TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 8

PTY’yi oluşturan faktörler ise şunlardır;
• Annenin çok genç veya çok yaşlı olması, yavrularının emmesine izin vermemesi,
• Mevsimsel değişlimler. Aşırı s›cak ve rutubetli padoklar,
• Annenin gebelik boyunca geçirdiği immunsupresif hastalıklar veya ilaç uygulamaları,
• Do¤um öncesi meme sekresyonun başlaması,
• Annenin sığırlarda doğuma 3 aydan, küçük ruminantlarda 1.5 aydan az kala, ortam değiştirmesi ve doğumun yeni ortamda şekillenmesi.
• ilk ağız sütünün sonda ile verilmesi (klostrumun ince barsaklara geçişini
uzatır),
• Erken veya doğmasal deformasyonlu doğumlar,
• Yavruların yeterince ve zamanında iyi kaliteli kolostrum (ağız sütü) almaması,
• Barsak emiliminin aksamasına yol açan diğer nedenler.

Tuberkülozis (verem) hayvanlardan insanlara bulaşması ve büyük ekonomik kayıplara yol açması nedeni ile son derece önemli bir hastalıktır. Hastalık insanlık tarihinden daha eski bir geçmişe sahip Mycobakterium bovis adlı bir bakteri tarafından meydana getirilmektedir.

Ölüm sırasında ve sonrasında ağızdan, burundan ve anüsten kan gelmesi şarbon hastalığının en tipik belirtisidir

Listeriozis
Çeşitli hayvan türlerinde görülen ve zoonoz (insanlara bulaşabilen) karakterde
bakteriyel bir hastalıktır. Koyun, keçi, manda, sığır, at, domuz, kedi, köpek, tavşan
ve insan hassastır. En çok koyunlarda rastlanılır.

Koyun ve Keçilerin Bulaflıcı Agalaksisi (Süt Kesen)
Hastalığı
Koyun ve keçi sürülerinde en çok gözlenen hastalıkların başında gelen hastalık
keçilerde daha şiddetli seyredebilmektedir. Hastalığın etkeni Mycoplasma agalactiae’dir

Piyeten (Tırnak Çürüğü)
Ülkemiz açısından olduğu gibi tüm dünyada ülkelerinde koyunların ve keçi yetiştiriciliğinde önemli ekonomik kayıplara neden olan koruma ve tedavi güç etiyolojik yönden oldukça karmaşık bir ayak hastalığıdır

Border (Sınır) Hastalığı:

Kuzularda anormal tüy yapısı, gelişme geriliği, ayağa kalkamama, uzun kemiklerde kısa yapı, kaslarda titreme, iskelet bozukluğu ile seyreden bir hastalıktır.

Memenin süt yapan dokusunun, süt kanallarının ve sütü depolayan kısımlarının tümünde görülebilen yangısal bozukluklara mastitis adı verilir.

Enfeksiyöz Meme Hastal›klar›

Viral veya bakteriyel etkenlerin neden oldu¤u hastal›klard›r. Meme bafl› ve meme derisinde olabilece¤i gibi meme bezi dokusunda da hastal›k oluflabilmektedir.

Papillomatozis viral kökenli, iyi huylu, çoklu neoplazmaya (tümör) neden olur; özellikle genç düvelerde, genellikle meme, meme bafl› derisi, kar›n alt›, bafl ve bo- yunda görülür. Etkeni BPV’dir (Bovine Papilloma Virus).

fiap çok bulafl›c› di¤er bir viral hastal›kt›r. Genel durumdaki bozukluklar yan›n- da, meme derisinde tipik lezyonlar oluflturdu¤u gibi meme bezi epitelinde de önemli hasara yol açar. Bunun sonucu süt yap›s›nda ve miktar›nda belirgin de¤i- fliklikler olur. ‹nce derili meme ve memebafl› k›s›mlar›nda veziküller oluflur ve pat- lar, k›rm›z› deri alt› dokusu a盤a ç›kar. Bu lezyonlar çok a¤r›l›d›r.

