TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ

Gelişmiş ülkeler kendi üreticilerini zarardan korumak ve üreticilerinin gelirlerini muhafaza edebilmeleri için bazı tedbirler almaktadırlar. Bu tedbirler şunları içermektedir.

Yanıt d şıkkı, sayfa 48

Büyük süt üreticisi olan gelişmiş ülkelerde, dolaylı bazı destkeler yoluyla da üretim desteklenmektedir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır.

Sürekli basınç uygulanması memedeki sütü alırken aynı zamanda memede ödem, konjesyon ve meme başında yaralanmaya neden olur. Bu nedenle sağım sırasında vakumun belirli aralıklarla uygulanıp-gevşetilmesi gerekir.

Güç doğum, doğum sonrası felci, plasentanın atılama­ması ve ketozis gibi periparturient dönem hastalıkları mastitis insidensini artıran faktörlerdir.

Açık periyot ya da servis periyodu, doğumdan tekrar gebe kalıncaya kadar ge­çen süre olarak tanımlanabilir

Ayak hastalıklarının birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler arasında barınak ve yönetimsel faktörlerle ilgili olarak;
• İneklerin meraya çıkarılmaması,
• Genelde beton zeminlerde barındırma,
• Süt veriminin ve vücut ağırlığının yüksek olması,
• Yüksek enerjili rasyonlarla besleme sayılabilir.

Bu tarz hayvanlar orta topal olarak tanımlanır ve topalllık skoru 3'tür.

Süt ineklerinde topallıkların kontrol altına alınabilmesi için yapılması gerekenleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:

• Problemlerin farkına varılabilirliğinin artırılması

• Erken teşhis ve tedavi

• Durak dizaynları ve altlık

• Zemin

• Temizlik

• Ayak banyosu

• Düzenli tırnak kesimi

• Dengeli rasyon

Süt ve süt ürünlerinin; kolay bozulabilir olması, nakliyesi için özel şartlar gerekmesi ve kısa ömürlü olmaları gibi nedenlerden ötürü, dünya süt ve süt ürünleri üretiminin ancak %5-6’sı ülkeler arasında alınıp satılmaktadır. Dolayısıyla üretilen süt ve süt ürünlerinin tüketimi büyük oranda ülkelerin kendi içlerinde gerçekleşmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Mastitis dünyanın her yerinde süt üreten işletmelerde diğer hastalıklara göre daha büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Nitekim hastalık maliyetleri içerisinde de en büyük pay %26 ile mastitise aittir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Türkiyeye'de inek sütünde bulunabilecek maksimum somatik hücre sayısı 500000 ml^-1 , toplam bakteri sayısı ise 100000 ml^-1'dir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Doğum sonrası felci görülen multiparous ineklerde klinik mastitis görülme olasılığı doğum sonrası felci görülmeyen multiparous ineklere göre 5 kat daha fazladır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Multiparous, iki ya da fazla doğum yapmış olan dişi anlamına gelmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sağım sonrası meme başlarının dezenfeksiyonuna "teat deeping" denilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Döl verimi problemlerinin neden olduğu olumsuzluklardan biri ilk buzağılama yaşının azalması değil artışıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Açık periyot ya da servis periyodu, doğumdan tekrar gebe kalıncaya kadar geçen süre olarak tanımlanabilir. Bu süre sürünün döl verimi performansı hakkında bilgi edinilebilmesi için başlangıç noktası olarak kabul edilir. Servis periyodu sürüden sürüye değişiklik gösterir ve başta süt verimi olmak üzere pek çok faktörden etkilenir. Ortalama servis periyodu 85-125 gün arasında değişir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Topallık skoru 5 (şiddetli topal) olan hayvan bariz kamburdur, yürümek istemez, sorunlu ayağının üzerine neredeyse hiç basamaz. Doğru cevap E seçeneğidir.

Gelişmiş ülkelerde hükümetlerin öncelikli amacı vatandaşları için güvenli ve hijyenik süt ve ürünleri üretimini sağlamaktır. Verimlilikteki ve üretimdeki büyük artış süt ürünlerinin, tüm büyük süt üreticisi ülkelerde artmasına neden olmuştur. Bu durum ekonomik olarak ürün fiyatlarının düşmesi ihtimalini ortaya çıkarırken, gelişmiş ülkeler bu durum karşısında kendi üreticilerini zarardan korumak ve üreticilerin gelirlerini muhafaza edebilmeleri için bazı tedbirler almaktadırlar. Bu tedbirler şunları içermektedir:

• Doğrudan fiyat destekleri: Ürünlerin hükümetlerce açıklanan müdahale fiyatları üzerinden satın alınması.

• Doğrudan gelir ödemesi ve tarımsal malzeme ya da araç destekleri.

• Ürün kullanımı destekleri.

• İthalatın sınırlanması ya da yasaklanması:

      • Gümrük vergileri

      • Kota

      • Yetki belgesi

• Envanter (stok mal) kontrolü.

• Ticaretin sınırlandırılması.

Hayvan refahının ancak sürü yöneticilerinin bazı konulara bağlı kalmaları ile mümkün olduğu belirtilmektedir. Bunlar:

• Planlama, bakım ve idarenin şefkatli ve sorumluluk duygusu ile yapılması,

• Kalifiye, bilgili ve vicdan sahibi yetiştirici,

• Uygun barınak ve işletme tasarımı,

• Nazik davranış ve nakliye,

• Yeterli sağlık hizmeti ve gıdanın temin edilmesi,

• İnsanca kesim.

İyi bir sürü sağlığı programı için en iyi yol;

• Hastalıkların en aza indirilmesi,

• Hayvan refahının en üst düzeyde tutulması ve

• İşletme sahipleri ve çalışanlar için sağlıklı bir ekonomik yapının sağlanmasından geçer.