betahidroksibutirat konsantrasyonu ölçülmelidir. Prepartum (doğumun hemen öncesi) negatif enerji dengesi ve karaciğer yağlanmasının belirlenebilmesi için doğumdan önceki 14 ila 2. günler arasında esterleşmemiş yağ asitleri konsantrasyonu ölçülmelidir. Doğum sonrası erken laktasyon döneminde ortaya çıkan negatif enerji dengesi şiddetinin göstergelerinden olan betahidroksibutirat konsantrasyonu için kabul edilebilir üst sınır 1,4 mmol/l’dir. Prepartum döneminde negatif enerji dengesi ve karaciğer yağlanmasının göstergelerinde olan esterleş­memiş yağ asidi konsantrasyonu için kabul edilebilir üst sınır ise 0,4 mmol/l’dir. Yakın kuru dönem veya erken laktasyon dönemi grubundaki sığırlarda yapılan incelemede, sözü edilen seviyelerin üzerinde bulunan sığır sayısının % 10’nun üzerinde çıkması, sürü sağlığı açısından alarm zillerinin çalmaya başladığının bir göstergesidir. Kan konsantrasyon değerlerinin yanlış anlamalara yol açmaması ve güvenilir veriler vermesini sağlamak amacıyla hayvanlardan alınacak kanın alım zamanları iyi düzenlenmelidir. Betahidroksibütirik asit için yemlemeden 4-5 saat sonra, esterleşmemiş yağ asitleri için ise yemlemeden hemen önce alınan kanlarda inceleme yapılmalıdır.