Akne, furunkuloz, follikülitis, apseli dermatit gibi meme bafl› derisindeki yar›k ve çatlaklardan, irinli yang› oluflturan bakterilerin k›l follikülleri ve ya¤ bezlerine girmesi ve sonra deri alt›nda di¤er dokulara da yay›lmas›yla, apse odaklar› tarz›n- da hastal›k flekillenir.

‹mpetigo, irinli deri yang›s› olarak da bilinir. 2-4 mm çap›nda püstüller oluflur. Meme bafl› ve memenin alt k›s›mlar›nda görülür. Önce içi su dolu aç›k renkli ka- barc›klar oluflur, sonra bunlar k›zar›k bir hal al›r. ‹çi su dolu kabarc›klar irinleflir, patlar, kabuklafl›r. Zoonoz bir hastal›kt›r. ‹nsanlara da geçer, sa¤›mc›lar baflta ol- mak üzere özellikle çocuklarda el ve yüzde lezyonlar oluflturur.

‹ntertrigo denen ve wolf meme, bacak aras› dermatit, nekrotik dermatitis isim- leriyle de bilinen bu hastal›k ineklerde ve özellikle ilk do¤umunu yapan düveler- de, çanak memeli, memesi yüksek olarak selekte edilmifl (ay›klanm›fl), yüksek ve- rimli hayvanlarda görülür. Herfleyden önce fliddetli ödeme ba¤l› olarak düvelerde meme ve bacaklar›n iç yüzünde fliddetli bas›nç ve sürtünme oluflur.

Hayvana Bağlı Etkenler

yaş ve laktasyon sayısı

Laktasyon dönem

Süt verimi

Irk

Mastitisi etkileyen çevresel etkenler:

- Barınak

- Beslenme

- İklim

- Sağım

Sütte Somatik Hücre Say›s›n› Etkileyen Faktörler:

- Mastitis

- Laktasyonun evresi

- Stres ve İneğin Konforu

- Sağım aralıkları

- Kızgınlık

Sağım Öncesinde Sağım Hijyeni ile ilgili işler

Memelerin yıkanması ve temizliği

Kurulama

Strip Cup Testi

Dezenfeksiyon

Hijyenik Açıdan Tekniğinin Kontrolü
• Günlük temizlik ve dezenfeksiyon

• Haftalık bakım

• Periyodik bakteriyolojik kontrol,

Sağım başlığı lastikleri

Periyodik bakteriyolojik kontrol

Ahır, Barınak ve Bakım Şartları

Duraklar

Gezinti yerleri ve mera

Yemleme ve sulama

Dışkı ve gübre

Androloji erkek hayvanlarda genital hastalıkları inceleyen bilim dalıdır.

Üreme parametrelerini etkileyen pek çok faktör söz konusudur. Bunlar:

• Genetik
• Besleme
• Barınaklar
• Bazı yeni metotlar

• Teknoloji
• Finansal sorunlar

Kastrasyon erkek veya dişi hayvanlarda dölverme yeteneğini kalıcı veya geçici süreler için ortadan kaldırmak için yapılan ameliyat veya müdahalelerdir.

Puberteye eriştikten sonra düvelerin bir süre daha tohumlanmadan bekletilmesi
ve vücut gelişimlerinin belli bir olgunluğa ulaşması gerekmektedir. Bu nedenle düveler cinsel olgunluğa ulaşır ulaşmaz ilk kızgınlıklarında tohumlanmazlar.

Toplam indeks sürünün üreme (reprodüktif) durumu hakkında oldukça doğru bilgi veren bir parametredir. Çünkü burada hem yapılan tüm tohumlamalar, hem de gebe hayvan sayıları dikkate alınmaktadır. Gebelik başına yapılan tohumlama sayısını vermektedir. Ancak burada hesaplamada zaman dilimi olarak en azından bir aşım sezonunu içine alacak şekilde bir uygulama yapılmalı ve suni tohumlamalarla birlikte, varsa doğal aşımlar da hesaba katılmalıdır. İyi sürüler için T‹ = 1,75’in üstünde olmamalıdır.